KKTC 2020 Cumhurbaşkanlığı seçiminde adaylar kimler? Onlar hakkında kısaca bilgi verelim..
1.MUSTAFA AKINCI (Halen Cumhurbaşkanı)
28 Aralık 1947 Limasol doğumlu olan Akıncı KKTC 4. Cumhurbaşkanı olup, 2015 yılından beri Cumhurbaşkanlığı görevini sürdürmektedir.
Limasol’da doğan Akıncı, oradaki 19 Mayıs Lisesinde eğitim gördü. O dönemde Limasol’da diğer Kıbrıs Türk topluluklarına kıyasla daha canlı bir sosyal yaşamın olduğunu, bunun da kendisini ortaokulda ve lisede tiyatro ve müziğe yönlendirdiğini söyler. Limasol’da oyunlarda sahne aldı, 19 Mayıs Lisesinin bandosunda çaldı, “Kareler” isimli bir müzik grubunun parçası oldu ve bu grubun parçası olarak Fazıl Küçük’ün kızının düğününde çaldı.
Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi mezunudur.[2] Üniversitede bulunduğu dönem Türkiye’de 68 Kuşağı’nın etkinlik gösterdiği dönemdi; “muhalif” bir mizacı olduğunu belirten Akıncı o dönemin öğrenci hareketlerinden etkilendiğini söyler. Üniversitede Kıbrıslılar Cemiyeti’nin yönetiminde yer aldı. 1973 yılında adaya döndü ve Lefkoşa’ya yerleşti.
1975 yılında oluşturulan Kıbrıs Türk Federe Devleti Kurucu Meclisine seçildi. 24 Mayıs 1976 tarihindeki yerel seçimde Lefkoşa Türk Belediyesi başkanlığı için Toplumcu Kurtuluş Partisi’nden (TKP) aday oldu. Cumhuriyetçi Türk Partisi’nin desteğini aldı. Seçimdeki en büyük rakibi Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş’ın desteklediği Ulusal Birlik Partisi (UBP) adayı iş adamı Nevzat Uzunoğlu’ydu. Akıncı 1500 oy farkla ve %48.99’luk bir oranla Lefkoşa Türk Belediyesi’nin ilk seçilmiş başkanı olurken Uzunoğlu %31.81’de kaldı.1990 yılına kadar bu görevi kesintisiz yürüttü.1 Haziran 1980 tarihli ikinci seçiminde %39.98 oranla yeniden seçildi.2 Haziran 1986 tarihli üçüncü seçiminde UBP belediyeyi almak için kapsamlı bir kampanya yürütse de UBP adayı Ramiz Manyera’nın aldığı %40.93’lük oy yetersiz kaldı; Akıncı %46.42 ile üçüncü bir dönem için seçildi.
Kıbrıs Türk Belediyeler Birliği’nin kuruluşunda etkin rol üstlenerek birliğin ilk başkanlığını yapmıştır.
1987 yılından 2001 yılına kadar Toplumcu Kurtuluş Partisi Genel Başkanlığı görevinde bulunmuştur. 1993 – 2009 yılları arasında da Milletvekilliği görevini sürdürmüştür. 1999-2001 döneminde ise Başbakan Yardımcılığı ve Turizm Bakanlığı görevini üstlenmiştir. Annan Planı döneminde oluşturulan Barış ve Demokrasi Hareketi’nin (BDH) kurucularından olup, liderliğini üstlenmiştir. Toplumcu Demokrasi Partisi’nin oluşumu ile birlikte başkanlık görevini devretmiştir.
Oxford, Harvard ve Yale Üniversiteleri gibi dünyaca tanınmış akademik platformlar ile Chatham House gibi uluslararası forumlarda Kıbrıs konusuna ilişkin konferanslar verip panellere konuşmacı olarak katılmıştır.
14 yıl boyunca Lefkoşa Türk Belediyesi başkanlığı yapmıştır. 2015 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti cumhurbaşkanlığı seçimine bağımsız aday olarak katıldı ve ikinci turda aldığı 60.50%’lik oyla Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı seçildi.
2015 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti cumhurbaşkanlığı seçiminde ikinci turda Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı seçilmesi ile birlikte Kıbrıs sorununu çözmek üzere çalışmalara da hız veren Mustafa Akıncı 11 ve 15 Mayıs 2015’te Kıbrıs müzakereleri çerçevesinde Kıbrıslı Rum Lider Nikos Anastaiades ile görüşmelere başlamıştır.
