BM Siyasi İşler Bölümü Avrupa, Orta Asya ve Amerika Genel Sekreter Yardımcısı Muavini Miroslav Jenca’yı dün kabul ederek bir görüşme gerçekleştiren Cumhurbaşkanı Tatar, Kıbrıs Türk tarafı olarak BM Genel Sekreteri Antonio Guterres aracılığıyla GKRY lideri Nikos Anastasiadis’e iletilmek üzere hazırladıkları iş birliği önerilerini, Jenca’ya sunduğunu ifade edip bu önerilerin, KKTC New York Temsilciliği aracılığıyla da BM genel sekreterine iletileceğini söyledi.
“Sunduğumuz iş birliği önerileri, hem Kıbrıs konusunda bir uzlaşı için gereken ortamın oluşturulmasına hem de bölgenin barış ve istikrarına katkıda bulunacaktır”
Kıbrıs’taki iki taraf arasında iş birliği yapılması gerektiğinin sürekli altını çizdiğini hatırlatan Cumhurbaşkanı Tatar sağlanacak iş birliğinin, hem Kıbrıs konusunda bir uzlaşı için gereken ortamın oluşturulmasına hem de bölgenin barış ve istikrarına katkıda bulunacağına dikkati çekti.
Cumhurbaşkanı Tatar; “İki tarafın da ihtiyaçları göz önünde bulundurularak müktesep haklarımız temelinde, kazan-kazan ilkesiyle hazırlanan 4 iş birliği önerimizi sunduk.
Birinci önerim, Kıbrıs Rum tarafının tek yanlı ve maksimalist tutumundan dolayı sürekli olarak hem bölgemizde hem de iki taraf arasında krize sebep olan, ada etrafındaki hidrokarbon kaynaklarına dairdir. Biz Kıbrıs Türk tarafı olarak krizlerin çözümü için hep diplomasi yolunu seçtik. Bu anlayışla iki tarafa da ait olduğu, ilgili tüm kesimlerce kabul edilen hidrokarbon kaynaklarına ilişkin iş birliği irademizin teyidi olarak Rum liderliğine yeni bir öneri yapmış bulunuyorum” dedi.
2011, 2012 ve 2019 yıllarında ada etrafındaki doğal kaynaklarla ilgili Kıbrıs Türk tarafının iş birliği önerilerinin masaya konulduğunu hatırlatan Cumhurbaşkanı Tatar, bu iş birliği önerisinin halen masada olduğunu belirterek önerilerin, iki tarafa da ait olan, ada etrafındaki doğal kaynakların, araştırılması, çıkarılması, kullanılması ve pazarlanması da dâhil, yönetilmesine ilişkin olarak eşit sayıda ve eşitlik temelinde, BM gözetiminde, iki tarafın yetkili makamlarından temsilcilerin katılımıyla kurulacak bir komiteyle bu kaynaklara dair ortak karar alınması mekanizmasından oluştuğunu belirtti.
Cumhurbaşkanı Tatar sözlerini şöyle sürdürdü; “Verdiğimiz önerilerde, bir açılım daha yaparak bahse konu iş birliği mekanizmasının kurulmasına müteakip, süreç içerisinde bir safhada hâlihazırda iki tarafın ayrı ayrı sözleşme imzaladığı şirketlerin de yetkilendirilerek bu mekanizmaya dâhil edilebileceğini söylüyoruz. Bu önemli açılım, Rum tarafının ileri sürmekte olduğu kaygı ve gerekçeleri de ortadan kaldırmaktadır.”
“KKTC olarak Türkiye Cumhuriyeti ile enterkonnekte çalışmaları yapmaktayız”
Avrupa Birliği enterkonnekte sistemine, Türkiye’ye bağlanma yoluyla dâhil olmayı önerdiğini de belirten Cumhurbaşkanı Tatar, hâlihazırda iki tarafın elektrik sistemlerinin birbirine bağlı olduğunu, ihtiyaç duyulması halinde tarafların birbirine elektrik verebileceğini dile getirdi.
Cumhurbaşkanı Tatar; “İki tarafta da artan enerji arzından dolayı yaşanan zorlukları aşma konusunda AB sistemine dâhil olmak, en etkin yöntem olarak ortaya çıkmaktadır. KKTC olarak Türkiye Cumhuriyeti ile enterkonnekte çalışmaları yapmaktayız. Rum tarafının da buna yönelik ayrı çalışmaları bulunmaktadır. Ekonomik akılla bakıldığında ve maliyetler göz önüne alındığında, hem bağlantı yatırımı hem de bakım açısından değerlendirildiğinde, iki tarafın çıkarına olabilecek ve en erken zamanda devreye girebilecek sistem, Türkiye Cumhuriyeti üzerinden sağlanacak sistemdir.
Böylesine bir iş birliği yeşil enerjiye geçiş için de önemli bir imkân yaratacaktır. Bu konuda da iş birliğine hazır olduğumuzu ilettim” ifadelerini kullandı.
“Yeşil enerjiye geçiş”
Üçüncü iş birliği alanı olarak iki tarafın ortak hedefi olan “yeşil enerjiye geçiş” konusunda güneş enerjisinin etkin bir şekilde kullanılmasını önerdiğini kaydeden Cumhurbaşkanı Tatar, kurulmasını öngördükleri ortak komite aracılığıyla hem iki tarafa hem de adanın geneline, bu alanda yapılacak yatırımlar da dâhil olmak üzere, güneş enerjisinden maksimum derecede fayda sağlamak hedefiyle birlikte çalışmayı da önerdiğini söyledi.
“Dördüncü iş birliği önerim olarak ise iki tarafın yetkili kurumları tarafından görevlendirilecek uzman personelin eşit sayıda oluşturacağı ve Kıbrıs’ın her iki tarafında bulunan tatlı su kaynaklarının rasyonel kullanımı ve geliştirilmesine yönelik çalışma yapmak üzere bir komite kurulmasına hazır olduğumuzu ifade ettim.
“Yaptığımız öneriler konusunda Türkiye Cumhuriyeti de bize tam destek vermektedir”
Anavatan Türkiye’den asrın projesi kapsamında ülkemize ulaştırılan suyun da bu iş birliği kapsamında ele alınabileceğini önerdim” diyen Cumhurbaşkanı Tatar, şöyle devam etti: “Bu kararlılığımı, müktesep haklarımız olan egemen eşitlik ve eşit uluslararası statümüz korunarak ileriye götürmeye hazır olduğumu da ifade ettim. Eğer hem adamıza hem de bölgemizin barış, istikrar ve refahına katkı sağlanmak isteniyorsa, başta Rum tarafından olmak üzere, ilgili tüm taraflardan bu iş birliği önerilerimizi hayata geçirilmesi konusunda olumlu tutum bekliyoruz.
Bizim yeni siyasetimizin ne olduğun bütün dünya çok iyi bilmektedir. Bizim egemen eşitliğimiz ve eşit uluslararası statümüz kabul görmeden, resmi müzakere sürecine geçmeyiz. Taraflar arasında da şu an ortak zemin yoktur. Yaptığımız öneriler konusunda Türkiye Cumhuriyeti de bize tam destek vermektedir. Türkiye, dünyada söz sahibi olan bir devlettir.
20 Temmuz 1974 Kıbrıs Barış Harekâtı, ulusal çıkarlarımız bakımından önemli ve değerlidir. Bizim halkımız mücahit bir halktır. Yıllarca bu topraklarda direndik ve direnmeye devam edeceğiz. Türkiye Cumhuriyeti de her koşulda yanımızda olmuştur, minnettarız.”