Kıbrıs Türk Ticaret Odası (KTTO), ihalelerin şeffaf, adil ve geniş katılımla gerçekleştirilmesi için gerekli koşulların sağlanmasından yana olduğunu belirterek, liman hizmetlerinin özelleşmesinde yaşananların izaha muhtaç olduğunu kaydetti.
KTTO, yazılı açıklamasında şunları paylaştı:
“Hale hazırda yükleme-boşaltma işi yapmakta olan şirketlerimizi ihaleye girmekten alıkoyacak kadar yüksek kati teminat talep edilmesi akla ve ticari ahlaka aykırı olduğu gibi, diğer şartname hükümlerindeki belirsizlikler ve liman ücretleri tarifesinin belirlenmesi yönteminin değiştirilmek istenmesi de skandal niteliğindedir.
Kati teminat oranının ihalenin toplam bedeli ile uyumlu olması esastır. KKTC mevzuatı, bu oranı en az %5 olarak belirlemiş olmasına karşın, hiçbir ihalede muhtemel cironun bütünü kadar teminat talep edildiği görülmüş değildir. Muhtemel cironun 6-7 milyon dolar olmasının hesaplandığı iki yıllık liman hizmetleri ihalesinde 8 milyon dolarlık teminat istenmesi, ihaleye girebilecek şirketleri caydırmaktadır. Şartname ile satın alınması zorunlu hale getirilen Liman İşçileri Şirketi’ne ait ekipmanın envanteri ve değeri de belirsizdir. Bu durumda ihale, belirsiz mallar ve hizmetler için yapılan bir ihale haline gelmiş, üstelik ihaleye katılmak için talep edilen taahhütler de ihaleye katılımı engelleyecek seviyede tutulmuştur. Bu hususlar, ihalenin adrese teslim bir ihale olarak tasarladığını düşündürmektedir.
Kaldı ki, liman hizmetleri ücret tarifesinin belirlenmesinde yapılacağı öngörülen değişiklik de endişeleri artırmakta ve ihale sonrasında yükleme-boşaltma ücretlerinin orantısız olarak artırılacağı mesajını vermektedir. Limanlardaki yükleme-boşaltma ücretleri tarifesi, aralarında Kıbrıs Türk Ticaret Odası’nın da bulunduğu, Kıbrıs Türk Liman İşçileri Şirketi Yasası tahtında kurulan Ücret Tarifeleri Tespit Komisyonu tarafından yapılmaktadır. İhale şartnamesinde bu yasanın yürürlükten kalkması halinde tarifenin ilgili bakan tarafından hazırlanacağı sözü verilmektedir. Oysa bir yasanın yürürlükten kalkıp kalmamasına veya kalkması halinde yerine ne geleceğine bakan veya bakanlar kurulu değil, yasama organı karar vermektedir. Bu haliyle şartnamede imzası olanlar kendilerini KKTC Meclisi adına yükümlülük altına sokmuş olmaktadırlar. Bu haliyle ihale şartnamesi, yürürlükteki yasal mevzuatı dikkate almadığı gibi Anayasal düzenimize aykırı hükümler de içerir durumdadır.
Kıbrıs Türk Ticaret Odası, yükleme-boşaltma tarifesinin belirlenmesindeki etkinliğini sessizce terk etmek niyetinde olmadığı gibi, ihale şartnamelerinin günün koşullarına göre ama kamu menfaatini en üst seviyede koruyacak şekilde ve hukuk düzenimize uygun olarak hazırlanması; ihalelerin şeffaf, adil ve mümkün olan en geniş katılımla gerçekleştirilmesi için gerekli koşulların sağlanmasından yanadır. Bu doğrultudaki mücadelemiz devam ederken limanlardaki yükleme-boşaltma ihalesini de aynı prensiplere dayanarak izlemeye devam edeceğiz.”