Covid-19 enfeksiyonu geçiren,  14 gündür herhangi bir belirtisi olmayan kişilerin plazma bağışında bulunarak bu salgında önemli bir katkıda bulunmuş olacağını kaydeden Sağlık Bakanlığı, duyarlı insanların bağışta bulunmasının büyük önem taşıdığının altını çizdi.

Bakanlık açıklamasında, Covid-19 enfeksiyonu geçirip 14 gündür herhangi bir belirtisi olmayan kişilerin, bağışta bulunmak amacı ile Lefkoşa’da Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi Kan Bankasına , Kimyager Suat Keskin’e başvurarak bağış yapabileceği duyuruldu.

Sağlık Bakanlığı tarafından yapılan yazılı açıklamada,  Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) “Kan Mevzuat Düzenleyicileri Sürveyans Ağı” tarafından yayınlanan Mevcut Durum Bildirgesi’nde, daha önce MERS’de uygulandığı gibi aşı ve/veya etkin anti-viral ilaçlara ulaşılamadığında immün plazma, serum veya immün globulin konsantrelerinin SARS-CoV-2 salgını için de kullanılabileceğinin belirtildiği ifade edildi. Açıklamada, ayrıca bildirgede  yetkili otoritelerin  immün plazma veya serumun toplanması için gerekli düzenlemeleri oluşturmaları gerektiğinin yer aldığı da belirtildi.

Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) ‘nin de 24 Mart’ta “COVID-19 Konvansiyonel Plazma Araştırması – Acil Durum” bildirgesi ile bir tavsiye kararı yayınladığı da kaydedilen Bakanlık açıklamasında, “Bu  karar metninde, immün plazmanın 2009-2010 H1N1 influenza virüsü salgını, 2003 SARS-CoV-1 salgını ve 2012 MERS-CoV salgını dahil olmak üzere diğer solunum yolu enfeksiyonlarının salgınlarında kullanıldığı hatırlatılarak COVID-19’a karşı antikor içeren immün plazma kullanımının enfeksiyona karşı etkili olmasının mümkün olduğu ifade edilmiştir” denildi.

Plazma tedavisinin özellikle yoğun bakımdaki yüksek riskli hastaların iyileşmesine yardımcı olduğu kaydedilen açıklamada şu bilgilere yer verildi:

“COVID-19 pandemisi  ortaya çıktığından beri bu hastalıktan korunmak ya da tedavisinde kullanılmak üzere mevcut farmasötik ajanların denenmesi  ya da yenilerinin geliştirilmesi, aşı çalışması ve immün plazma gibi alternatif tedavi yöntemlerinin kullanılması gibi konularda  yapılan bilimsel çalışmaların sayısı her geçen gün artmaktadır. İmmün plazmanın kullanımı ile ilgili kısıtlı sayıdaki çalışmada hastaların bu tedaviden yarar gördüğü bildirilmektedir . Daha önce Covid-19 geçirip iyileşen kişilerin kanlarının plazma adı verilen sıvısında gelişen antikorlar bu yolla virüse karşı tedavi için kullanılmaktadır.  Plazma tedavisinin özellikle yoğun bakımdaki yüksek riskli hastaların iyileşmesine yardımcı olduğu belirtiliyor.Bu nedenle tüm dünya ülkeleri  ve Türkiye’de covid spesifik immün plazma , hastalığı geçirip iyileşmiş olan hastalardan belli kriterler dahilinde toplanarak yeni COVİD enfeksiyonuna yakalanan hastalarda kullanılmaktadır”.

İmmün plazma bağışının  tüm kan bağışlarında olduğu gibi gönüllülük esasında olduğu belirtilen Sağlık Bakanlığı açıklamasında, “İmmün plazma bağışçılarından yazılı onam formu alınarak verilerin gizliliği ilkesine uyularak , plazmaları kan donasyonu veya aferezle plazma donasyonu yoluyla alınmaktadır” denildi. 

Covid-19 immün plazma tedarikinde belirlenen kriterler ise şöyle açıklandı:

“Kovid-19 virüs enfeksiyonuna yakalanmış ve sonrasında iyileşen bireylerin bağışçı olabilmeleri için, bu kişilerin enfeksiyonu geçirmiş olduğuna dair laboratuvar test sonucu ulaşılabilir olmalı

Bağıştan 14 gün öncesinde bu kişilerin klinik semptomları tamamıyla ortadan kalkmış olmalı

Bir ya da daha fazla kez olmak kaydıyla nazofarengeal sürüntü örneği ile yapılan test sonucunun ya da kan numunesinden çalışılan moleküler test sonucunun “negatif” olması gerekmektedir.

İyileşen bireylerin, mevcut yasal mevzuata uygun olarak kan bağışçısı olabilmesi için gerekli sorgulama yapılacak. (Kısa Fizik Muayene, immün plazma Bağışçısı Bilgilendirmiş Onam Formu’nun Doldurulması, Kan Bağışçısı Sorgulama Formu’nun Doldurulması ve Değerlendirilmesi

Plazma bağışı yapması uygun olarak değerlendirilen bağışçılardan alınacak serum örneklerine ulusal mevzuata uygun olarak mikrobiyolojik tarama testlerinin çalışılması sağlanacak. 

Serolojik olarak HBsAg, anti-HCV, anti-HIV 1-2 ve anti-sifiliz Ab testleri) 

Kan veya covid spesifik plazma bağışı tamamiyle steril koşullarda uygulanmakta olup enfeksiyon bulaşı açısından gönüllü bağışçıya bir risk getirmemektedir”.