LTB Başkanlığı sırasında Lefkoşa Rum Belediye Başkanı ile Lefkoşa Kanalizasyon Projesi ve Lefkoşa İmar Planı konularında uzlaşma sağlayarak bu projelerin işbirliği içinde hayata geçmesini sağlamıştır. Bu çerçevede Lefkoşa İmar Planı 1989 yılında ‘Dünya Habitat Ödülü’ne, 2007 yılında ise Ağa Han (Aga Khan) mimarlık ödülüne layık görülmüştür. 2003 yılında da Lefkoşa Rum Belediyesi eski Başkanı ile yaptıkları çalışmalardan ötürü ‘Europa Nostra Onur Ödülü (Medal of Honour)’ne layık görülmüştür.
Mustafa Akıncı’nın Belediye Başkanlığı’nda 14 Yıl isimli kitabı bulunmaktadır..
Cumhurbaşkanı Akıncı Meral Akıncı’yla evlidir ve üç çocuğu, iki torunu vardır.Eşiyle Orta Doğu Teknik Üniversitesi’nde eğitim görürken tanıştı. Meral Akıncı (Birinci) orada psikoloji okumaktaydı ve adaya dönüşü sonrası Kıbrıs Türk toplumunun ilk psikoloğu oldu. 1974 yılının şubat ayında evlendiler. İlk kızları (Doğa) 1975’te, ikinci kızları (Çınla) 1981’de ve üçüncü kızları (Zerrin) 1982’de doğdu.
İyi derecede İngilizce bilir..
2. ERSİN TATAR (Halen KKTC Başbakanı)
7 Eylül 1960 Lefkoşa doğumlu Ersin Tatar Kıbrıslı Türk iktisatçı, siyasetçi ve halen Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Başbakanı.
31 Ekim 2018’den beri Ulusal Birlik Partisi genel başkanlık görevini yürüten Tatar bundan önce 2009-2013 yılları arasında Maliye Bakanı olarak görev yapmıştı.
Muhasip ve siyasetçi Rüstem Tatar ile ev hanımı Canev Tatar’ın oğlu olan Ersin Tatar, Köşklüçiftlik İlkokulundan mezun olduktan sonra 1971-1974 yıllarında İngiliz Okulu’nda eğitim gördü. 1974’te Kıbrıs Harekâtı sonrasında okulun güneyde kalmasıyla birlikte eğitimine yatılı olarak İngiltere’de, Londra’daki Forest School’da devam etti, liseyi 1979’da burada tamamladı.1982’de Cambridge Üniversitesinden iktisat alanında mezun oldu.
Tatar ilk olarak 1982-86 yılları arasında Price Waterhouse şirketinin İngiltere’deki merkez ofisinde çalıştı. Burada mali müşavir unvanını ve hesap uzmanlığı eğitimini aldı.
Daha sonra Asil Nadir’e ait PollyPeck firmasında 1986-1990 yılları arasında Finansman Müdürü olarak görev aldı. Asil Nadir’in basın işlerine girmesiyle birlikte 1990’da Türkiye’deki Show TV ve Cine 5 kanallarının kuruluşunda genel müdürlük yaptı. 1991-92 yıllarında Ankara’daki FMC-Nurol Savunma Sanayi A.Ş.’de finasman müdürü olarak çalıştı. 1992-2001 arasında İstanbul’da Show TV’de Genel Koordinatörlük görevinde bulundu. 1996’da Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin ilk özel televizyon kanalı Kanal T’yi kurdu ve yönetim kurulu başkanlığı görevini üstlendi.
1990’larda Doğan Harman ve Hüseyin Macit Yusuf ile Kıbrıslı dergisini yayımladı, sonrasında Özer Hatay’la birlikte Kıbrısım dergisini çıkardı. 2001-2003 yılları arasında Yenicami Ağdelen kulüp başkanlığı yaptı. 2000’li yıllarda Halkın Sesi gazetesinde haftalık olarak “Uzman Görüş” köşesinde makaleleri yayımlandı. Aile şirketi olarak Tatar&Co Bağımsız Dış Denetim firmasında çalıştı ve ortak olarak yer aldı.
5 Mayıs 2009 tarihinde KKTC Maliye Bakanlığı görevine başladı. 5 Mayıs 2009 tarihinde Kuzey Kıbrıs Maliye Bakanı olarak göreve başladı. Bu dönemde ayrıca UBP Genel Sekreter Yardımcısı olarak da görev yaptı.2013 yılında hükümetin güvensizlik oyu ile düşürülmesinin ardından görevi son buldu.
