Rum Dışişleri Bakanı Nikos Hristodulidis’in, BM’nin 74’üncü Genel Kurul çalışmaları için New York’ta bulunan TC Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nun önceki gün gazetecilere konuştuğu sırada yanına giderek “tek yol federasyondur, el sıkışıp devam edelim” demesi üzerine aralarında geçen diyalogda kullanılan tutanaklar ifadesi, Rum tarafında tartışma konusu oldu.
Gazeteler, hem Çavuşoğlu-Hristodulidis ayaküstü konuşmasının görüntü kaydı çözümüne, hem de bu konuda Rum tarafında çıkan tartışmalara geniş yer verdi.
ÇAVUŞOĞLU-HRİSTODULİDİS TARTIŞMASININ BANT KAYDI ÇÖZÜMÜ
Rum basınına göre konuşma, Hristodulidis’in ‘Referans şartlarında anlaşacak mısınız? Öncesinde gayrı resmî konferans neden gerekli?’sorusuyla başladı, şöyle devam etti:
“Çavuşoğlu ‘önce neyi müzakere edeceğimizde anlaşmamız gerek, konfederasyon mu? (bazı gazeteler konfederasyon yerine iki devlet ifadesini kullandı) derken Hristodulidis sözünü keserek ‘neyi müzakere edeceğimizi biliyoruz’ dedi. Çavuşoğlu ‘görüşeceğimiz nedir? Konfederasyon mu?’ diye sordu ancak Hristodulidis defalarca ‘hayır’ diyerek yine Çavuşoğlu’nun sözünü kesti. Ancak Çavuşoğlu, Anastasiadis’le yaptığı ve Hristodulidis’in de hazır bulunduğu görüşmede Anastasiadis’in, konfederasyon çözümünden söz ettiğini söyledi, elimde tutanaklar var dedi. Hristodulidis ‘hayır, hayır, hayır, iki devleti ve konfederasyonu unutun, bunlar yok. Çözüm şekli olarak sadece iki bölgeli iki toplumlu federasyon var… el sıkışalım ve bunun için çalışmaya devam edelim. Kabul mü? Hazır mısınız?’ dedi. Çavuşoğlu Hristodulidis’in elini sıkmayı reddetti.
Çavuşoğlu, ülkesinin geçmişte bütün prosedürlere, Annan Planı’na da Crans Montana’ya da destek verdiklerini ancak çözüm yönünde olumlu sonuç alınmadığını belirterek ‘başarısız oldu. Kimin doğru kimin yanlış olduğunu söylemeyeceğim ama bir başarısızlığı daha kaldıramayız… sonuç odaklı müzakerede uzlaşalım’dedi. Hristodulidis de yeni bir başarısızlık olmamalı ama sonuç odaklı müzakere için önceki müzakere prosedüründe başarılanların kullanılması gerekir çünkü son defasında çok yaklaşmıştık’ ifadesini kullandı. Çavuşoğlu ‘neyi müzakere edeceğimizden emin olmak istiyoruz çünkü sizin taraftan farklı fikirler geliyor’ dedi, Hristodulidis ise ‘cevabı şimdiden verebilirim, sadece iki bölgeli iki toplumlu federasyon var’ cevabını verdi. Konuşmanın sonunda Çavuşoğlu Yunanistan’ın da oluru ile bir yıldan beridir gayrı resmi görüşmeler yapıldığını, bu çerçevede Kocias’la da, Anastasiadis’le de, İngiliz mevkidaşı ile de görüştüğünü anlattı. Başka bir başarısızlık olamayacağına işaret ederek, müzakere prosedürünün sonuç odaklı olması gerektiğini vurguladı.”
Politis “Çözüm Şekli Konusunda Çavuşoğlu-Hristodulidis Aleni Müzakeresi… ‘Tutanaklarını’ Artık Görelim…Ankara Referans Şartlarından Önce Gayrı Resmî Konferansta Israr Ediyor… Lefkoşa, Çözümün Tek Zemini İki Bölgeli İki Toplumlu Federasyon Diyor” başlık ve spotlarıyla manşete çekti.
