Gürdağ Trading&Industry Ltd’in yatırımcısı olduğu ve toplam 159 tür tehlikeli veya tehlikesiz atığın geri dönüşümle kazanılmasını veya bertarafını sağlayacak “Gürdağ Entegre Atık Geri Dönüşüm, Geri Kazanım ve Bertaraf Tesisi”nin birinci etabı olan “Tehlikeli Atık Bertaraf Tesisi”, bugün düzenlenen törenle açıldı.

Devletin ilgili birimleri ve üyelik şartlarını kabul edecek sivil toplum örgütlerinin on-line olarak izleyebileceği tesiste, uygun atıklar hammadde olarak geri kazandırılacak; zararlı olanlar ise insan ve diğer canlılara zarar verecek atıklar ise bertaraf edilecek.

Tesisin Haspolat’taki açılışına Turizm ve Çevre Bakanı Ünal Üstel, Ekonomi ve Enerji Bakanı Hasan Taçoy, Çevre Dairesi Müdürü Abdullah Aktolgalı, Sanayi Odası Başkanı Candan Avunduk ve iş insanları katıldı.

ERSÖZLÜ

İlk konuşmayı yapan Gürdağ Trading&Industry Ltd. Direktörü Mustafa Ümit Ersözlü, bugün burada birçok gelişmiş ülkede görülen fakat KKTC’de olmayan yeni ve çağdaş bir yatırımı tanıtacak olmaktan gurur duyduklarını kaydetti.

Yatırımın tamamlanması halinde hep şikayet edilen atıkların büyük bir bölümünün işleneceğini dile getiren Ersözlü, atıkların geri dönüşümü, geri kazanımı ve bertarafının yapılacağı entegre tesisin birinci bölümü olan  “Tehlikeli Atık Bertaraf Tesisi”nin ülke için önemini anlattı.

TESİS KKTC İÇİN MİLAT OLACAK

Bu yatırımın KKTC için bir “milat” olacağını kaydeden Ersözlü, yaptıkları yatırımla sonraki nesillere, insan ve canlı sağlığı ile doğaya verilen önemin vurgulanacağı ve güzel bir çevreyi miras olarak bırakma niyetinin de önemli bir göstergesi olacağını kaydetti.

Mustafa Ersözlü, şöyle konuştu:

“İnsanlarımıza, ‘bu ülkenin gelir kaynağı ne olmalıdır, ne üretilmeli, ne iş yapılmalı?’ diye soracak olursak insanların yüzde 90’ı ‘turizm ve eğitim sektörüyle bunları destekleyen inşaat,  tarım ve hafif sanayi’ diyecek. Peki ama bu sektörlerin gelişip büyümesi için çevre temizliği ve atıkların ortadan kaldırılması gerekmez mi? Ekonominin devamlılığı, istikrarı ve milli gelirin artması için yukarıda saydığımız sektörlere verdiğimiz aşırı teşvikler, göz yummalar ve desteklerle daha ne kadar yapay bir gelişmeyi sürdürebiliriz? Temiz olmayan, kirli ve sağlıksız bir çevreyle nasıl turizm ve eğitim sektörünü geliştirebiliriz? Sağlığımız ne olacak? Sağlık için harcadığımız paralar? Birçok hastalığın sağlıksız çevre koşullarından kaynaklandığını zaten biliyoruz. Bu saatten sonra bize göre yapılması gereken, verilecek destek ve teşviklerin, aktarılacak kaynakların çevre temizliğine ve gelişmiş ülkelerin yaptığı şekilde gerekli yasal önlemleri almaya ve atıklardan kurtulmak için modellemeler geliştirmeye harcanmalıdır.”

Ersözlü, çevre için sosyal sorumluluk bilinciyle hareket edilmesi gerektiğini vurguladı.

Atık ile çöpün birbirinden farklı ve karıştırılmaması gerektiğine değinin Ersözlü, atık maddelerin ayrıştırılarak, özelliklerine göre geri dönüşüm veya geri kazanım işlemlerine tabi tutulması ve ülke ekonomisine katma değer sağlayabilecek olması gerektiğini söyledi.        

Gürdağ Trading&Industry Ltd. Direktörü Mustafa Ümit Ersözlü, tesis tamamlandığı zaman 4+1+1 üniteden oluşacağını dile getirerek, tesisin tam otomatik, bilgisayar ve robot donanımlı, AB standartlarında son teknolojiyle donatılmış ve uygulanan her işlemin izlenebilir teknolojiye sahip olacağını söyledi.

“KAMU YÖNETİMİNİN ELİ DAHA GÜÇLÜ OLACAK”

Tesiste 86 tehlikeli, 73 tehlikesiz olmak üzere toplam 159 atığın işleneceğini ve işlem göreceğini dile getiren Ersöz, tesisin faaliyete geçmesiyle atıkların geri dönüşümü, geri kazanımı ve gerekirse bertarafının mümkün olacağı için kamu yönetiminin de yasaları uygulamada elinin daha güçlü olacağını kaydetti.

