2020 Mali Yılı Bütçe Yasa Tasarısı’nı görüşmeye bugün de devam eden Cumhuriyet Meclisi Genel Kurulu’nda ilk olarak Mahkemeler bütçesi görüşmeye başladı. İlk Sözü alan YDP Milletvekili Erhan Arıklı, mahkemelerin sorunlarının her yıl artarak devam ettiğini belirterek, kendisinin geçen yıl yaptığı değerlendirmeden farklı söyleyecek bir şey olmadığını kaydetti.
Mahkemelerin araç, ekipman gibi taleplerinin hükümet yetkilileri tarafından reddedildiğini söyleyen Arıklı, bu nedenlerle söyleyecek laf bulmakta zorlandığını belirtti.
Arıklı, Yüksek Mahkeme başkanının açıklamalarından alıntı yaparak, mahkemelerin eksiklerini sıraladı ve adaletin geç tecelli etmesini eleştirdi. Var olan yasayla yeniden seçime gitmekten duyduğu endişeyi de aktaran Arıklı, seçim yasasıyla ilgili önerilerini yineledi.
Arıklı, mahkemelerde benzer olaylarda farklı yargıçların farklı kararlar verebildiğini ve bunun anlamanın kendisi için zor olduğunu vurgulayarak, bunun halkın adaleti sorgulamasına sebep olduğunu söyledi.
Adalet mekanizmasının devletin temeli olduğunu belirterek, adalette soru işaretleri varsa devletin sarsılacağını kaydeden Arıklı, personel alımında kriterlerin önceden belirlenip, yapılan istihdamların sebepleri açıklanmazsa toplumda rahatsızlık yaratılacağını savundu.
Arıklı, Yüksek Mahkeme yargıçların 65 yaşında, hayatlarının en verimli çağında emekli edildiğini belirterek, bu konuda kesinlikle Anayasa değişikliğine ihtiyaç olduğuna işaret etti. Arıklı, icra ve tebliğ konusunda geçirilen yasanın sakıncaları olduğunu kaydetti.
ÖZYİĞİT
TDP Milletvekili Cemal Özyiğit de, mahkemelerde yaşanan yanlışlıklardan örnekler vererek, Yüksek Mahkeme’nin eksiklikler nedeniyle yaşadığı zorluklara değindi. Öyiğit, adli yıl açılışında tören düzenlenmemesinin de dikkate alınması gereken bir uyarı olduğunu belirtti.
İlçe sayısı artarken personel ve altyapı eksikliklerinin giderilmediğini hatırlatan Özyiğit, ülkede sık sık seçim yapılmasının da bu kurumu zorladığını kaydetti.
Anayasa değişikliğiyle ilgili partisinin görüşlerini yenileyen Özyiğit, Anayasa değişikliğinin seçimlerle birlikte yapılmasının sakıncalarını dile getirerek, bu şekilde referandumun seçimin gölgesinde kaldığını belirtti.
Özyiğit, ülkede hukuk reformuna acil ihtiyaç duyulduğunu vurgulayarak, adalet bakanlığına değil de bağımsız yargının güçlendirilmesine ihtiyaç olduğunu söyledi.
İcra ve tebliğ konusunda geçirilen yasanın sorunlarına değinen Özyiğit, kamuoyunda geç olmadan adaletin tecelli ettiği bir anlayışı hayata geçirmek gerektiğini kaydetti.
ÇAVUŞOĞLU
Milli Eğitim ve Kültür Bakanı Nazım Çavuşoğlu, Seçim Halk Oylaması Yasası’nın yanlış olduğuyla ilgili hiçbir söylemi kabul etmeyeceğini belirtti. Yasanın çıkma sürecindeki iradeyi anlatan Çavuşoğlu, oy sayımıyla ilgili zorlukların değerlendirerek basitleştirilebileceğini ancak hiçbir gerekçenin iradeyi ortadan kaldırmaya yetmeyeceğini kaydetti.
Bu yasanın 10 yıllık bir çalışmanın sonucu olduğunu kaydeden Çavuşoğlu, sayım konusundaki zorluktan dolayı yasanın değiştirilemeyeceğini ancak kolaylaştırıcı adımlar atılabileceğini söyledi.
