İçişleri Bakanı Ayşegül Baybars, Gazimağusa-İskele-Yeniboğaziçi Taslak İmar Planı konusunda bilgi vermek üzere bazı gazetelerin Geney Yayın Yönetmenleri ve yetkilileriyle biraraya geldi.
40 yıldır yapılmayan ve 2016 yılında başlayan bir süreci neticelendirmeye çalıştıklarını ifade eden Ayşegül Baybars, 50 kişilik bir bir ekibin çalıştığı plana, 69 kurum ve 150 katılımcının da katkı koyduğunu belirtti. Sürecin Belediyelerle de birlikte planlandığını, toplam 97 toplantı yapıldığını vurguladı.
Gazimağusa-İskele-Yeniboğaziçi Taslak İmar Planı oluşturulurken, bölgenin doğal, kültürel ve tarihi dokusu, sürdürülebilir ve yenilikçi bir ekonomik anlayışla değerlendirildiğini kaydeden Baybars, gerek kırsal bölgelerde gerekse de kentlerde nitelikli iş sahaları ve yerli istihdam olanakları yaratacak, bölgenin kıyıları ile bütünleşik kaliteli yaşam merkezleri hedefleyen bir vizyon ortaya konduğunu kaydetti.
Toplam 44 bin hektar alanda bu vizyonla bilimsel çalışma yürütüldüğünü ifade eden İçişleri Bakanı Baybars, turizmden ekonomiye, yüksek öğrenimden tarıma kadar, İmar Planında stratejik hedeflerin belirlendiğini bildirdi.
Şu anda söylenen birçok şeyin hayal gibi görülebileceğini söyleyen Ayşegül Baybars, planın 20 yıllık yapıldığını ve 2037 vizyonunu oluşturduğuna dikkat çekti. Baybars, hazırlanan taslak planla, bu sürede 3 bölgede en fazla 100 bin konut yapılabileceğini söyledi.
Baybars, dünyanın birçok ülkesinde uygulanan, yeşil alan kazanımına yönelik “Bonus sistemi”nin ilk kez Gazimağusa-İskele-Yeniboğaziçi mar Planı ile KKTC’de uygulanacağına işaret etti.
Önümüzdeki 42 günde görüş ve önerilerin alınacağını kaydeden Baybars İmar Planı ile ilgi sürecin yıl sonuna kadar tamamlanmasını öngördüklerini vurguladı.
Toplantıda, Taslak İmar Planı şu başlıklarla özetlendi:
EKONOMİK VE SOSYAL KALKINMAYA ÖNEM VERİLDİ
Taslak Planda, ekonomik ve sosyal kalkınma hedefleri kapsamında Turizm, Yüksek Öğremnim, Gayrımenkul motor sektörler olarak belirlendi. Ekonomik ve kalkınmayı destekleyecek Tarım ve Hayvancılık ile İş Ortamı (sanayi – Ticaret) alanlarında düzenlemeler yapıldı.
İmar Planı Vizyonunu destekleyen ana hedefler doğrultusunda Taslak Planda ekonomik büyüme, kalkınma ve istihdamın artırılması yönündeki stratejilerin mekânsal kararlar ile desteklenmesi sağlandı. Kompakt büyümenin ve tarımsal faaliyetlerde sürekliliğin sağlanabilmesi için imar gelişme sınırları belirlendi. Tarihi ve kültürel değerlerimiz korundu. Eğitim, sağlık ve toplum merkezlerinin sosyal altyapı ihtiyaçları dikkate alınarak bilimsel verilere göre düzenlendi. Yeşil alanların ve ortak yaşam merkezlerinin geliştirilmesi için AB standartlarında kişi başına metrekareye düşen yeşil alan ihtiyacı belirlendi. Katı atık, su ve atık su altyapısının oluşturulması için alanlar belirlendi.
