ABD Dışişleri Bakanlığı Enerji Konuları Müsteşarı Francis Fannon, Güney Kıbrıs’ı ziyareti sırasında Kathimerini’ye verdiği özel söyleşide, “tavsiyemiz sükûnettir, diyalogdur. Gerilimin devam etmesi veya tırmanması halinde şu andaki var olan ekonomik perspektiflerin devamı konusu olmayacaktır” uyarısında bulundu.
Kathimerini söyleşiyi “Doğal Gaz İşbirliğini Dikte Eder… Francis Fannon Kathimerini’ye Amerikan Girişimleri ve Enerjideki Perspektifleri Hakkında Konuştu… Türkiye İle İlişkilerimiz Kıbrıs ve Yunanistan’la İlişkimizi Olumsuz Etkilemeyecek” başlık ve spotlarıyla manşete çekti.
Gazeteye göre enerjinin btu, varil ve gelirden çok daha fazlası olduğuna işaret eden Fannon “ekonomik kalkınmanın, siyasi güvenliğin ön şartıdır, enerjinin işbirliği için bir çeşit katalizör olduğuna inanıyoruz” ifadelerini kullandı.
Fannon Doğu Akdeniz’deki son gelişmeleri “genel hatları ile olumlu gördüğünü” belirterek, “enerji elzem ve temel bir unsurdur. Devletler, mesele ve zorluk çıkarabilecek diğer bütün uzun vadeli siyasi sorundan bağımsız olarak enerjinin önemini başarır ve üzerinde odaklanırsa, enerji alanındaki bu ilişkilerin diğer alanları da etkileyebileceğine inanıyorum” dedi.
İsrail’den doğal gazın Ürdün’e ve Mısır’a ihracı anlaşmasının hayata geçmekte olduğunu gördüklerini belirterek, bunun, daha birkaç yıl öncesine kadar imkânsız görülen işbirliğine önemli bir örnek teşkil ettiğini belirten Fannon “enerji alanında bu işbirlikleri olmazsa kaynaklar atıl kalır” dedi
Fannon Türkiye’nin bölgedeki çalışmaları hatırlatıldığında “Bütün tarafları bölgedeki istikrarı daha da bozabilecek meydan okuma hareketlerinden kaçınmaya çağırdık” diyerek başladığı sözlerini şöyle sürdürdü:
“TÜRKİYE COĞRAFİK KONUMU NEDENİYLE ENERJİ KAVŞAĞI OLABİLİR”
“Türkiye’ninki de böyle bir harekettir. Buna, bölgenin bütününün kalkınması mantığıyla atıf yaptım. Kıbrıs’tan ayrıldığımda doğrudan Ankara’ya gitmemin sebebi de budur. Türkiye coğrafik konumu nedeniyle enerji kavşağı olabilir. Dolayısıyla herkesin değerlendirebileceği birçok perspektif var. Elbette burada olma sebebim uzun vadeli siyasi meseleleri çözmek değil ama bölgenin bütün ülkelerine, bu işbirliklerinden faydalanabileceklerini göstermektir.”
Gazetenin “bütün taraflara meydan okuma hareketinden kaşınma çağırısı yaptınız. Türkiye dışında hangi taraflara atıf yaptınız?” sorusu üzerine Fannon, “Türkiye’nin faaliyetlerine taraflardan birinin nasıl cevap verebileceğini veya nasıl tepki göstereceğini bilemem. Tavsiyemiz sükûnet olması, diyalog olması ve şu anda var olan ekonomik perspektiflerin, gerilimlerin devam etmesi veya tırmanması halinde var olmaya devam etmesinin söz konusu olmayacağıdır” dedi. Fannon şunları da söyledi:
“Böyle bir gelişme taraflardan hiçbirinin işine gelmez. Geçen yıl ExxonMobil sondajlara başladığında Kıbrıs’a gelmiştim ve çok iyi bir dönemdi. Ancak kaynakların, üretim altyapılarının geliştirilmesi ve kaynakların paylaşımı için zaman gerekli. Şu anda bu prosedürden çok gelir ihtimali var. Bu nedenle yaklaşımımız ‘diğerlerine karşı biz’ veya ‘pastanın en büyük dilimini biz almalıyız’ olmamalı. Aksine herkesin yararlanabilmesi için daha büyük bir pasta yapmalıyız. Aksi halde hiç kimse kârlı çıkamaz.”
Gazetenin “Kıbrıs sorununda Türk Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu muhtemel bir beşli konferansta iki devlet de dâhil bütün planların masada olması gerektiğini söyledi. Sizin görüşünüz nedir?” sorusuna karşılık Fannon, ABD’nin böyle bir öneri yapmadığını, Çavuşoğlu’nun, bütün planlar masada olmasından söz ederken neyi kast ettiğini bilecek durumda da olmadığını söyledi, şöyle devam etti:
“DÜNYADA BİRÇOK MODEL VAR”
“Enerji açısından gördüğüm, enerji parçasının her iki topluma da önemli gelir sağlayabileceğidir. Elbette gelirleri paylaşmayı nasıl çözecekleri iki toplumun meselesidir. Dünyada birçok model var. Deniz alanları düzenlenmemiş ve sınırlarla ilgili ihtilafın yıllandığı bölgeler de var. Ancak doğal kaynaklar olduğunda çeşitli ülkeler, başka jeopolitik ihtilafları olsa dahi bu kaynaklardan hepsinin yararlanması için nasıl işbirliği yapabileceklerine bakmalıdır.”
Fannon’a Türkiye ile ilişkilerinin ABD’nin Güney Kıbrıs ve Yunanistan’la ilişkilerinde sıkıntı yaratıp yaratamayacağı sorusu da yöneltildi. Gerek Güney Kıbrıs’la gerek Yunanistan’la çok güçlü bir ilişkileri olduğunu ve bunun yıllar içerisinde derinleşip daha da güçleneceğini söyleyen Fannon “bu sebeple Türkiye’nin bu iki ülkeyle ilişkilerimizi etkileyebileceğini düşünmüyorum. Elbette Türkiye ile olan ilişkilerimiz çok önemlidir, NATO üyesidir. Aramızda bir tür bağlılık olmalı ve Ankara’yı da bu sebeple ziyaret ediyorum” dedi.