Çiftçi ve hayvancı için en önemli devlet kurumu olan Toprak Ürünleri Kurumu (TÜK) kötü yönetimden ötürü ciddi bir borç batağında.
Kurumun mali durumu nedeniyle burada çalışan ve emekli olan insanlar her ay maaş sorunu yaşıyor.
Özellikle arpa satışından dolayı kurum büyük zarara uğratılırken, bazı iş adamları ise servetine servet katıyor.
Kurum 1,48 TL kilosu eldeki arpayı satıp daha sonra 1.70 TL’ye almak zorunda bırakılması nedeniyle büyük miktarda zarara uğratıldı.
22 KİŞİ CEBİNİ DOLDURDU
TÜK’ün ambarlarında bulunan 10-12 bin ton stok arpa 22 ayrıcalıklı kişiye kilosu 1.48 TL’ye satıldı. Sıcak paraya ihtiyaç duyan kurum bu satışları peşin yapmak yerine her ay bir çek alacak şekilde 6 çekle satış gerçekleştirdi.
Yapılan bu ucuz satış üreticiye değil aralarında üretici olmayan ham madde işi yapan tüccara yönelik olunca bu kez arpaya ihtiyaç duyan üreticiye arpa kalmadı
1,48’DEN SATTI, 1,70’E SATIN ALDI!
Bundan dolayı kurum ihtiyaçtan dolayı yurt dışından arpa ithal etti ancak bu kez ithal edilen arpanın fiyatı 1,70’e geldi. Kurum masrafları ve fire oranlarını da dikkate alarak 30 kuruş kilosuna ekleyip 2 TL’ye üreticiye satış kararı aldı
Eğer stoktaki arpayı 1,48’e satmamış olsaydı 1.70 TL’ye de arpa alma ihtiyacı bu oranda doğmayacaktı. Aradaki maliyet farkı ile kurum yaklaşık 6 milyon civarında bir kayba uğratıldı.
Bu arada hayvan üreticileri kilosuna 2 TL’ye isyan edince Tarım Bakanlığı devletten 30 kuruş için sübvansiye istedi. Fiyat tekrar 1.70’e indi. Burada bir de ekstra devlete 30 kuruşluk yük bindi.
Kurumun nakite olan ihtiyacı nedeniyle 1,48’e stoktaki arpayı sattığı şeklinde bir savunma geliştirilse de, satışı yapılan arpanın veresiye satılması “yandaşlara destek” iddialarını ortaya çıkardı.
96 MİLYON TL BORÇ
Bunun yanı sıra 4’lü koalisyon hükümeti döneminde TÜK bir yerel özel bankadan 96 milyon TL borçlandı. Kurum arpa satışı yaptıktan sonra elde ettiği arpa satış bedelini borç karşılığı bankaya yatırdı ancak borçlanma ve kurumun tahsil edip borca karşı bankaya yatırdığı paradan alınan faiz ile borç faizi arasındaki fark 18 ayın sonunda muazzam bir zarara yol açtı. Banka TÜK’ün mevduatına 7 milyon TL faiz verdi ancak borcun faizine ise 40 milyon 500 bin TL aldı. Sadece aradaki faiz farkından kurum 33 milyon 500 bin TL zarara uğratılmış oldu.
ÜRETİCİ DE TEDİRGİN
Üstelik üreticilere ürün bedeli ödenirken kendilerine ödenen bedel kurum veya devlet tarafından ödenmediği takdirde üreticilerin bu borcu kabul edeceklerine yönelik bir de belge imzalatıldı. Bu da üreticileri büyük bir tedirginlik içine soktu.
PERSONEL MAAŞ ENDİŞESİ YAŞIYOR
Kurum aylık personel artı diğer giderleri için 2020 bütçesine göre 3 milyon TL’ye ihtiyaç duyuyordu. Bu rakamın 1 milyon 400 bin TL’sini devlet katkısı olarak alan kurum geriye kalan 1 milyon 600 bin civarında bir meblağa gereksinim duyuyor. Arpa satışından elde edilen gelir sonrasında borç yaklaşık 70 milyona gerilese de, kurum şu anki yapısıyla bu borcu ödeme noktasında değil. Kurum borç yükü nedeniyle her ay da personeline ödemesi gereken rakamı bulmada ve bakiye borcun faizini bulmada ciddi sıkıntı yaşıyor.
Kurumun durumunu gören maaşlı personeller ve emekliler her ay başında “acaba bu ay maaşımızı alabilecek miyiz?” kaygısı yaşıyor.
ÇALIŞANLAR İŞ BIRAKMIŞTI
Hatta geçen ay bir kısım kurum çalışanları maaşlarını alamadıkları için iş bırakmış ve haklarında soruşturma açılmıştı.
Elde ettiğimiz bilgilere göre birkaç gün içerisinde bu çalışanlara disiplin kurulu tarafından ceza verilebilir.
TÜK’ün içerisine düşürüldü durum nedeniyle hem üretici hem de çalışanlar büyük bir tedirginlik yaşarken, yanlış kararlara imza atan yöneticiler ve siyasetçiler ise iyileşme yönünde herhangi bir girişim yapmış değil.
Kaynak:seskıbrıs