MAĞUSA SAHİL ŞERİDİNE KESİNTİSİZ ERİŞİM SAĞLANMASI HEDEFLENDİ
Mağusa Kentinin denizle buluşması ve 40 km’lik sahil şeridine kesintisiz erişimin sağlanması hedeflendi. Taslak Planda Mağusa’yı canlandıracak, cazibe merkezi haline getirecek, bisiklet yoluyla, parkıyla, rekreasyon alanlarıyla Palm Beach’den Kalecik’e kadar denize paralel giden fakat yapılaşmanın olduğu bazı bölümlerde kıyıdan biraz geriye gelecek bir yol öngörüldü. Yük limanının ve Serbest Bölgenin Kalecik’e taşınması, bölgenin marina ve kurvaziyer limana dönüştürülmesi hedeflendi. Ekolojik yaşam korunarak bölge insanının yaşam kalitesini artıracak düzenlemeler getirildi.
TARİHİ VE KÜLTÜREL MİRAS ALANLARI KORUNARAK ÖN PLANA ÇIKARILDI
Başta Suriçi olmak üzere tarihi ve kültürel zenginliklerin ön plana çıkarılarak, turizm yoluyla kırsal kalkınma potansiyelinin köy dokusu korunarak turizme kazandırılması hedeflendi. Tarımsal niş üretimini destekleyecek fiziki koşulların iyileştirilmesi için planlama yapıldı. Tarihi ve Kültürel Miras Alanları korunarak ön plana çıkarıldı. Turizmin ana çekim merkezi olarak öngörülen Suriçi’nin yat ve kruvaziyer limanıyla entegrasyonunun sağlanması, anıt ve geleneksel yapıların korunarak ekonomiye ve sosyal hayata kazandırılması, tarihi geleneksel dokuya sahip köy içlerinin geliştirilerek ön plana çıkartılması,Tarihi, kültürel ve geleneksel yaşam merkezlerinin düzenlenmesi hedeflendi. Tematik rotalar tarih ve kültür rotası ile kıyı rotası oluşturuldu.
TARIM VE HAYVANCILIĞIN ÖNÜNÜ AÇACAK DÜZENLEMELER YAPILDI
44 bin hektarlık planlama alanının içerisinde 33 bin hektar tarım toprağı bulunmaktadır. Planlama alanı içerisinde tarım gibi hayvancılığın gelişimi yönünde de yüksek potansiyel vardır. Taslak plan hazırlanırken tarımsal gelişme alanları korundu. Tarıma dayalı sanayi, seracılık, yenilenebilir enerji, tarım toprakları dikkate alınarak düzenleme yapıldı. Vizyon ve Stratejiler Raporu ışığında tarımsal alanların etkin korunmasının sağlanması amacıyla imar gelişme sınırları çizildi. Kırsal turizmin desteklenmesi, tarımsal sanayi ve kooperatifçiliğin yapılabileceği alanlar belirlendi. Büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık için ayrı ayrı bölgeler oluşturuldu. Dere yatakları, 1,2,3’üncü sınıf tarım toprakları, sulak alanlar dışında kalan bölgeler imara kapatılmadı.
SANAYİ BÖLGELERİNİN SORUNLARININ AŞILMASI İÇİN DÜZENLEMELER YAPILDI
Vizyon ve Stratejiler Raporunun bölgedeki kalkınmayı sağlayacak olan Sanayi bölgeleri başta olmak üzere toplu iş alanlarının geliştirilmesi için öngördüğü alan tahsis edilmesi, İskele’de atölye tipi endüstri ve küçük sanayi sitesinin oluşturulması, Sanayi ve küçük sanayi faaliyetlerinin yerleşim alanlarının dışında belirlenecek alanlara taşınması ve Teknokent yapımı için uygun alanlar belirlendi.
