Milli Mücadele Vakfı, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin (KKTC) acil olarak, anavatan Türkiye ile birlikte ne gerekirse yaparak, elektrik enerjisi sorununu bitirmesinin şart olduğunu kaydetti. Vakıf konuyla ilgili öneri ve görüşlerini kamuoyu ile paylaştı.

Vakıftan yapılan yazılı açıklamada, “Yazın gelmesi, sıcakların bastırması ile elektrik kesintilerinin yeniden başlaması kabul edilebilecek bir durum değildir” denildi.

Halkın ve tüm sektörlerin elektrik kesintilerinden dolayı sıkıntı ve mağduriyetler yaşadığına dikkat çekilen açıklamada, “Devlete karşı düşmanlık besleyen bedbahtlar bu durumu istismar ederek, saldırılarını yoğunlaştırıyor, milli mücadelemize zarar vermeye çalışıyor” ifadeleri kullanıldı.

Açıklamada, bu konuda ilk yapılması gerekenin, Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu (KIB-TEK) ve özel sektörün mevcut üretim kapasitelerinin dorukta tutulması ve bunun halka kesintisiz ulaşması olduğu kaydedildi.

-Enterkonnekte sistem

Dünyada artık arz güvenliği için şebekesi, bir başka şebeke ile enterkonnekte olmayan ülke sayısının çok azaldığı belirtilen açıklamada, anavatan Türkiye’nin, KKTC’yle enterkonnekte sistem kurmak istediği, TC Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın bu konuda kararlı bir duruş ortaya koyduğu ve fizibilite çalışmalarının başladığı ifade edildi.

Ancak Rum-Yunan ikilisinin, Türkiye’nin, Avrupa Elektrik İletim Sistemi Operatörleri Ağına (ETNSO) bağlı olmasını kullanarak, tüm adaya yarar sağlayacak bu projeyi engellemeye çalıştığı kaydedilen açıklamada, “Buna rağmen bizler, Anavatan Türkiye’nin bu sorunu aşacağına ve projenin gerçekleşeceğine inanıyor, güveniyoruz” denildi.

KKTC elektrik şebekesi, büyük ve güçlü bir sisteme bağlanınca stabilite artacağı için sınırsız oranda güneş paneliyle üretim yapılabileceği ifade edilen açıklamada, böylece ülke için uygun fiyata enerji, arz güvenliği, çevre ve sağlık alanında fayda sağlayacak yenilenebilir enerji kaynakları elde edileceği belirtildi.

-“Yatırım projeleri yürütülmeli, üretimde çeşitlilik sağlanmalı”

İlerleyen süreçte enerji arzını en ekonomik ve çevre dostu modern santral kurulumu ile sağlayacak şekilde yatırım projeleri yürütülmesi ve üretimde çeşitlilik sağlanması gerektiği kaydedilen açıklamada, üretime yapılacak yatırımın, “Concentrated Solar Power (CSP)” santrali olması gerektiği vurgulandı.

Dünyada bu teknolojiye yatırımların hızla arttığı ifade edilen açıklamada, şöyle devam edildi:

“Bu teknoloji ile güneş ısısı kullanılarak, buhar santrali aracılığı ile elektrik enerjisi elde edilmektedir. Dünyada 20 MW’lık santrallardan, 800 MW hatta 1GW seviyesinde enerji üreten CSP’ler mevcuttur ve sayıları hızla artmaktadır.

Bu teknoloji, üretim için güneş enerjisini kullanmakta fakat fotovoltaikten (PV) farklı olarak büyük güçlerde enerji (AC) üretimi yaparken, gelişen teknolojiyle güneş ısısı gündüz hapsedilerek, gece de elektrik üretimine devam edilmektedir.”

İletim ve dağıtım şebekesine yatırımların artırılması gerektiği belirtilen açıklamada, yeni yatırımların yasalara, kurallara uygun bilimsel yöntemler dikkate alınarak, şeffaf olarak yapılması gerektiği kaydedildi.

