Cumhurbaşkanlığı için bugüne kadarki en fazla adayın olduğu ve 7’si bağımsız 11 adayın yarışacağı seçim, Yüksek Mahkeme yargıçlarının sayısını artıran Anayasa değişikliği halkoylamasıyla birlikte Pazar günü yapılıyor.
12 Ağustos’ta başlayan seçim takvimi uyarınca, propaganda süreci, seçimden bir gün önce, cumartesi saat 18.00’de tamamlanacak ve ardından seçim günü yasakları devreye girecek.
Miting ve kalabalık kitle toplantılarının koronavirüs önlemleri nedeniyle yasaklandığı bu seçim döneminde adaylar daha çok medya, sosyal medya ve dar kapsamlı bölge ziyaretleriyle çalışmalarını sürdürüyor.
198 bin 867 seçmenin 738 sandıkta oy kullanacağı seçim ve halkoylamasında oy verme işlemi 08.00’de başlayacak ve 18.00’de tamamlanacak. Sonuçların, saat 22.00’ye kadar açıklanmış olması hedefleniyor.
Pazar günkü seçim ve halkoylaması, koronavirüs salgını nedeniyle önceki yıllara göre oldukça farklı önlemlerle gerçekleşecek. YSK’nın seçim günüyle ilgili aldığı önlemler uyarınca seçmenler maskeli gidecekleri sandıklarda, burada verilecek eldiveni de takarak oy kullanacak.
HEM SEÇİM HEM HALKOYLAMASI İÇİN SALT ÇOĞUNLUK ARANACAK
Cumhurbaşkanı seçilmek için geçerli oyların salt çoğunluğunu almak gerekiyor. Hiçbir adayın Pazar günkü seçimde bu oy oranına ulaşamaması halinde, seçim, en çok oy alacak iyi aday arasında 18 Ekim Pazar günü yapılacak ikinci tura kalacak.
Anayasa değişikliğinin yürürlüğe girebilmesi için de geçerli oyların salt çoğunluğunun “evet” demesi gerekiyor. Hayır oylarının fazla çıkması halinde değişiklikler uygulamaya giremeyecek.
Pandemi önlemleri çerçevesinde bu seçimde, seçmen kartı dağıtılmadı. Seçmenler, nerede oy kullanabileceğini www.mahkemeler.net ve www.ysk.mahkemeler.net adreslerinden “nerede oy kullanacağım” uygulamasını kullanarak kimlik kartı numarası bilgilerini yazarak veya telefon ederek öğrenebiliyor. Açıklanan telefon numaraları şöyle:
Yüksek Seçim Kurulu: 227 72 77 – 228 92 59
Lefkoşa İlçe Seçim Kurulu: 227 50 86 – 227 30 47- 227 50 87
Gazimağusa İlçe Seçim Kurulu: 366 02 32 – 366 23 32 – 366 40 68 – 366 19 04
Girne İlçe Seçim Kurulu: 815 72 46 – 815 68 70 – 815 60 07
Güzelyurt İlçe Seçim Kurulu: 714 25 92 – 714 65 99
İskele İlçe Seçim Kurulu: 371 35 95 – 371 35 92- 371 35 80 – 371 35 81
Lefke İlçe Seçim Kurulu: 714 25 93 – 714 65 99
Seçime ilişkin birçok bilgiye de http://ysk.mahkemeler.net/ adresinde yayımlanan video ve duyurular aracılığıyla ulaşılabiliyor.
OY KULLANMA SAATLERİ 08.00-18.00
Cumhurbaşkanlığı seçimi ve halkoylaması için Pazar günü 08.00’de başlayacak oy verme işlemi, saat 18.00’de tamamlanacak. Ancak saat 18.00’e geldiğinde sandık başında oy vermek üzere bekleyen seçmeler, sandık kurulu başkanı tarafından sayıldıktan sonra sırayla oylarını kullanabilecek.
CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİNDE PUSULANIN GEÇERLİ OLMASI İÇİN “EVET”
MÜHRÜNÜN BİR KEZ VURULMASI ŞART
Cumhurbaşkanlığı seçimi oy pusulasında adayların adlarının isimlerinin yer aldığı bölümün altındaki boş kutulardan birine “evet” mührü vurularak tercih belirtilecek. Oyun geçerli sayılabilmesi için mührün sadece bir kez vurulması gerekiyor. Aksi halde oy geçersiz sayılacak.
OY PUSULASINDAKİ SORU
11 Ekim Pazar günü yapılacak halkoylamasında seçmenlere sunulacak oy pusulasında “21 Temmuz 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 33/2020 saylı Anayasa Değişikliğine İlişkin Yasa ile yapılan Anayasa değişikliklerini kabul ediyor musunuz?” sorusu yer alıyor.
Seçmenler, “evet” ve “hayır” yazan bölümlerin altındaki boş kutulardan birine tükenmez kalemle tik veya x işareti koyarak tercihini belirtecek.