ÖZDENEFE
CTP Milletvekili Fazilet Özdenefe de yeni seçim sistemiyle ilgili değerlendirmelerde bulunarak, Yüksek Mahkeme başkanının yaşanan seçim sürecinin zorlukları anlattığını ve meclis iradesine bir tepkileri olmadığını dile getirdiğini hatırlattı. Alternatiflerin de dile getirildiğini ifade ederek bu önerileri aktaran Özdenefe, seçim sisteminin elektronik ortama aktarılması için bütçe ayrılarak çalışma yapılmasının kendisine de makul geldiğini kaydetti.
Özdenefe, bu konunun bulunduğu noktada bırakılmasının yaratacağı sakıncaları sıraladı.
Mahkemelerin verdikleri cezalardaki tutarsızlıklarla ilgili eleştirileri de değerlendiren Özdenefe, verilen cezanın kişiye göre değiştirilebileceğini anımsattı ve ülkede cezaların kişisel olarak verildiğini kaydetti. Mahkeme sisteminin matematiksel olmadığını belirterek, şartların, görüşlerin ve değerlendirmelerin farklılık gösterebildiğini kaydeden Özdenefe, bu konuda yargıyı yıpratıcı eleştiriler yapılmasına çok üzüldüğünü söyledi.
Yargının ve yargıçların tabi ki eleştirilebileceğini, Yargıtay ve istinafın bu sebeple var olduğunu dile getiren Özdenefe, bu sistemin nasıl işlemesi gerektiğini anlattı. Sanığın karakterinin ve geçmişinin alacağı cezaları etkilediğini ve bunun da konuya kişisellik kattığını vurgulayan Özdenefe, bu kararların kamu vicdanına katacaklarının da değerlendirmeye alınmasının normal olduğunu belirtti.
İcra ve tebliğ konusunda hazırlanan yasayla ilgili eleştirileri de değerlendiren Özdenefe, Fasıl 6’yla ilgili yapılan itiraz hazırlığının kendisini üzdüğünü söyledi. Özdenefe, bu yasanın yıllardır yaşanan mağduriyetleri gidermek için Barolar Birliği’nin yardımıyla hazırlanıp oybirliğiyle geçirildiğini anımsatarak, sakıncalarının süreç içinde değil de komitede veya genel kurulda dillendirilmiş olmasının daha doğru olacağını belirtti.
Özdenefe, Anayasa Mahkemesi’nin vereceği karara her zaman saygı duyduklarını ifade ederek, bu yasanın toplumdaki birçok insanın mağduriyetini gidermek için hazırlandığının unutulmaması gerektiğini vurguladı.
Herkesin amacının aynı olduğunu kaydeden Özdenefe, Meclis’in, Anayasa Mahkemesi’ne gitmesine gerek bırakmadan da çözüm üretebileceğini ve tadilatın ortak iradeyle sağlanabileceğini kaydetti.
Özdenefe, ülkede noterlik diye bir müessese bulunmadığını, sadece tasdik memuru olduğunu belirterek, hukuk eğitimi almayan kişilerin vasiyet veya sözleşme hazırlamasının, haksız rekabet ve yanlış algı yarattığını vurguladı. Özdenefe, “Tasdik memurlarına hukukçu muamelesi yapınca gelinecek durum belli açın gazeteleri okuyun” dedi.
Yaşanan olaylar nedeniyle tapu sisteminin tıkandığını ve bir dizi insanın sıkıntı içinde sefil olduğunu kaydeden Özdenefe, herkesi aynı kefeye koyup, suçlu veya şüpheli muamelesi yapılmasının en basitinden işleri kolaylaştırmak ve hızlandırmak için hazırlanan vekalet kavramına zarar verdiğini söyledi.
Özdenefe, Yüksek Adliye Kurulu yasasının da günümüze uygun olmadığını dile getirdi.
BAYBARS
İçişleri Bakanı Ayşegül Baybars, Özdenefe’nin sözlerine güzel bir katkı yapmak için söz aldığını belirterek, yargılanan her davayla ilgili yapılan paylaşımlara dikkat etmek gerektiğini söyledi. Baybars, olayın özelliklerine ve yasalara göre karar vermesi gereken mahkemeyi etkilememesi gerektiğinin önemine değindi.