PLANLI YAPILAŞMA BÖLGENİN DEĞERİNİ ARTACAK
Vizyon ve Stratejiler Raporunda planlama alanı için Kompakt kentleşme ilkesininin belirlenmesi ve bölgeleme (zoning) yapılmasıyla Kompakt kentleşme modelinin sağlanması hedeflendi. Barınma hakkının temel sosyal bir hak olduğundan hareketle, bu sosyal hakların ihtiyacının karşılanmasına yönelik erişilebilir konut edinme seçeneklerinin, mevcut konut stoğu veya diğer sosyal konut projeleri ile desteklenmesi amaçlandı. Bu amaçla boş konut ve arazi stokunun mümkün olduğunca azaltılması, imara açılacak bölgelerde öngörülen yoğunluk değerlerine göre altyapı koşullarının sağlanması planda yer aldı. Çeşitli yükseklikteki konut ve diğer binaların konumlandırmalarının, kullanıcıların/yaşayanların ışık, doğal havalandırma, görüntü, mahremiyet gibi ihtiyaçları gözetilerek düzenlendi.
İmar Gelişme sınırları içerisindeki halihazırda yapılaşmamış alanların önerilen yoğunluk değerleri ile yapılaşması durumunda Planlama alanına gelebilecek ek konut sayısı yaklaşık 100 bindir. Mevcut 29 bin konutla birlikte bu rakam 129 bin yükselecektir. Bu ise 2037 yılı nüfus projeksiyonuna göre hesaplanan konut ihtiyacının yaklaşık 3 katına tekammül etmektedir.
AB STANDARTLARININ ÜSTÜNDE YEŞİL ALAN AYRILDI VE EKOLOJİK YAŞAM KORUNDU
Planlama alanı içerisindeki Yeşil Alan miktarının AB standartlarının üzerine çıkarılması hedeflendi. Taslak Planda, kent parklarının oluşturulup düzenlenmesi, doğal alanın gerisinde kıyı rekreasyon alanlarının oluşturulması amacıyla mevcut kamusal alanların ve askeri bölgelerin düzenlenmesi sağlandı. Özellikle nüfus yoğunluğu yüksek bölgelerdeki ve kıyılardaki kamu arazileri yeşil alan maksatlı ayrıldı. Yeşil alan kazanımına yönelik “Bonus sistemi” getirildi. Buna göre minimum 3,000 m2’lik alanın kamuya terk edilmesi durumunda ek imar hakkı verildi. Arazilerde yeni inşaata yönelik gelişmelerde %10 oranında alanın yeşil alan amaçlı kamu faydasına terk edilmesi hedeflendi. Planlama alanı genelinde 2037 nüfus projeksiyonu (110814 kişi) uyarınca kişi başına düşen yeşil alan miktarını 33 m2/kişiye yükseltilme hedefiyle planlama yapıldı. Ekolojik denge ve sürdürülebilirlik açısından hem ulusal hem de uluslararası öneme sahip bu alanlar korundu. Planlama kararlarında 40 km uzunluğundaki sahil şeridi boyunca belirlenen kumul ve deniz kayalıklarından oluşan doğal alanlar korundu.
SOSYAL ALTYAPI BÖLGESEL GELİŞİM DİKKATE ALINARAK PLANLANDI
Bölgelerdeki nüfus yoğunlukları dikkate alınarak mevcut devlet okullarının altyapısının güçlendirilmesi ve gerekli bölgelere yeni okulların yapılması, özellikle ortaöğretim okullarında yaşanan yığılmanın önüne geçilmesi için taslak planda düzenleme yapıldı. Yeni okulların yapılacağı alanlar belirlenirken nüfus yoğunluklarının ve mahalleler-okul arası ulaşım ağı ve süreleri de dikkate alındı. Plan kararlarında 2037 yılı dejure nüfus, eğitim çağı nüfuslarına ve okuldaki azami öğrenci sayılarına göre gereksinim duyulan eğitim altyapısı ve okul ihtiyaçları belirlendi. İhtiyaç belirlenirken eğitim hizmetlerinin ne kadarının devlet tarafından karşılanacağı yanında, mevcut okullar da dikkate alındı. Bu amaçla uygun lokasyonlardaki ve büyüklükteki kamu arazileri eğitim amaçlı ayrıldı.
