KTMMOB Gıda Mühendisleri Odası Başkanı Beste Oymen, sıkça yaşanan elektrik kesintilerinde besin kaynaklarını hem sağlıklı tüketebilmek, hem de verimli kullanabilmek adına çok dikkatli olmak gerektiğini kaydetti.

Oymen yazılı açıklamasında, gıda tedarik zincirlerinin alacağı tedbirlere ek olarak hem bireysel olarak alışverişler sırasında hem de evlerde ciddi önlemler alınması ve dikkat edilmesi gerektiğine işaret etti. Oymen, elektrik kesintisi öncesi alınacak önlemleri özetle şöyle sıraladı:

“Soğuk muhafaza ürünlerinde soğuk zincirin kırılmaması çok önemlidir. Marketlerin elektrik kesintisi gibi durumlarda mutlaka jeneratör kullanılması gerekmektedir. Jeneratör olmayan işletmelerde ve evlerde elektrik kesintilerinde kullanılmak üzere buz küreleri, jel paketleri bulundurulmalıdır. Bunu evlerimizde su şişelerine su doldurup, elektrik kesintilerinde bunları buz kütleleri olarak kullanarak yapabiliriz. Kapaklı buzluk ve dondurucular kullanılması da marketlerin enerji kaybı yaşamasını büyük ölçüde önleyecektir. Dondurucuda yiyecekler gruplandırılmalıdır. Örneğin kolay çözülebilecek gıdalar iç bölümde dururken, zor çözünecek gıdaları kapağa yakın konumlandırılmalıdır.       Enerji kaybı olmaması adına alışveriş esnasında da istenen ürünü hızlıca alıp dolap kapaklarını kapalı tutması, kendisine gösterilen önemi bir başka müşteriye de göstermesi halk sorumluluklarımızdan olmalıdır. İkaz edici levhalar kullanılmalıdır. Tüm soğuk hava depoları, buzdolapları ve dondurucuların verimli bir şekilde çalıştığından emin olunmalı ve sıcaklıklar termometre yardımıyla düzenli aralıklarla kontrol edilmelidir. Buzdolaplarının   4C⁰

 dondurucular ise -18C⁰ de çalıştığından emin olunmalıdır.” 

Oymen, elektrik kesintisi sırasında da şunların yapılması gerektiğini kaydetti:

“Kasapların kıyma makinelerinin soğutuculu olsa dahi her kullanımda içinde kalan parçaların ayrılması, parça etlerin kıyma haline getirilmeden tezgahta değil soğuk hava depolarında asılı şekilde muhafaza edilmesinin sağlanması gerekmektedir. Balık satış noktalarından balık alırken buzun mutlak suretle varlığını kontrol etmekte ve balıkta koku olmamasına dikkat etmekte fayda vardır.  Tavuk satış noktalarında ise buzluk ve derin dondurucuların kapaklarının iyice kapalı olması, ürünlerde herhangi bir renk değişikliğinin bulunmaması, ürün alırken de kapakları olabildiğince kısa süre açık tutulması ürünün bir süre daha korunmasını sağlayacaktır. Alınacak bu önlemler, çiğ ve bakteri üreme özelliği bakımından çok riskli olan bu grubu da belli bir süre koruyacaktır. Süt ve süt ürünlerinde sıvı ve yumuşak yapıda olanlar (süt, ayran, kefir, krem peynir, yumuşak yapılı peynirler, yoğurt vb) 2 saatten fazla sürede  4C⁰ üzerindeki sıcaklığa maruz kalmış ise, yukarıda belirtilen yöntemlerle soğutulmaya ve 4C⁰ de tutulmaya devam edilmelidir. Aksi takdirde tüketilmemelidir. Ancak sert yapıdaki peynirler daha dayanıklı olduğundan bu ürünler daha uzun süre 4-8C⁰ sıcaklığa maruz kalabilirler. Kırmızı et, kanatlı eti ve deniz ürünleri işlenmiş veya işlenmemiş olması farketmeksizin 2 saatten fazla 4 C⁰üzerindeki sıcaklığa maruz kalmış yukarıda belirtilen yöntemlerle soğutulmaya ve 4C⁰de tutulmaya devam edilmelidir. Aksi takdirde tüketilmemelidir. Ekmek grubu ürünlerin serin yerde muhafazası yeterli olacağından bu kategoriye girmemekle birlikte; etiketinde buzdolabında bulundurulması önerilen ürünler de 2 saatten fazla üzerindeki sıcaklıklara maruz kalmış ise yukarıda belirtilen soğutma yöntemleri soğutulmaya ve4C⁰   de tutulmaya devam edilmelidir. Aksi takdirde tüketilmemelidir.”

Oymen, elektrik kesintisi sonrasında ise yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:

“Gerekmedikçe buzdolapları açılmamalı, açılmamış buzdolabı yiyecekleri 4 saat boyunca mevcut ısısında tutacaktır, ancak et, tavuk, balık, süt ürünleri, yumurta gibi gıdalar 4 saatten sonra bakteri üretmeye başlar ve hızlıca bozulma gösterir. Yeterli soğutma yapılmadığı zaman ve bu gıdalarda şüpheye düştüğünüz anda kesinlikle tüketmeyiniz. Donmuş gıda eğer hala buz kristalleri içeriyorsa bozulmanın başlamamış olduğunu ve yeniden güvenle dondurulabileceğini göstermektedir. Gıdalarda farklı renk, koku, yapı görmüşseniz o ürünü tüketmemeniz gerekmektedir. Gıdaların bozulup bozulmadığını anlamak için kesinlikle tadına bakmamalıyız. Kapağı açılmamış bir dolapta tamamen çözüldüğünden emin olduğunuz dondurulmuş gıdalar 24 saati geçmemiş ise ve sıcaklık4 C⁰ ’den yüksek değil  ise ürünler pişirilip tüketilebilir fakat kesinlikle tekrar dondurulmamalıdır.”

Oymen, son olarak şu uyarıda bulundu:

“Alınacak önlemler ve dikkat edilecek hususlar gıdalarımızı tamamı ile koruyamayacaktır. Ancak bilinmelidir ki, bilinçli tüketicilerin bulunduğu her alanda kaynaklarımız daha verimli kullanılacak, var olan bu ekonomik krizde yaşamımızı sürdürmemiz için gerekli besinlerin de heba olmasını önemli ölçüde engelleyecektir.”