Türkiye’de olan biteni anlamaya çalışıyoruz. Bana göre, Türkiye’de yaşanan ekonomik türbülansın sebebi altın rezervidir.
Şöyle anlatayım: Diyelim ki devlet hazinesinde100 dolarlık altın rezervi vardı ve o gün dolar kuru 10 TL idi. Bu, 100 dolar karşılığı piyasada dolaşacak 1000 TL’lik emisyon hacminiz olabilir demektir. Çünkü piyasada dolaşan para ancak ve ancak altın rezervinizin karşılığı kadar olabilir.
Pandemi döneminde devlet ödemeler konusunda zora girince, geçici çözüm olarak Merkez Bankası para bastı. Diyelim ki 500 TL fazladan emisyon oluşturdu ve piyasada dolaşan parayı 1500 TL’ye çıkarttı. Bu durumda doğal olarak hazinedeki 100 dolar karşılığı altın, piyasadaki emisyonun 3’te 2’sini karşılar hale geldi. Normal şartlarda enflasyon yaratan bu durumdan kurtulmak için 10 liralık kura göre hazinedeki altın rezvini 50 dolar karşılığı (500tl) altın olarak arttırmanız gerekir. Ancak devlet, kısa vadede 50 doları tasarruf edip altın alamayacağı veya alacak gücü olmadığın için geçici çözüm olarak paranın %50 değerini düşürüp dolar kurunu 15 liraya çıkartmak zorunda kaldı. Böylece piyasada dolaşan 1500 liralık emisyonun karşılığı yine 100 dolarlık altın rezervine eşitlenmiş oldu. Tabi bu durum geçici olarak GSMH’nın düşmesine, vatandaşın fakirleşmesine, çalışan kesim ezilmesine neden oldu. Ancak ciddi bir asgari ücret artışı gibi önlemler mutlaka alınacağı muhakkaktır.
Tüm bu olup bitenler karşısında devlet, kalıcı çözüm olarak tasarrufa gidip altın rezervini arttıracaktır ki piyasada dolaşan para yeniden %50 değer kazansın ve insanların alım gücü artsın. Bu tassarruf için belirlenen politik metod, yüksek döviz kurunu fırsata çevirip turizmi ve ihracatı arttırıp dış ticaret açığını kapatacak ve döviz birikimi sağlanacak önlemler almak olarak belirlenmiştir. Dış ticaret fazlası dövizi hazineye aktarıp, altın rezervine dönüştürecektir.
Şu an Türkiye’de işleyen süreç budur. Israrlı faiz indirimi politikası ise, kasten bu teoriyi destekleme adına döviz kurunu bir müddet daha yüksek tutabilmek için yapılmaktadır. Ben inanıyorum ki gereken rezerv, Ağustos 2022’ye kadar tamamlanacaktır. İstenen turizm ve ihracat gelirleri elde edilip kur yeniden aşağı çekildiğinde ise, şimdi yükseltilecek asgari ücretin döviz karşısındaki değerinin artmasına bağlı olarak refah artışı yeniden sağlanmış olacaktır. Yani şimdi 4200 lira yapılacak asgari ücret, 13,5 lira kurdan 300 dolara denk gelirken kur 10 liraya çekilince 420 dolara çıkacak ve bu da milli gelirin yeniden artmasına, insanların refahının yükselmesine neden olacaktır. Benim Türkiye’de uygulanan politikalar ve ekonominin genel gidişatı hakkındaki düşüncem budur.