Vergi sistemi konusunda bir araştırma yapan ve yeni öneriler hazırlayan sosyolog Kudret Akay, gelire dayalı vergi sisteminin varlıkların vergilendirilmesine dayalı “yerel vergi sistemi” ile değiştirilmesini önerdi.

Haziran 2019 tarihini taşıyan raporunda, 2017 yılında,  kamu görevlilerinin 43,7 milyon Euro, özel sektör çalışanlarının ise 41,8 milyon Euro gelir vergisi toplantıdığına dikkat çeken Kudret Akay, özel sektörde çalışan sayısının 75 bin 743 olduğu dikkate alındığı zaman kişi başına ödenen gelir vergisinin yıllık 522 Euro olduğunu saptadı. Özel sektörde kendi hesabına çalışanların yıllık ortalama gelir vergisinin 721 Euro olduğu da saptamalar arasında.

Bu vergilendirmenin devlet harcamalarını karşılamaya yetmediğini belirten Akay, “Bu şartlar altında devletin vatandaşların beklentileri olan sosyal hizmetleri sunması olanaksızdır. Bu miktardaki doğrudan gelirlerin bir yanda  toplumdaki gerçek zenginlikle çelişkili olduğu diğer yanda ise  bu düzeydeki gelirle kamunun temel yükümlülüklerini dahi yerine getiremeyeceği aşikardır.

Bu iki olgunun varlığı toplumsal huzursuzlukların altında yatan nedenlerden biri olabilir” görüşünü savundu.

YENİ SİSTEM

Akay tarafından önerilen Yerel Vergi Sistemi, KKTC’de 90 bin 500 konut ve 19 bin işyerini vergilendirerek bundan elde edilecek gelirler karşılığında özel sektör çalışanlarından ve kendi hesabına çalışanlardan alınan gelir vergisinden vazgeçmeyi öngörmektedir. Yılda 41,8 milyon Euro olarak hesaplanan bu rakam mülk sayısına bölündüğü zaman mülk başına 500 Euro kadar bir emlak vergisi ödenmesi gerekecektir. Akay, bu miktarı, yeni sistemin “uygulanabilir olduğuna” ilişkin bir kanıt saymaktadır.