Anayasa değişikliğinin yürürlüğe girebilmesi için kullanılan geçerli oyların salt çoğunluğunun “evet” olması gerekiyor. Aksi halde değişiklik kabul edilmemiş olacak.
1985 yılından beri yürürlükte olan KKTC Anayasası’nın değiştirilmesi için 2014 yılında yapılan halkoylamasından hayır oyları daha fazla çıkmış ve değişiklikler reddedilmişti. 11 Ekim’deki oylamadan evet çıkması halinde, KKTC Anayasası 35 yıl sonra ilk kez değişmiş olacak.
TEK SANDIK… ÖNCE CUMHURBAŞKANLIĞI SEÇİMİ SONUÇLARI
Pazar günü sandıklara gidecek seçmenler, paravanın arkasında oyunu kullandıktan sonra, pusulalarındaki iki mührü sandık kuruluna göstererek sandığa atacak.
Hem cumhurbaşkanlığı seçimi, hem de halkoylaması oy pusulaları tek sandığa atılacak.
Sandık kurullarındaki görevliler, saat 18.00’de oy verme işlemlerinin tamamlanmasının ve sandıkların kapanmasının ardından sayıma geçecek. Önce oy pusulaları ayrılacak ve ardından ilk olarak Cumhurbaşkanlığı seçim sonuçları YSK formlarına işlenerek telefonla veya oluşturulan WhatsApp hattına bildirilecek.
Ardından da halkoylaması sonuçları için aynı işlem yapılacak.
YSK Başkanı Narin Ferdi Şefik, tahminlerine göre, Cumhurbaşkanlığı ve halkoylamasının gayriresmi ve kesin olmayan sonuçlarını saat 22.00’ye kadar açıklayacaklarını açıklamıştı.
SEÇİMLE İLGİLİ RAKAMLAR
Pazar günü kayıtlı 198 bin 867 seçmen 738 sandıkta oy kullanabilecek.
Seçmenlerin ve sandıkların ilçelere göre dağılımı şöyle:
“Lefkoşa’da 63 bin 842 seçmen 223 sandık; Gazimağusa’da 49 bin 958 seçmen 185 sandık; Girne’de 42 bin 773 seçmen 163 sandık; Güzelyurt’ta 15 bin 16 seçmen 54 sandık; İskele’de 20 bin 419 seçmen 83 sandık; Lefke’de 6 bin 858 seçmen 30 sandık.”
2 BİN 658 GÖREVLİ
Seçim sandıklarında YSK’nın görevlendirdiği 2 bin 214 sandık görevlisi görev yapacak. Ayrıca ilçe seçim kurulları ve YSK’da çalışacak 444 kişiyle birlikte toplam rakam 2 bin 658 olacak.
Sandıklarda ayrıca adayların ve siyasi partilerin temsilcileri de gözlemci olarak bulunabiliyor.
KİMLER YARIŞACAK?
Oy pusulasındaki sırayla adayların isimleri şöyle:
1. Ersin Tatar (Ulusal Birlik Partisi), 2. Tufan Erhürman (Cumhuriyetçi Türk Partisi), 3. Erhan Arıklı (Yeniden Doğuş Partisi), 4. Fuat Çiner (Milliyetçi Demokrasi Partisi), 5. Arif Salih Kırdağ (Bağımsız), 6. Ahmet Boran (Bağımsız), 7. Mustafa Ulaş (Bağımsız), 8. Alpan Uz (Bağımsız), 9. Kudret Özersay (Bağımsız), 10. Mustafa Akıncı (Bağımsız), 11. Serdar Denktaş (Bağımsız).”
KKTC Anayasası’na göre, 18 yaşını dolduran kişiler seçmen hakkı kazanıyor.
Anayasa’ya göre, Cumhurbaşkanı seçilmek için milletvekili seçilme yeterliliğine sahip olmak; yükseköğrenim yapmış olmak; 35 yaşını doldurmuş olmak, Türk ana ve babadan doğmuş olmak ve KKTC yurttaşı olmak ve en az 5 yıldan beri daimi ikametgâhı Kıbrıs’ta bulunmuş olması gerekiyor.
26 Nisan’da yapılması gereken ancak koronavirüs salgını nedeniyle Meclis kararıyla 11 Ekim’e ertelenen Cumhurbaşkanlığı seçimi Kıbrıs Türk halkının 1974 sonrasındaki 10’uncu devlet başkanlığı veya cumhurbaşkanlığı seçimi olacak.
1974 Barış Harekatı’nın ardından kendi devlet çatısı altında ilk devlet başkanlığı seçimini 20 Haziran 1976’da yapan Kıbrıs Türk halkı, 44 yıl içinde 2 kez Kıbrıs Türk Federe Devleti devlet başkanlığı; 7 kez de KKTC Cumhurbaşkanlığı için seçime gitti. 11 Ekim Cumhurbaşkanlığı seçimi, KKTC’nin 8. Cumhurbaşkanlığı seçimi olarak siyasi tarihteki yerini alacak.
KKTC’de cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliği seçimleri 5 yılda bir; yerel seçimler ise 4 yılda bir yapılıyor.