İstanbul’da Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nde (TOBB) yapılan Türkiye- KKTC Ticaret Odası Forumu II. Ekonomi Konferansı’nda, ticarette sürdürülebilirlik, mevcut sıkıntılar, KKTC’nin potansiyeli ve iş birlikleri ele alındı. 

Ticaret Odası’ndan verilen bilgiye göre, Konferans’ın açılış konuşmalarını, Türkiye-KKTC Ticaret Odası Forumu Ekonomi ve Enerji Bakanı Olgun Amcaoğlu, TC Ticaret Bakan Yardımcısı Mahmut Gürcan, TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, Kıbrıs Türk Ticaret Odası (KTTO) Başkanı Turgay Deniz ve Türkiye-KKTC Ticaret Odası Forumu KKTC Eş Başkanı Omaç Cin yaptı. 

– Deniz: “KKTC’nin ciddi bir ekonomik potansiyeli vardır”

Kıbrıs Türk Ticaret Odası Başkanı Turgay Deniz, konuşmasında KTTO’nun Türkiye-KKTC ilişkilerinin gelişmesine büyük önem verdiğini kaydederek, bu doğrultuda yapılan çalışmaların Türkiye ve KKTC hükümetleri tarafından da destek gördüğünü belirtti. 

Deniz, “Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile ortak çabalarımızın sonuç vermeye başladığını gözlemliyoruz. Yakın gelecekte çok daha iyi sonuçlar alacağımıza inanıyorum.” dedi.

-“GSYİH 4 milyar seviyelerinde… Kişi başına düşen gelir 13-14 bin dolar”

KKTC’nin ciddi bir ekonomik potansiyeli olduğuna dikkat çeken Deniz, şunları kaydetti: 

“KKTC’de 1977 yılında yalnızca 210 milyon dolar olan Gayri Safi Yurt İçi Hasıla’nın 2023 yılında 4 milyar dolar seviyelerinde gerçekleşmiş olmasını bekliyoruz. Kişi başına düşen gelirimiz 13-14 bin dolar seviyelerindedir.

-Türkiye’yle ticaret… 2.8 milyar dolarlık ithalat, 159 milyon dolarlık ihracat

Türkiye Cumhuriyeti, KKTC’nin en önemli ticaret ortağıdır. Elimizdeki 2023 yılı verilerine göre, 2023 yılında 2,8 milyar dolarlık ithalat ve 159 milyon dolarlık ihracat yapmışız. İthalatımızın yüzde 70’ini Türkiye’den yapmışız. İhracatımızın ise yüzde 80’ini Türkiye’ye gerçekleştirmişiz. Bu küçücük adada, böyle bir ithalat hacmine ulaşılması, KKTC’nin bir hizmetler ülkesi olduğunu gösteriyor.”

– Cin: “Tarımda katma değeri yükseltecek işbirlikleri hedefliyoruz”

Türkiye-KKTC Ticaret Odası Forumu KKTC Eş Başkanı Omaç Cin de konuşmasında, başarı için sürekliliğin esas olduğuna dikkat çekti. 

Cin, çalışmalarında çizilen yol haritalarında üç ana başlıktan biri olan tarım ürünlerinin yaş olarak satılmasında yaşanan sıkıntıları çözmek adına gelecek dönemde üretilen ürünleri işlenmiş gıda haline getirerek, hem ürünlerin raf ömürlerini uzatmayı, hem de katma değerlerini yükseltmek anlamında iş birlikleri yapmayı hedeflediklerini dile getirdi. 

Türkiye-KKTC yatırım ve ticarette işbirliği alanları temalı konuşmalarda ise KTTO Başkan Vekili Ramazan Gündoğdu “Liman”, KTTO Başkan Vekili Aziz Limasollu “Enerji”, KTTO Meclis Üyesi/ Türkiye-KKTC Ticaret Odası Forumu KKTC Başkan Vekili İbrahim Özcan ise “İşlenmiş Tarımsal Ürünler ve Sanayisi” konularında bilgiler verdi.

– Gündoğdu: “KKTC´nin gelişmesi için limanlar iyileştirilmeli” 

Kıbrıs Türk Ticaret Odası Başkan Vekili Ramazan Gündoğdu, konuşmasında KKTC’de resmi tanımlı üç liman olan Gemikonağı Limanı, Girne Antik Limanı ve Gazimağusa Limanı ile ilgili yapılabilecek iyileştirmelere değinerek, ülkenin gelişmesi için limanların iyileştirilmesi gerektiğini vurguladı. 

– Limasollu: “Enterkonnekte KKTC’yi ayağa kaldıracak”

Kıbrıs Türk Ticaret Odası Başkan Vekili Aziz Limasollu da, enerji konusunda yapılacak yatırımların doğru zaman ve yönlendirmeyle yapıldığı takdirde KKTC’nin ciddi kazanımlar elde edebileceğini kaydetti. Limasollu, enerji maliyetlerini düşürebilecek ve yeşil enerjiye yönelik çalışmalar hakkında konuşarak, kablo projesi hayata geçirilene kadar enerji depolamanın önemine işaret etti. 

– Özcan: “KKTC iç pazarı üretimin bir miktarını yerinde tüketebilecek seviyededir”

Türkiye-KKTC Ticaret Odası Forumu KKTC tarafı Başkan Vekili İbrahim Özcan ise, “Bugünkü durumda KKTC hem önemli tarım ürünlerine hem de işlenmiş gıdalar bakımından gelişmiş bir pazara sahiptir.” dedi. 

Özcan, bunun yanında, Avrupa Birliği tarafından yayınlanmış olan Yeşil Hat Tüzüğü ile işlenmiş gıdaların Güney Kıbrıs’a satılmasının mümkün olduğunu ve belirlenen koşulları taşıyan ürünlerin bu olanaktan yararlanabildiğini hatırlattı. 

KKTC’nin işlenmiş tarım ürünlerini genellikle Türkiye’den ithal ettiğini ve bu ithalatın yılda 1 milyar dolar dolaylarına vardığını kaydeden Özcan, tarım ürünlerinin işlenmesinde iki ülkeden iş insanlarının iş birliği kapasitesinin altını çizdi. 

Özcan, “Türkiye’de bilgi birikimi vardır. KKTC’de tarımsal üretim olanakları mevcuttur. Türkiye’den firmalar pazarın talebinin ne olduğunu biliyorlar. KKTC iç pazarı üretimin bir miktarını yerinde tüketebilecek seviyededir. Geriye iş geliştirme, bilgimizi, becerimizi ve gücümüzü birleştirmekten başka ne kalıyor?” dedi.