HANGİ ATIKLAR İŞLENECEK?

Ersözlü tesiste işlenecek atıkları da şöyle sıraladı:

“Kullanılmış atık lastikler, plastik ve naylonlar, plastik sulama boruları, pet şişe atıklar, plastik, bidon ve her türlü ambalaj atıkları, kullanılmış sanayi, madeni ve bitkisel yağlar, tıbbi atıklar, tarihi geçmiş tıbbi ve tarımsal ilaçlar, elektrik santrallerinin atıkları, yakıt depolarının dip atıkları, çamurları ve kirlilikleri, toprağa bulaşmış kontamine atıklar, akaryakıt istasyonlarının  petrol türevleri atıkları, tüm kontamine olmuş karışık atıklar, arıtma çamurları, ağaç dalları, otlar ve ahşap atıkları, narenciye, zeytin posası atıkları ve kabukları, suya karışmış petrol ve yağ atıkları, sanayi tesislerinin atıkları, limanlardaki atıklar ve gemi atıkları, hurda araçların plastik atıkları, otomobil akülerin plastik dış kapları ve kapakları, sökülmüş asfalt yol ve katran depo atıkları, oto garaj atıkları ve çok geniş anlamda inşaat atıkları.” 

“ATIKLAR GERİ KAZANILACAK”

Temel amaçlarının atıkları, tekrar kullanılmak üzere geri kazanmak ve hammaddeye dönüştürmek olduğuna dikkat çeken Ersözlü, bu sayede doğadan daha az hammaddenin çekiminin gerçekleşmiş olacağını kaydetti.

Mustafa Ersözlü, geri kazanımın mümkün olmadığı durumlarda, ikincil amaç olarak atığı Piroliz yöntemiyle kimyasal olarak parçalayıp yakıt elde ederek sanayi enerjisi olarak kullanacaklarını dile getirerek, atıkların insan ve canlı hayatına zarar verme durumu olması halinde ise direkt bertaraf yöntemi kullanılarak yok edileceğini kaydetti.

KİM DENETLEYECEK?                                                                                                                                             

Tesisin, izleme talebi olan devlet kurumları ve üyelik şartlarını kabul eden STÖ’lerin on-line olarak izlemelerine imkan verecek şekilde tasarladıklarını kaydeden Ersözlü, kurdukları sistem sayesinde atıkların kabul sürecinden başlayarak son ürün haline gelinceye, en son kullanıcıya ulaşıncaya kadar geçireceği aşamalar ve süreç boyunca, hangi atığın, ne zaman, kimden, ne kadar alındığı, tesise taşınması ve kabulü, depolanması, üretim ve işlem süreci, bu süreç boyunca gerçekleşen emisyon değerlerinin izlenebileceğini belirtti.

Kendilerine ve yapacakları işin doğruluğuna güvendikleri için denetim, şeffaflık ve izlenebilirlik konusunda hiç korkuları olmadığını dile getiren Ersöz, “Tereddüdümüz olmadı ve olmayacak” dedi.

DEVLETTEN BEKLENTİLER                                                                                                                                            

Devletten yasa ve tüzükleri taviz vermeden uygulamasını, denetim yapmasını ve eksik olan tüzükleri bir an önce çıkararak, sistemi kurmasını beklediklerini vurgulayan Ersözlü, “Bu tesisin hammaddesi atıklardır. Olur da bir gün bu tesis çalışmak için hammadde bulamazsa şu gerçekle karşılaştık demektir: Ya ülkemizdeki  kirlikler, atıklar temizlendi ve bitti -ki bu çok güzel bir şey- ya da sistem ve yasaları özümseyemedik, uygulayamadık ve kirlikle yaşamak biz rahatsız etmiyor. Şu da bir gerçek ki ülkemizde birçoğumuz sadece şikayet ediyoruz ama iş kendi uygulamalarımıza geldiği zaman gerekli hassasiyeti göstermekten kaçınıyoruz” ifadelerini kullandı.

DEVLET NE YAPMALI?     

Ülkenin çok acil olarak atık envanterinin çıkarılması gerektiğine inandıklarını dile getiren Ersözlü, sözlerini şöyle tamamladı:

“Bunun için tüm kurum ve firmalardan faaliyetleri sonucunda ürettikleri atıklarının, atık kodlarını ve miktarını bildirmeleri istenmelidir. Firmaları beyanları ile veriler kayıt altına alınıp, izlenmeli ve bu atıkların ne yapıldığı kurumlara sorgulanmalıdır. 