BM koridorunda ve basının önünde gerçekleşen Çavuşoğlu-Hristodulidis görüşmesinin yeni olguları gün ışığına çıkardığını yazan gazete, Çavuşoğlu’nun, elinde, Nikos Anastasiadis’le Hristodulidis’in de hazır bulunduğu görüşmesinde Anastasiadis’in iki bölgeli iki toplumlu federasyondan başka çözümler önerdiğine dair tutanaklar bulunduğu söylediğini yazdı.
Gazeteye göre, Hristodulidis buna karşılık Rum tarafının elinde de Çavuşoğlu’nun söylediklerini doğrulamayan tutanaklar olduğunu savundu ve tek çözüm zemininin iki bölgeli iki toplumlu federasyon olduğunu söyledi. Gazete, ancak sadece iki tarafın tutanakları karşılaştırıldığında netleşebilecek bir gölge kaldığını kaydetti.
Çavuşoğlu ile Hristodulidis’in dün de “tesadüfen” görüştüğünü belirten gazete ikilinin, referans şartlarıyla ilgili tartışmalarına devam ettiklerini ve görüşme sırasında Çavuşoğlu’nun yanında bulunan Enerji Bakanı Berat Albayrak’ın da Doğu Akdeniz’deki enerji meselesini açtığını yazdı.
“TUTANAK DEĞİL CASUSLUK”
Alihtia “‘Tutanaklar Mı Yoksa ‘Casusluk’ Mu?” başlığıyla manşete çektiği haberinde, hem Çavuşoğlu’nun hem de Hristodulidis’in, aralarında geçen diyalogda, ellerinde, zaman zaman gerçekleşen gayrı resmî görüşmelerden, her iki tarafın Kıbrıs sorunundaki tezlerine dair tutanak olduğunu söylemelerinin, “bu tür görüşmelerde hiç tutanak tutulmadığı için” birçok soru işareti yarattığını savundu.
Gazete bu tür konularda bilgi sahibi kaynakları (siyasiler, polisler, Rum İstihbarat Teşkilatı (KİP) vb) işaret ederek; iki tarafın da elinde olabilecek şeyin tutanak değil, gizlice alınmış ses kaydı olabileceğini yazdı, iddiasını özetle şöyle gerekçelendirdi:
“Bize, siyasilerin veya liderlerin gayrı resmî görüşme yapacaklarında, diyaloğu muhataplarına fark ettirmeden kaydetmek için çoğu kez (ceplerinde veya vücutlarının veya kıyafetlerinin herhangi bir yerinde) küçük kayıt cihazları saklamalarının tercih edilen bir yöntem olduğu söylendi. Yine, Crans Montana tarzı uluslararası görüşmelerde siyasilerin yanında, etraflarında olan her şeyi takip eden teknokratlar vardır, bunların diyalogları, telefon görüşmelerini ve hatta gönderilen sms’leri çalıp okudukları söylendi. Ancak bu casusluğun ürünü bir iddia veya argümanın desteklenmesi için yayınlanamaz çünkü böyle bir şey uluslararası sansasyon yaratır. Geçmişte İsrail, Erdoğan-Trump görüşmesini kaydetmiş ve Kıbrıs sorununa da atıf yapıldığı için içeriğini bize göndermişti.”
HASİKOS: “HRİSTODULİDİS ELİNDEKİ TUTANAKLARI YAYINLASIN”
Gazete Rum Dışişleri eski bakanlarından Sokratis Hasikos’un sosyal medya hesabından, Çavuşoğlu’nun Anastasiadis’in konfederasyona atfı Hristodulidis’in önünde yaptığını söylediğine işaret ederek Hristodulidis’e; “konfederasyon konusunda Çavuşoğlu’nu yalanlamak için elindeki tutanakları basına verme” çağrısı yaptığını yazdı.