ULAŞIM ALTYAPI PLANLAMALARI BÖLGEYİ RAHATLATACAK
Yük limanı ve Serbest bölge ile Sanayi Bölgeleri arasındaki bağlantının sağlanması ve kent içerisindeki ağır araç trafiğinin önlenmesi için Mutluyaka –Sınırüstü-Kalecik güzergahı arasına taslak planda çevre yolu hedeflendi. Bölgedeki ulaşım ağlarının planlanması kapsamında yine Kalecik Bölgesi için Yük Limanı ve Serbest bölgeye bağlantı yolu önerildi. Mağusa trafiğini rahatlatmak ve İsmet İnönü/Salamis Caddesine olan yükü hafifletmek amacı ile Gülseren yolundan salamis caddesine paralel bir yol bağlantısı ile önce DAÜ merkez kafeterya ardından Glapsides çemberine bağlantıyı sağlayacak ulaşım altyapı planlaması yapıldı.
Taslak Planda Maraş ve Derinya bölgesindeki araç trafiğini Mağusa merkeze sokmadan Lefkoşa anayoluna bağlayan yeni bir güzergah yer aldı. Yeniboğaziçi-Mormenekşe yerleşkesi ile Ötüken-Kuzucuk yerleşkeleri arasına ulaşım bağlantısını sağlayacak düzenlemeler yapıldı. Terminal alanı, İskele ve Ötüken yerleşimi ile Long Beach arası ulaşım bağlantısı için düzenleme yapıldı. Taslak Planda yine Granel yoluna paralel bir yol bağlantısı ile İskele köy merkezi ile turizm alanı bağlantısının güçlendirilmesi, İskele Boğaz bölgesinde önerilen yerleşim alanlarının lup bağlantı ile erişiminin sağlanması hedeflendi. Deniz Ulaşımı kapsamında Mağusa’ya iç limanın olduğu yere Marina, dış limanın ve serbest bölgenin olduğu yere kurvaziyer limanı planlandı ve Mağusa limanı ile Bafra arası deniz seferleri için olanak sağlayacak altyapı düzenlemesi hedeflendi.
SU ARITMA TESİSLERİ VE KATI ATIK TRANSFER İSTASYONU İÇİN YER AYRILDI
İskele’ye katı atık transfer istasyonu için alan yaklaşık 8 Hektar alan ayrıldı. Mevcut çöp alanlarının rehabilite edilmesi, Mağusa ve Yeniboğaziçi belediyelerinin Mağusa’daki Katı Atık Transfer istasyonunu kullanması için düzenleme yapıldı. Gazimağusa’daki atık su arıtma tesisinin Yeniboğaziçi Belediyesine de hizmet sunacak şekilde kapasitesini artıracak düzenlemeler yapıldı. İskele Belediye hudutları içerisinde Aygün yerleşiminde Atık Su Arıtma Tesisi için yer ayrıldı. Atıksu Arıtma Tesisi yapılıncaya kadar geçecek sürede, hassas alan olan kıyı bölgesi içerisinde ve yüksek yoğunluklu yerleşim alanlarında münferit paket arıtmalar yerine kamu arazilerine Belediyeler tarafından işletilecek olan geçici merkezi istasyonlar kurulması planlandı.
YENİLENEBİLİR ENERJİ ALANLARI BELİRLENDİ
Telekominikasyon ve elektrik ve enerji altyapısı ile ilgili projelerin, İmar Planında öngörülen nüfus ve arazi kullanım dağılımı dikkate alınarak hazırlanması plan kararlarında yer aldı. Mevcut altyapıların ise taslak plana uygun şekilde düzenlenecek. Taslak Planda, Şehitler, Alaniçi, Sınırüstü ve Kuzucuk yerleşimleri arasında kamu arazilerinin yoğunluğu, verimli tarım arazisi olmaması, estetik unsurlar gibi kriterler dikkate alınarak kalan alanlar yenilenebilir enerji kaynak alanı olarak öngörüldü.