27 Ekim 2018 tarihinde yapılan UBP Kurultayı’nda 2592 oy alarak birinci oldu ve 2005 oy olarak ikinci olan mevcut genel başkan Hüseyin Özgürgün ile birlikte ikinci tura kaldı.31 Ekim 2018 tarihinde UBP Kurultay Divan Kurulu tarafından ikinci tur seçimi yapılmaksızın genel başkan olarak seçildiği ilan edildi.
Ersin Tatar evli ve 2 çocuk babasıdır.
3.TUFAN ERHÜRMAN (CTP Genel Başkanı, Milletvekili)
1970 Lefkoşa doğumlu ,Kıbrıslı Türk siyasetçi, akademisyen, hukukçu ve diplomat olan Erhürman kamu hukuku alanında akademisyenlik yaptı. 2008-2010 yılları arasında Kıbrıs Sorunu müzakerelerinde yer aldı. 1999-2004 yıllarında Türkiye Cumhuriyeti Adalet Bakanlığında görev alıp Türkiye’de ombudsman makamının tesis edilmesinde rol oynadı. 2013 yılından beri milletvekili, 13 Kasım 2016 tarihinden beri Cumhuriyetçi Türk Partisi genel başkanıdır. 2 Şubat 2018 tarihinde KKTC Başbakanı oldu.
Orta ve lise eğitimini Türk Maarif Kolejinde tamamladı. 1988’de hukuk okumak üzere Ankara Üniversitesine girdi. Ankara Üniversitesinde lisans, yüksek lisans ve doktora eğitimi gördü. 2001’de “İdarenin Yargı Dışı Denetimi ve Ombudsman” başlıklı teziyle doktorasını tamamladı.
1995-2001 yılları arasında Ankara Üniversitesi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi ve Hacettepe Üniversitesinde kamu hukuku alanında ders verdi. 2001-2006 ve 2008-2013 yılları arasında Doğu Akdeniz Üniversitesinde öğretim görevliliği yaptı. 2006-2008 yılları arasında Yakın Doğu Üniversitesinin akademik kadrosunda bulundu.
2008-2010 yılları arasında Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat’ın müzakere heyetinde görev yaptı.
2013 genel seçimlerinde Cumhuriyetçi Türk Partisi-Birleşik Güçler Lefkoşa milletvekili seçildi.Meclisteki dört partinin anayasaya yapılacak 23 değişiklik üzerine uzlaştığı çalışmalara öncü oldu; ancak değişiklik önerisi 2014’teki referandumda %62,3’lük oyla reddedildi. 2015’te partisinin genel sekreterliğine getirildi.
13 Kasım 2016’da Mehmet Ali Talat’ın yerine Cumhuriyetçi Türk Partisi ve ana muhalefet liderliğine seçildi.
2018 genel seçimlerinde CTP Lefkoşa milletvekili olarak tekrar seçildi. 19 Ocak 2018’de Halkın Partisi, Toplumcu Demokrasi Partisi ve Demokrat Partiyle dörtlü koalisyon kurma amaçlı görüşmelere başladı.Koalisyon görüşmelerinin başarıyla sonuçlanmasının ardından 30 Ocak 2018’de Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı hükûmeti kurma görevini Erhürman’a verdi. 2 Şubat tarihinde hükûmetin kurulmasıyla başbakanlık görevine başladı.
Erhürman Hükûmeti, 8 Mayıs 2019 tarihinde Demokrat Partiye mensup Maliye Bakanı Serdar Denktaş’ın istifasının ardından Halkın Partisinin hükûmetten çekilmesiyle bozuldu. Erhürman bunun üzerine 9 Mayıs tarihinde Cumhurbaşkanı’na istifasını sundu.
Tufan Erhürman Nilden Bektaş Erhürman ile evlidir..
4. KUDRET ÖZERSAY (Halen KKTC Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı)
16 Aralık 1973 Larnaka Alaminyo köyü doğumlu, Akademisyen, Uluslararası Hukuk Uzmanı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı’nın uzun süreli müzakerecisi, Toparlanıyoruz Hareketi kurucusu olan Özersay 2015 yılında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı adayı oldu. Kendisi 2 Şubat 2018 yılından beri KKTC Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı olarak görev yapıyor..
1973 yılında Larnaka’ya bağlı Alaminyo köyünde doğdu. Alaminyolu inşaat ustası Hüseyin Usta ile terzi Sadiye Hanım’ın oğludur. 1974 yılında henüz altı aylıkken babasının şehit olması ertesinde annesi ve kardeşleriyle birlikte Lefkoşa’nın kuzeyine göç etti. Buradaki ilk, orta ve lise öğreniminin ardından öğrenimine Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde Uluslararası İlişkiler bölümünde devam etti.