Kamu kurumlarımızda çok değerli ve bilgili çalışanlarımız vardır. Bu tür görevlerin altından rahatlıkla kalkacakları konusunda hiçbir şüphemiz yoktur. Siyasi irade ve kararlılık olması ve görev verilmesi halinde ilgili kurumların da hoşgörüsüne sığınarak, bilgilerimizi paylaşmayı ve sistemlerini kurmalarında yardımcı olmayı bir vatandaşlık görevi olarak gördüğümüzü belirtmek isterim.” 

ATAOĞLU

DP Milletvekili, eski Turizm ve Çevre Bakanı Fikri Ataoğlu konuşmasında, bakanlıktaki görev süresinde tesisin yapılmasına katkı sağladıklarını dile getirerek, çevre temizliğinin ülke geleceği için önemini vurguladı.

Çevrenin temizlenmesinin ardından tekrar kirlendiğini görmenin de üzüntü verici olduğunu söyleyen Ataoğlu, tehlikeli atıkların ülke sağlığını tehdit etmeden yok edilmesi gerektiğini kaydetti.

Ataoğlu, yapılan yatırımın önemine dikkat çekerek, tesisin örnek bir tesis olacağına inandığını belirtti.

ÜSTEL

Turizm ve Çevre Bakanı Ünal Üstel, Turizm ve Çevre Bakanlığı olarak çevrenin korunması ve yeni yetişen nesillere de çevre bilincini aşılamanın öncelikleri arasında olduğunu vurguladı.

Çevre Koruma Dairesi katkılarıyla çevreye yarar sağlayacak birçok tüzüğün hayata geçirildiğini, bazı tüzüklerin ise yürürlüğe girme aşamasına geldiğini dile getiren Üstel, bugün açılışı yapılan tesisin Bakanlık ve Çevre Koruma Dairesi’nin teşvikleri sonucu meydana geldiğini kaydetti.

Yatırımcıya verilen teknik destek ve cesaretle bugün bu tesisin hayata geçmesi için düğmeye basıldığını dile getiren Üstel, ülkeye yeni kazandırılacak Gürdağ Entegre Atık Geri Dönüşüm ve Geri Kazanım tesisinin geri dönüşümün ve sıfır atık projesinin bir adımı olacağını belirtti. 

“TESİS ÜLKE ADINA BÜYÜK BİR KAZANIMDIR”

Tesiste ileri parçalama yöntemi ile uygun atıklardan geri dönüşüm ve geri kazanım yapılacağını, atıklardan katı, sıvı ve gaz halinde yakıt dahi elde edilebileceğini dile getiren Üstel, tesisin ülke adına oldukça büyük bir kazanım olacağını vurguladı.

Bakan Üstel, tarihi geçmiş ilaçlar, tarımsal ilaçlar ile benzeri tehlikeli atıkların geçmiş yıllarda güvenli olarak depolandığını kaydederek, tehlikeli atıkların artık depolanmadan direkt bu tesiste işlenebileceğini belirtti. 

Tesisin, Çevre Koruma Dairesi tarafından on-line sistem üzerinden takip edilebileceğini dile getiren Üstel, hangi atıkların nasıl değerlendirildiğini daire personelinin izleyip denetleyebileceğini, ayrıca tesisten çıkacak gaz emisyonlarının 24 saat online sistem üzerinden görüntülenebileceğini kaydetti.

Üstel, tehlikeli atıkların yanı sıra inşaat-hafriyat atıklarının da bu tesisle geri dönüştürülüp, kullanılabileceğini belirtti. 

“Yıllar önce Kalecik’te yaşanan gemi kazasında denize akan petrol varillerde saklanmaktaydı, artık tüm bu atıkları değerlendirebilecek çok modern bir tesise sahibiz” ifadelerini kullanan Üstel, projede büyük emekleri bulunan Çevre Koruma Dairesi personeli ve Gürdağ firmasına teşekkür ederek, başarılarının devamını diledi.

TAÇOY

Ekonomi ve Enerji Bakanı Hasan Taçoy ise tesisin sadece ekonomik getirisi olmadığını, birçok kişinin şikayet ettiği çevre kirliğini yok edecek bir tesis olduğunu vurguladı.

Taçoy, anlamlı ve önemli yatırımın yapıldığı tesisin açılışında çevrecilik konusunda eleştiri yapan kişilerin gelip bu güzelliği görmesi gerektiğini kaydetti.

Yatırımın KKTC’nin çok daha yaşanabilir olması yönünde atılan büyük bir adım olduğuna dikkat çeken Taçoy, birçok atıkların özellikle kimyasal atıkların değerlendirilecek olmasının önemine vurgu yaptı.

Bu tür işlemlerin yapılmasını sağlayan tüm girişimcileri ve geleceği düşünerek daha yaşanabilir hale gelmesi yönünde çaba harcayan kişileri takdir ettiğini dile getiren Taçoy, tesisi hayata geçiren Ersözlü ailesine de başarıların devamını diledi.

Konuşmaların ardından tesisin birinci etabı açıldı. Ardından katılımcılara tesis gezdirilerek yatırım hakkında bilgiler veridi.