Koronavirüs vakalarının hızla arttığı İngiltere’de hükümet, ulusal düzeyde sosyal mesafe önlemlerini yeniden sıkılaştırmaya yöneldi. Bilim insanları ise salgınla mücadele yöntemleri konusunda anlaşamıyor. 

Bir grup bilim insanı hastalık karşısında daha dayanıksız olan 65 yaş üzeri nüfus ile belli hastalıkları olanların korunmasına odaklanmayı savunuyor. Diğer bir grup ise ulusal düzeyde, herkesi kapsayıcı önlemler alınmasının yararlı olacağını düşünüyor. 

Farklı yaklaşımlar ve gerekçeleri hükümet ve baş sağlık danışmanına hitaben kaleme alınmış iki açık mektupta ortaya kondu. 

Hükümetin baş sağlık danışmanı Profesör Chris Whitty ile baş bilim danışmanı Sir Patrick Vallance Pazartesi günü televizyondan yayınlanan son ortak açıklamalarında, halkın davranışlarında önemli değişiklikler olmadığı taktirde virüsün yayılmasının çok hızlanacağı, vakaların ve ölümlerin artacağı uyarısında bulundular. 

İki uzman önlemler sıkılaştırılmazsa şu anda günde 4 binli sayılara ulaşan günlük vaka sayılarının Ekim ayı ortalarında 50 binleri görebileceğini söylediler.

İngiltere Başbakanı Boris Johnson 22 Eylül’de parlamentoda yaptığı açıklamada “İkinci dalganın gerçek bir olasılık olduğunu başından beri biliyorduk. Bu tehlikeli noktaya geldiğimizi üzüntüyle ifade ediyorum” diyerek, alınan yeni koronavirüs önlemlerini açıkladı.

• Hükümet ofis çalışanlarının mümkünse evden çalışmasını yeniden teşvik edecek. 
• Perşembe gününden itibaren barlar, publar, restoranlar akşam saat 22.00’de kapanacaklar ve açık oldukları sürede sadece masalara hizmet verecek, böylelikle kalabalıkların oluşması engellenecek. 
• Hizmet ve perakende satış sektörlerinde çalışanlar maske takacak.
• Kurallara uymayan işyerlerine ceza kesilecek. 
• Düğünlere en fazla 15 kişi katılabilecek. 
• Bu kural bütün yetişkin kapalı salon spor karşılaşmaları ve faaliyetleri için de gerekli olacak. 
• Konferans ve spor karşılaşmaları gibi etkinliklerin Kasım ayında yapılması planlanan açılışı ertelenecek. 

Yeni önlemlerin salgının yükseldiği ilk dönemde açıklananlardan daha hafif olduğu dikkat çekiyor. Başbakan Johnson bunun salgının yayılma hızını bastıracak ama ekonomiyi genel olarak yolundan alıkoymayacak dengeli bir önlem paketi olduğunu söyledi.

‘Risk grupları korunsun’ yaklaşımı

İngiltere’nin önde gelen 32 bilim insanının imzaladığı mektupta, hükümetin koronavirüse karşı herkesi kapsayan genel önlemler almasının yanlış olduğu, hedef gözetilerek alınacak önlemlerin çok daha etkili olacağı savunuldu. 

Profesör Sunetra Gupta, Profesör Carl Heneghan ve Profesör Karol Sikora ile diğer 29 önde gelen bilim insanının kaleme aldığı mektupta, “İzlenen yol Covid-19’un kimler için riskli olduğu konusundaki bilgilerimizle tutarlı değil ve bu bakımdan yeniden değerlendirilmeli. Burada hedefin virüsün, aşıya erişim sağlanıncaya kadar bastırılması olduğu anlaşılıyor. Ama bu hedefe ulaşılması ihtimali hızla azalıyor” denildi. 

Profesör Gupta ve arkadaşları planlamanın koronavirüs dışı faktörleri de hesaba katması gerektiğini, örneğin başka önemli rahatsızlıkları olan bir çok insanın virüs korkusuyla hastanelere gidememesinin önemli bir sorun olduğunu ayrıca konulan genel yasakların sosyal ve ekonomik etkilerini de düşünmek gerektiğini söylüyorlar. Bu nedenle nüfusun bütün kesimlerini kapsayan yasakların maliyetinin çok yüksek olacağını, olumsuz etkilerin de herkesi kapsayacağını kaydediyorlar. 

Ölümlerin yüzde 89’unun 65 yaş üzeri ve yüzde 95’inin de tıbbi sorunları olan kişilerde olduğuna dikkat çekilen açık mektupta bu nedenle önlemlerin de virüs gibi seçici olması gerektiği savunuluyor.

‘Genel önlemler yerinde’ tezi 

Hükümetin bilim danışmanlarının tavsiyelerini destekleyen, Oxford Üniversitesi’nden Trisha Greenhalgh’ın başını çektiği bir diğer açık mektupta ise önde gelen 22 bilim insanının imzası var. 

Bu mektupta virüsün, ancak bütün nüfusun içerisinde yayılması engellenerek durdurulabileceği tezi destekleniyor. Buna karşılık nüfusun virüsle teması daha riskli gruplarını koruyan seçici önlemlerin, ulusal düzeyde sürü bağışıklığı oluşuncaya kadar etkili bir mücadele yöntemi olamayacağı savunuluyor. 

Bu gruptaki bilim insanları ölümlerin ve şiddetli vakaların her yaş grubunda görülebildiğini ve hastalığın çok uzun sürmesinin genç yaştaki binlerce insanı de etkilediği kaydediliyor. 

Ayrıca ölüm riski yüksek insanları, özellikle de kalabalık evlerde yaşayan aile dayanışmasına ihtiyacı olan yaşlıları izole etmenin bir çok farklı olumsuz etkisi olacağına dikkat çekiliyor. 

Toplumun normalleşme ihtiyacını paylaştıklarını söyleyen bilim insanları buna karşılık bunun virüsün yayılmasını kontrol altına almayı sağlayacak gündelik bazı değişikliklerle dengesinin kurulması gerektiğini söylüyorlar. 

Bu mektuba imza atanların bir kısmının hükümete danışmanlık yapan bilim insanları grubu SAGE’in şeffaflığı konusundaki kaygılar üzerine oluşturulan alternatif SAGE grubunun üyeleri olduğu dikkat çekiyor.