Kıb-Tek’in ne dediği belli değil ama El-Sen, uzun zamandan beri, Kıb-Tek tarafından üretilen elektriğin maliyetinin AKSA’dan satın alınanın çok altında olduğunu reklam etmeye çalışıyor. Buna karşılık AKSA kaynaklı olduğunu düşündüğüm yayınlarda AKSA’dan alınan elektriğin daha ucuza geldiği ileri sürülüyor.

Bu arada, Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Başkanı, Başbakan Üstel’e hitaben yayınladığı bir açıklama ile Kıb-Tek’i denetleme konusunda kendilerini yetkilendirmesini talep etti. Bu çağrıyı da önemsemek gerekiyor.

Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (KTMMOB), adı üstünde meslek odalarının bir birliğidir. Kıb-Tek’i her yönden denetleme kapasitesine sahip olmaması beklenemez. Bünyesindeki makine ve elektrik mühendislerinden hizmet alacağı düşünülse bile Kıb-Tek ve AKSA’da da çalışan onlarca mühendis olduğu unutulmamalıdır. Bize gerekli olan “mühendisler çatışması” değil, ciddi bir denetim süreci sonucunda idari, mali ve teknik yetersizlikleri ortaya koyacak, bundan sonraki gelişmeleri yönetmeye yardımcı olacak bir denetim raporudur. Aksi durumda, bugün yaşanmakta olan çatışmalar daha yıllarca uzar gider ve yaşanan enerji sorununa çözüm üretmek bir yana sorunun derinleşmesine katkıda bulunmuş oluruz.

Şimdiki durumda elektrik maliyeti ile ilgili olarak ileri sürülen iddialar ve yapılan kampanyalar, “kel gelini öven kel kaynana” modelini anımsatıyor. El-Sen elektrik faturasını tümüyle AKSA’ya çıkarmaya ve üyelerini korumaya çalışıyor. Kıb-Tek şimdiki gibi devam etsin ki onlar da şimdiki gibi çalışmaya devam edebilsinler… AKSA yetkilileri de kendilerine uygun bilgiler sızdırarak kendilerini aklamaya ve işlerinin devamını sağlamaya çalışıyor.

AKSA’dan alınan elektriğin fiyatı belli tabii ama onları şaibe altına sokan “kira bedeli” diye bir kalem var… Kira bedeli amortismana karşılıktır denebilir. Bizim için çalışan bir makinenin amorti edilmesi elbette gereklidir ama ödenen kira bedelinin amortismandan çok daha yüksek olduğu iddialarının mutlaka yanıtlanması gerekiyor.

Sonuç olarak bize, tartışmayı sona erdirecek ve aynı zamanda yeni kararlar için “doğru bir zemin” oluşturacak bir rapor veya “bilgi tabanı” gerekiyor. Bu rapor, sadece Kıb-Tek ile AKSA’da yapılan işlerin ne olduğunu anlatmamalı, yeni teknik gelişmeleri dikkate alarak KKTC’nin elektrik ihtiyacının karşılanabilmesi için alternatiflerin neler olduğuna da ışık tutmalıdır.

Bu raporun KKTC dışında hazırlanmasının çok daha yerinde olacağını düşünüyorum ama KTMMOB, bu süreçte önemli bir rol oynayabilir. Her şeyden önce, bu raporda hangi hususların yer alması gerektiği konusunda bir “ön çalışmaya” ihtiyacımız vardır. Böyle bir “ön rapor” veya esas raporda neler olmasını belirleyen bir belge olmadan neyin denetimini ve nasıl yapacaksınız? KTMMOB, yetki verilsin veya verilmesin, böyle bir “ön rapor” hazırlayabilir ve ilgili olan herkesin yararlanmasını sağlayabilir. Sadece bu bile iyi başlangıç ve iyi bir hizmet olabilir.

Bir “bilgi karmaşası” içinde yaşıyoruz. Her kafadan bir ses çıkıyor; doğrular ile yanlışlar birbirine karışıyor. Kimsenin uzmanlığında gözümüz yok ama “uzman” diye ortaya çıkanların uzmanlığından da kuşku duyuyoruz. Bizi bu ortamdan kurtaracak, güvenilir ve herkesin itibar etmek zorunda kalacağı bir denetim raporu gerçekten çok yararlı olacaktır.