1995 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden Uluslararası İlişkiler bölümünden mezun oldu. 1997 yılında Bosna Hersek’te savaş sonrası seçimlerin demokratik olabilmesi için Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü’nde çalıştı. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler bölümünde 1998 yılında Türk Boğazlarından geçiş hakkı konusunda yüksek lisansını; 2002 yılında da 1959-1960 Kıbrıs Antlaşmaları konusunda doktorasını tamamladı. Yüksek lisans ve doktora çalışmaları sırasında aldığı burslarla Londra Üniversitesi Hukuki Çalışmalar Enstitüsü’nde araştırmalar yaptı. 2008 yılında kazandığı bir bursla Oxford Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nde misafir öğretim üyesi olarak bir dönem görev yaptı. 1996-2002 yılları arasında Ankara Üniversitesi’nde akademisyen (araştırma görevlisi) olarak çalıştı.
2003 yılında Doğu Akdeniz Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde öğretim üyesi-akademisyen olarak çalışmaya başladı ve bir dönem bu bölümün başkanlığını da yürüttü. Halen Doğu Akdeniz Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölümü’nde uluslararası hukuk, hukuka giriş, müzakere ve arabuluculuk, dünya politikası gibi dersler vermektedir.
2002 yılında Kıbrıs’a döndü ve Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş ve ardından ikinci Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat’ın müzakere heyetinde yer aldı. 2002-2003 ve 2003-2004 dönemlerinde, Birleşmiş Milletler Antlaşmalar Komitesi üyeliği yaparak, Annan Planı müzakerelerinde Kıbrıs Türk tarafının müzakere heyetinde yer aldı. Kıbrıs Türk müzakere heyeti içerisinde uluslararası hukuk uzmanı sıfatıyla İsviçre’nin Bürgenstock kasabasında yapılan müzakerelere katıldı. 2010 yılında üçüncü cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu’nun döneminde atandığı Cumhurbaşkanı Özel Temsilcisi görevini 8 Haziran 2012 tarihine kadar sürdürdü. Bu dönemde KKTC’de Toparlanıyoruz isimli sivil toplum hareketinin öncülüğünü yapması ve sistemi eleştiriyor olması gerekçesiyle Cumhurbaşkanı Eroğlu ile yaşadığı fikir uyuşmazlığı sonucunda tercih yapmak durumunda kaldığında görevinden istifa etti. 2014 yılı içerisinde yeniden başlayan müzakerelerde 8 Şubat 2014 tarihinde KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu tarafından Kıbrıs Türk tarafının müzakerecisi olarak atandı ve aynı dönemde Toparlanıyoruz hareketindeki çalışmalarına da devam etti.
12 yıllık müzakere görevi sırasında üç farklı KKTC Cumhurbaşkanı, dört farklı Kıbrıs Rum lideri (Klerides; Papadopulos, Hristofyas ve Anastasiades) ve iki farklı Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri (Kofi Annan ve Ban Ki Moon) ile aynı müzakere masasında bulundu. Görevi sırasında Londra, Atina, Moskova, New York, Washington, Brüksel, Paris ve Berlin gibi dünya merkezlerinde Kıbrıslı Türkler adına diplomatik girişimler yaptı ve Kıbrıs Türk tarafını temsil etti.
İnsan hakları konusunda çalışmalar yürüten Kıbrıslı Türk İnsan Hakları Vakfı’nın üyesidir. Bunun yanında, Toparlanıyoruz Hareketi (Temiz Toplum Derneği) kurucu üyesi ve 2012-2014 yılları arasında Dernek Başkanı görevini yapmıştır ve şu anda da aktif üyesi olarak görev yapmaktadır. “Temiz toplum, temiz siyaset ve kendi irademize dayalı bir gelecek” temelli sivil toplum faaliyeti yürüten Hareket demokrasi, hukukun üstünlüğü, yolsuzluk ve yozlaşmaya karşı mücadelede KKTC’de ses getiren girişimler üstlenmiştir.
2015 Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ardından aldığı %21’lik oy oranının ardından parti kurma kararı aldı. Kurulacak partinin sıra dışı bir oluşum olacağını belirtti.
Kudret Özersay Aliye Ummanel ile evlidir..
5.ERHAN ARIKLI (YDP Genel Başkanı)
Erhan Arıklı, 1962 yılında Kars’ın Ardahan ilçesinde doğdu. İlköğrenimini Kars’ta tamamlayan Arıklı 1975 yılında ailesi ile birlikte Kıbrıs’a yerleşti ve ortaöğrenimini burada tamamladı. 1985 yılında Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesini bitirdi. Daha sonra aynı alanda yüksek lisans yaptı. Üniversiteden sonra bir süre aile şirketinde yöneticilik yapan Arıklı, 1997 yılında Uluslararası Girne Amerikan Üniversitesi İşletme Bölümü’nde “KKTC’de küçük ölçekli işyerlerinin İşletmeleri” tezi ile ikinci yüksek lisansını tamamladı.