Girne mahkemesine bina tahsis ettiklerini hatırlatan Baybars, Yüksek Adliye Kurulu’nun yapısının güçlendirilmesini de önemsediklerini ve yapılacak çalışmaları destekleyeceklerini belirtti.
Baybars, bir ülkede yargıya güvenin sağlanmasının her alanda önem arz ettiğini ve o nedenle icra yasasını önemsediğini kaydederek, tasdik memurlarıyla ilgili de Özdenefe’ye katıldığını söyledi.
Baybars, tapunun daha etkin olması için çalışmalarının devam ettiğini ve bu değerlendirmelerin ardından daha da titizlikle çalışacaklarını kaydetti.
ARIKLI
YDP Milletvekili Erhan Arıklı, yargının kişisel olmasının başka, cezaların kişilere göre olmasının farklı bir şey olduğunu ifade ederek, Özdenefe konuşurken kendisinin internetten izlediği farklı davaları anlatarak, bu kararların bazılarının izahı olamayacağını savundu.
Arıklı, “Her kürsüye çıkan bir saat kalır, tekrar tekrar söz alırsa, bugün bitmez” demesi üzerine, “15 dakika hakkım var. İstersem türkü söylerim. Size ne?” dedi.
Erhan Arıklı, icra ve tebliğ yasasıyla ilgili toplumu rahatsız eden noktalara değindi.
ÖZYİĞİT
TDP Milletvekili Cemal Özyiğit, bu yasanın geçtiği gün kendisinin yurt dışında olduğunu anımsatarak, bunların mazeret olmadığını ancak kendilerinin süreci gerektiği gibi değerlendiremediklerini kabul ettiğini söyledi.
Özyiğit, amaçlarının yasayı daha işlevsel hale getirmek istediklerini belirtti.
HASİPOĞLU
UBP Milletvekili Oğuzhan Hasipoğlu, hukuk muhakemeleri yasasıyla ilgili eleştirileri ve Anayasa Mahkemesi’ne başvurmak için çalışma yapıldığını öğrenince konuşmaya karar verdiğin dile getirdi.
Hasipoğlu, aylarca süren komite çalışmasına ne YDP’nin, ne de TDP’nin katıldığını, bu nedenle oylamaya katılmadan tüm çalışmaların tamamlanmasının ardından Anayasa Mahkemesi’ne gidilmesinin doğru bir yaklaşım olmadığını söyledi.
Hasipoğlu, 3 aylık süreçte yasa tasarısına tek bir katkı yapmayanların oylamada yurt dışında olunmasının mazeret sayılamayacağını kaydederek,”Asli görevimiz yasama çalışmalarına katılmaktır” dedi.
Yerinden söz alan CTP Milletvekili Doğuş Derya da, bu tasarının 4’lü koalisyon döneminde çalışmaya başlandığını, bu nedenle Özyiğit’in zaten konudan haberdar olması gerektiğini hatırlattı.
AMCAOĞLU
Maliye Bakanı Olgun Amcaoğlu, kişilerin kürsüye çıkarak, ahkam kesmesinin bir gelenek haline geldiğini dile getirerek, mahkemelerle ilgili konuşacağını söyledi.
Tek tek hangi konularda neler yaptıklarını sayamayacağını ancak istihdamlarla ilgili atılan adımları sıralayarak, muhalefet yapmak için doğru olmayan ithamlarda bulunulduğunu ifade eden Amcaoğlu, Adli Yıl’ın açılışında tören yapılmamasının sıkıntılı dönemlerde çok güzel bir mesaj olarak değerlendirdiğini belirtti.
Noter değil tasdik memurluğu olduğunu ifade ederek, sayısal bilgi veren Amcaoğlu, tasdik memurlarıyla ilgili yasa tasarısıyla ilgili çalışma yaptıklarını ve 2020 yılında tamamlamayı planladıklarını kaydetti.
Amcaoğlu, komite çalışmalarına herkesin katılması ve katılımın en yüksek seviyede olması çağrısında bulundu.
Mahkemeler Bütçesi kabul edildi.