İRİNİ HARALAMBİTU-STELLA MİHAİL KAVGASI
Haberde tutanaklar konusunun AKEL Milletvekili İrini Haralambidu ile RİK muhabiri Stella Mihail arasında da kavga konusu olduğuna işaret edildi. Habere göre, Hralambidu sosyal medya hesabından Mihail’i, Çavuşoğlu’nun; Anastasiadis’in masaya konfederasyonu koyduğu, elinde tutanaklar bulunduğu sözlerini gizlemekle suçladı. Hristodulidis’in muhatabının bu sözlerinin duyulmaması için uğraştığını ancak başaramadığını, RİK’in de Stella Mihail’in gönderdiği kaydın o bölümünde konuşulanlar duyulmayacak şekilde, üzerine Stella Mihail’in sesini bindirerek yayınlamayı tercih ettiğini, bunu yapmak için New York’tan (uyarı) telefon gelmiş olabileceği görüşünü ortaya koydu. Stella Mihail ise RİK’in haber programına bağlanarak, Çavuşoğlu-Hristodulidis diyaloğunu kendi cep telefonuyla kaydedip RİK’e gönderdiğini, bilgileri sözlü aktarırken atladığı tutanaklar ifadesinin RİK’in akşam haber bülteninde yer aldığını belirterek Haralambidu’dan, özür dilemesini istedi.
SİYASİ PARTİLER
Alithia siyasi partilerin kameralar önünde gerçekleşen bu tartışmayı, çekince ve kuşkuyla karşıladığını vurguladı.
Habere göre AKEL Polit Büro ve Kıbrıs Masası Şefi Stavris Kalopsidiotis “başka maceralara olanak yok. Sayın Çavuşoğlu’na en iyi cevap, referans şartlarında süratle mutabakata varılmasıdır. Böyle açık ve net bir cevap ile Sayın Anastasiadis konfederasyon söylemlerine son verecek çünkü çerçeve açıkça iki bölgeli iki toplumlu federasyonu içerecek, siyasi eşitlik ve etkin katılım meselesini de çözecek. Bu meselenin şeytanlaştırılmaya devam edilmesi ve iki liderin çerçeve dışı tezlerinde ısrar etmesi de son bulacak” dedi.
DİKO Başkanı Nikolas Papadopulos “Kıbrıs Türk tarafı Rum tarafına, konfederal çözüm istediğini söylemeye hiç cesaret etmedi, bunu yapsa kimse inanmazdı. Bugün bunu, kışkırtıcı şekilde yapması bizim tarafın güvenilirliğini ne kadar kaybettiğini gösteriyor ve maalesef hükümetimiz Türk tarafının iki yıldan beridir çözüm şekli konusunda lafı Başkan Anastasiadis’in ağzına tıkıyor” dedi. Papadopulos, Türkiye’nin bu müzakerelerin yeniden başlamasını, Rum tarafının konfederasyonu görüşmeye niyetli olduğunu düşündüğü için reddettiği görüşünü ortaya koydu.
Dayanışma Hareketi, Çavuşoğlu’nun, bu sefer Rum Dışişleri Bakanı’nın önünde Anastasiadis’in konfederasyon önerdiği açıklamasının ya doğrulanması veya yalanlanması gerektiği görüşünü belirtti. Hareket, Hristodulidis’in, “biz iki bölgeli iki toplumlu federasyon istiyoruz” sözünün sayılmadığı görüşünü ortaya koydu, şöyle devam etti: “çünkü federasyon, ortada dolaşmakla birlikte savunucularından hiçbirinin, Rumların insan ve mülkiyet haklarını tesis ettiğini, Türklere aşırı imtiyazlar sağlamadığını kanıtlayacak durumda olmadığı birçok şeyden biridir.”
Fileleftheros haberi “Mevlüt Çavuşoğlu Anastasiadis’in Güya Önerisi Konusunda Böldü… AKEL ve DİKO Başkan’dan Netleştirme İstiyor” başlığıyla aktardı.