“Yüksek gerilim ve orta gerilim başta olmak üzere elektrik iletim ve dağıtımda projelerin öncelik sırasına göre ihale edilip uygulanması hedeflenmelidir” denilen açıklamada, şebeke güç kalitesi ölçümlerinin tamamlanıp, bilimsel önlemler alınması, enerji santrallarının zararlı baca gaz emisyonlarının azaltılması, yenilenebilir enerji, dağınık üretim teşviklerinin artırılması ve özendirilmesi, üretimden, tüketime kadar tüm elektrik sisteminin otomasyonuna ve teknolojik altyapıya yönelik eylemler hayata geçirilmesi gerektiği belirtildi.

-“Enerji Dairesi oluşturulmalı”

Ülkede Enerji Dairesi oluşturulması gerektiği ifade edilen açıklamada, “Etkin işlev görebilecek, denetim yapabilecek, donanımlı, yasalarla koruma altına alınmış,  özellikle enerji alanında uzman üyelerden ve akademisyenlerden oluşacak Enerji Üst Kurulu oluşturulmalıdır” denildi. Açıklamada, enerji verimliliği çalışmalarını tek bir çatı altında toplayabilecek, idari ve mali açıdan güçlü, yatay sektörlerde çalışmalar yapabilecek Enerji Üst Kurulu bünyesinde Enerji Verimliliği alt kurulu oluşturulması gerektiği de kaydedildi.

Açıklamada, “Çağımıza uygun, güncel, modern şartlarla yönetilecek, etkinlik, verimlilik, şeffaflık, hesap verebilirlik temelinde bir KIB-TEK yasası çıkarılmalıdır. KIB-TEK bu yasa çerçevesinde yönetilmeli ve işlev görmelidir” ifadeleri kullanıldı.

Dünya genelinde kullanımı yaygınlaşan ve yasal düzenlemeler ile zorunlu hale getirilmekte olan elektrikli taşıt kullanımı ve bu araçlar için kurulan şarj istasyonlarının, elektrik şebekesine ilave bir yük katacağına işaret edilen açıklamada, “Bu hususta gerekli yasal mevzuatın ve altyapının hazırlanmasına yönelik çalışmalar hızlandırılmalı ve sonuçlandırılmalıdır” denildi.

Enerji verimliliğine yönelik yasa ve tüzük çalışmalarındaki eksiklerin hızla giderilmesi gerektiği belirtilen açıklamada, mevcut idari yapıların da gözden geçirilmesi ve kapasite gelişimi sağlanması gerektiği kaydedildi.

“Enerji verimliliğinin takibine yönelik olarak veri toplama, saklama ve ulaşma altyapısı, kapasite, nitelikli insan gücü ve bilgi teknolojileri altyapıları ile birlikte oluşturulmalıdır” denilen açıklamada, şunlar belirtildi:

“Basın-yayın organlarında enerji verimliliği ile ilgili yoğun farkındalık programları yapılmalı, okullarda bu alanda öğrencilere yönelik eğitimler verilmeli, Bina Enerji Performansı (BEP) ve Enerji Sertifikası (ES) kriterleri belirlenmeli ve bu konuda yasal düzenlemeler yapılmalıdır. Enerji Yöneticisi Sertifika Programları açılmalı ve Enerji Yöneticileri yetiştirilmelidir. Enerji verimliliği projeleri için finansman mekanizmaları geliştirilmelidir.”

Endüstri Meslek Liselerinin öğrenci kalitesinin yükseltilmesi gerektiği ifade edilen açıklamada, teknik yüksek okullara önem verilerek, yerli teknik eleman yetişmesinin teşvik edilmesi gerektiği belirtildi.

Her alanda istatistiki veri tutulması gerektiği de kaydedilen açıklamada, verilerin ilgili resmi kurumla paylaşılarak, analiz yapılması ve iyileştirme gereken yönlerin geliştirilmesi gerektiği kaydedildi.

Fiber haritası oluşturularak, fiber bağlantıların her binaya ulaştırılması ve iletişim kalitesinin artırılması gerektiği belirtilen açıklamada, bu sayede elektronik otomasyon, elektronik dönüşüm sağlanarak, e-devlet sisteminin halkın günlük hayatını ve devletin her alanda denetimini kolaylaştırılması gerektiği ifade edildi.  

Veri akışı ve kaydının da artırılması gerektiği kaydedilen açıklamada, bunun, sanayi, ticaret, eğitim, turizm, sağlık ve diğer tüm kamu ve özel alanların daha verimli çalışabilmesi açısından çok önemli olduğu vurgulandı.