Malumunuz, Türkiye Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan ülkemizi ziyaret etti. Ekonomi ve Enerji Bakanlığı yetkililerinin yaptığı açıklamalara bakıldığında iki konu üzerinde durulduğu anlaşılıyor.
Birincisi, Türkiye ile ikili ticaret konusu ve mevcut Kıyı Ticareti Anlaşmasının revize edilmesi; ikincisi ise Türkiye’den KKTC’ye ithal edilen ürünlerin yabancı para birimleri yerine TL ile ithal edilmesi…
Şu bilinmelidir: Türkiye ile ticaretimizde 45 yıldır ne yasal zeminde ne de pratikte herhangi bir sorunumuz yoktur.
Şu sorunun cevabını bir düşünelim: Biz bugüne kadar hangi ürünü ürettik ve Türkiye pazarına satmak istedik de Türkiye “olmaz” dedi? Cevap; hiç!
Bizim asıl sorunumuz yasal mevzuat veya kıyı ticareti anlaşması değil, üretimdir!
Bırakın Türkiye’yi, Dünya’nın herhangi bir geri kalmış ülkesinin pazarına sunabileceğimiz, mukayeseli üstünlük sahibi olduğumuz -binbir teşviklerle sattığımız hellimi saymazsak- doğru düzgün bir ürünümüz bile yoktur.
Kıyı Ticareti Anlaşması, KKTC ile Türkiye arasında formalite gereği yapılmış bir anlaşmadır. Türkiye’nin bu anlaşmayı kendi üyesi bulunduğu Gümrük Birliği anlaşmasına entegre etmesi imkansızdır. O yüzden, Kıyı Ticareti Anlaşmasını istediğiniz kadar değiştirin, pratikte bir fayda sağlamaz.
İkincisi, TL ile ticaret: Bu konuda kamunun müdahalesi mümkün değildir. Türkiye’de üretimi yapılan ürünleri mesela Anamur’da üretilen domatesi TL ile alabilirsiniz. Oysa Türkiye’nin de ithal ettiği ürünleri, örneğin Avrupa’nın kimya devi BASF’nin Türkiye distribütöründen temin edeceğiniz bir kimyasal ürünü TL ile almanız imkansızdır. Çünkü BASF’nin Türkiye bayisi o malı Avrupa’dan Euro karşılığı ithal eder ama döner TL karşılığı KKTC’ye göndermeye kalkarsa zarar eder. Bayi, o malı, Euro ile alıp Euro ile satmak zorundadır. TL olarak satmasını zorlarsanız o satış gerçekleşmeyecektir.
Ne Kıyı Ticareti Anlaşması, ne de TL ile ticaret pratikte çözüm üretecektir. Esas çözüm, KKTC olarak üretim maliyetleri düşürülmüş, Dünya piyasasına sunabileceğimiz kalitede ürün üretmek; ayrıca yüksek miktarda ithal ederek yurt dışına döviz kaçırdığımız ürünlerin ada içinde üretimini sağlamaktır.
Mesele budur!