Arıklı, 1999 yılında Azerbaycan Beynelhalk Üniversitesi’nde ise “Osmanlı Döneminde Azerbaycan’ın iktisadi Yapısı” konulu üçüncü yüksek lisans çalışmasını yaptı. 1991 yılından itibaren KKTC’nin yurt dışında tanıtılması için çalışmalar yapan Arıklı, 34 Türk devlet ve topluluğunda 100’ün üstünde konferans verdi. Arıklı, Türk Tarihi ve Türk Kültürü ile ilgili çalışmalarından dolayı Çeçenistan Cumhurbaşkanı Cahar Dudayev tarafından “Üstün Hizmet Madalyası” ile taltif edildi. Arıklı, 2005 yılında Azerbaycan İlimler Akademisi Şarkiyat Enstitüsü’nde doktora yaptı.
Arıklı, 2005 yılında KKTC Dışişleri Bakanı özel temsilcisi sıfatı ile Azerbaycan’da görevlendirilerek KKTC’den Azerbaycan’a doğrudan uçuşların gerçekleşmesini sağladı. Daha sonra çalışmalarını Orta Asya ya kaydıran Arıklı, KKTC’nin Orta Asya Temsilciliği görevine atandı. Burada görev yaparken ilmi çalışmalarına da devam eden Arıklı, “Yaşayan Türk Halkları ve Tarihleri” ve “Türk Halkları Kültür Tarihi” isimli iki kitap yazdı.
Arıklı’nın temsilcilik yaptığı süre içerisinde Kırgızistan’da yaptığı çalışmalar neticesinde Kırgızistan, KKTC’nin Türkiye’den sonra en iyi ilişkileri sahip olduğu ülke haline geldi. Kırgızistan’daki resmi görevinin bitimine müteakip Kırgızistan Devlet Arabayev Üniversitesi’nde Profesör kadrosuna atanan Arıklı, burada Türkoloji Bölümü’nü kurdu ve Teoloji Fakültesi’nde dersler verdi. KKTC de ve Türkiye’de çeşitli gazete ve dergilerde köşe yazarlığı da yapan Arıklı, Kıbrıs’ta kurulan Yeniden Doğuş Partisi’nin (YDP) Genel Başkanı oldu. Arıklı, Nurgün Arıklı ile evli ve 3 çocuk babasıdır.
6.SERDAR DENKTAŞ (DP Milletvekili)
Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş’ın oğlu olan Serdar Denktaş, 1959’de Lefkoşa’da doğdu. İngiltere’de London College of Printing’de matbaacılık eğitimini alan Denktaş, daha sonra Cardiff Üniversitesi’nde ekonomi eğitimi aldı.
Denktaş, 1990 Genel Seçimlerinde Ulusal Birlik Partisi’nden Lefkoşa Milletvekili seçilirken 1990-1992 arasında İçişleri, Köyişleri ve Çevre Bakanlığı yaptı.
1992’de İçişleri Bakanlığından istifa eden ve Dokuzlar hareketine dönüşen parti içi muhalefetin başını çeken Denktaş, daha sonra arkadaşlarıyla partiden ihraç edildikten sonra DP’nin kurucuları arasında yer aldı.
Denktaş, 1993 Erken Genel Seçimleri’nde DP’den milletvekili seçildi ve 1994-1995 arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı yaptı. 1996’da partisinin Genel Başkanlığına seçilen Denktaş, 16 Ağustos 1996’de Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı olarak görev aldı. Denktaş, 2000’de Parti Genel Başkanlığından istifa etti, 2001-2003 arasında Turizm ve Çevre Bakanlığı görevini yürüttü.
Daha sonra da milletvekilliği, Başbakan Yardımcılığı ve farklı bakanlık görevlerinde bulunan Denktaş, son olarak 7 Ocak 2018’deki erken genel seçimlerinde DP Lefkoşa Milletvekili seçildi.
Denktaş, Şubat 2018 tarihinde kurulan koalisyon hükümetinde Maliye Bakanı olarak görev aldı, Mayıs 2019’da bu görevinden istifa etti. Serdar Denktaş, Aralık 2002’de tekrar devraldığı DP Genel Başkanlığı görevinden Eylül 2019’da istifa etti.
İngilizce ve Almanca bilen Denktaş,Müge Denktaş ile evli ve üç çocuk babasıdır.