Elif ŞEN ÇATAL

KKTC 2’nci Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat, yeni tip Coronavirüs (COVİD 19) salgınıyla ilgili yaptığı değerlendirmede Cumhurbaşkanı Akıncı’nın toplumu ve hükümeti gereksiz bir panik içine soktuğunu ifade etti. Çıkan söylentilerin aksine hükümet ve Cumhurbaşkanı arasında  yaşananların çift başlılık olmadığını ancak  kamuoyunda bilgi kirliliği yaratıldığını ifade eden Talat, ekonomik darboğazın da görmezden gelindiğini kaydetti. 

Yapılması hedeflenen Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin salgın nedeniyle ertelenmesinin ardından siyasilerin seçim kaygısıyla hareket ettiğini dile getiren Talat, ülke için Başkanlık sisteminin uygun bir seçenek olabileceğini işaret etti.

“KAKOFONİ YARATILDI…”

KKTC 2’nci Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat, siyasi liderlerin Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olmalarının etkisiyle hareket ettiğini ifade ederek, Cumhurbaşkanının yaptığı açıklamalarla hükümeti ve vatandaşı gereksiz bir panik içine soktuğunu kaydedetti. Talat, Başbakan ve Cumhurbaşkanı’nın ortak bir paydada buluşamadığını söyledi ve “Halk, yaşanan süreçte ne yapması gerektiğini kendi başına çözmek zorunda bırakıldı” diye konuştu. Başbakanlık, Cumhurbaşkanlığı ve Sağlık Bakanlığı’nın kurduğu Sağlık ve Bilim Kurulları’nın bir kakofoni ortaya çıkmasına neden olduğunu belirten Talat, kurulların uyumsuzluğunun gürültü kirliliğine neden olduğunu ifade etti. Bunun çok başlılık değil, kakofoni olduğunu vurgulayan Talat, “Halk, söylenenler arasında hangisi doğru hangisi yanlıştır kendi bulmak zorunda kaldı” dedi.

“EKONOMİ DÜŞÜNÜLMEDİ”

Hükümetin sadece olaya sağlık yönünden baktığını dile getiren Talat, bu açıdan başarı elde edildiğini ancak ekonomik sorunların düşünülmediğini ileri sürdü. Kendisi ile yaptığımız söyleşide, “Dünyanın hiçbir yerinde olaya sadece sağlık yönünden bakılmadı. Sürecin ekonomik boyutları da değerlendirildi” ifadelerine yer veren Talat, ülkede kamu da dahil bütün sektörlerin kapalı olmasından dolayı büyük bir ekonomik zorluğa girildiğini dile getirdi. 

Başbakan Ersin Tatar’ın “Bu iş bitti” açıklamasının ardından “Rehavete kapılmayın” söylemlerinin çelişkili olduğuna dikkat çeken Talat, biten bir iş varsa rehavete kapılmayın açıklamasının ne anlam ifade ettiğini sordu. Kapalı küçük bir adada 20 gündür her hangi bir vaka görülmemesine dikkat çeken Talat, sürecin bitip bitmediği konusunda bir anlaşılmazlık yaratıldığını ifade etti. 

“SONUÇLAR AĞIR OLACAK”

Cumhurbaşkanlığı ve Başbakanlık’ın koordinasyon içinde çalışmamasının sağlık ve ekonomi yönünden büyük sorunlar yaratacağına vurgu yapan 2’nci Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat, şu anda ülkenin tüm giriş çıkışlarının kapatılması ve halkın izole olmasıyla hastalığın üzerinden gelindiği algısının ortaya çıktığını ifade etti. Talat ekonomiyi ayakta tutan turizm ve eğitim sektörlerinin yeniden faaliyete girmesi, kapıların ve ulaşımın yeniden açılmasıyla virüsün yeniden karşımıza çıkması ihtimali olduğunu kaydetti.

Aşı ya da bir tedavi yöntemi bulunana kadar ülkede izole bir şekilde yaşamanın ekonomik olarak intihar olacağını dile getiren Talat, yönetimin birbirinden kopuk olmasının sonuçlarının ağır olacağını dile getirdi. “Yaşanan bu süreçteki kopukluklar belki de Sayın Akıncı ve Sayın Tatar’ın Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olmasıyla da alakalıdır” şeklinde konuşan Talat, sebebi ne olursa olsun ülkede bir karmaşa yaratıldığını vurguladı.

“BAŞKANLIK SİSTEMİNİ DESTEKLİYORUM”

Yaklaşan Cumhurbaşkanlığı seçimleriyle birlikte  Başkanlık sistemi tartışmalarını  da değerlendiren Talat, “Ben uzun zamandır Başkanlık sistemini destekliyorum. Başkanlık sistemi bu ülke için en iyi çözümdür. Ama kontrol devrelerini de yerine koymak gerekir” dedi. Başkanlık sisteminde kontrol devrelerinin son derece önemli olduğunu dile getiren Talat, Covid-19 salgını ile ilgili yaşananlardan örnekler verdi. Cumhurbaşkanı’nın daha ilk günlerden sokağa çıkma yasağı ve OHAL ile ilgili yaptığı açıklamaları hatırlatan Talat, tek başına karar verme yetkisinin ülke için uygun olmayacağına dikkat çekti. “Mutlaka kontrol, denetim ve karar alma mekanizmalarında onay gibi sistemlerinin olduğu bir sisteme geçilmelidir. Kendi içinde  denetimlerin olduğu, tek başına karar mekanizmasının olmadığı  bir başkanlık sistemi en doğru seçenektir” diyen Talat, bu konuda Amerika’nın önemli bir örnek olduğunu işaret etti. ABD Başkanı Trump ve kontrol mekanizmaları arasında yaşanan çatışmalardan örnekler veren Talat, “İyi bir örnek değil ama Trump bile istediklerini yaptıramadı” ifadelerine yer verdi.

“TÜRKİYE İYİ BİR ÖRNEK DEĞİL”

Türkiye’deki başkanlık sisteminin de kötü bir örnek olduğunu belirten Mehmet Ali Talat, alınan kararların derhal Bakanlar Kurulu tarafından uygulamaya konulduğu, kontrol ve denetim mekanizmalarının yer almadığı bir sistemin de bizim için uygun olmadığını söyledi.

Güney Kıbrıs’ta ise kötü bir başkanın gelmesi durumunda dengelerin sarsılacağına işaret eden Talat “Kıbrıs Cumhuriyeti kurulurken, kontörün İki toplum tarafından yapılacağı düşünülmüştü. Şu anda Türk unsuru yok. Yani kötü bir başkan seçilse Güneyde, ucu bucağı olmayan kararlar üretmesi mümkündür. Çünkü denetleyici Türk unsuru artık ortada yok.” Dedi.Bizim tüm dünyadaki başkanlık sistemlerini değerlendirerek yeni bir sentez oluşturabileceğimizi ifade eden Talat, kimseyi taklit etmek zorunda olmadığımızı kaydetti. Ülke için en iyisi olacak sistemi örnekleri değerlendirerek bulmanın mümkün olacağını dile getiren Talat, bu şekilde en doğru Başkanlık sistemine geçişi desteklediğini belirtti.