Yeni tip corona virüsün ilk tespit edildiği ülke olan Çin’de geliştirilen aşıların nihai onaylarının alınması ve dağıtımı için bekleyiş için sürüyor. Çin Dışişleri Bakanı Wang Li, Birleşmiş Milletlerin corona virüse ilişkin toplantısında Perşembe günü yaptığı konuşmada, aşıyı geliştiren şirketlerin nihai testleri tamamlamak için süreci hızlandırdığını söyledi.
Çin’de aşı geliştiren şirketlerden biri olan Sinopharm olarak bilinen Çin Ulusal Farmakoloji Grubu tarafından Kasım ayında yapılan açıklamada, aşının Çin’de kullanılması için nihai onay başvurusunda bulunulduğu belirtildi.
Çarşamba günü aşı geliştirme tesislerini ziyaret eden Çin Başbakan Yardımcısı Sun Chunlan, “Geniş çaplı üretim için hazırlıklı olmalıyız” derken, ülkedeki sağlık yetkilileri Çin’in bu yılın sonuna kadar 610 milyon doz ve gelecek yıl da 1 milyar doz aşı üretme kapasitesine sahip olduğunu belirtiyor.
1 milyar 400 milyon civarında nüfusu bulunan Çin’de hükümet kaç kişinin aşılanacağına dair planlarını henüz açıklamasa da Başbakan Yardımcısı Sun, sınır bölgelerinde çalışan personel ile yüksek risk grubundaki kişilerin bu ay için aşılanmasının planlandığını söyledi.
Ancak, Çinli şirketlerin aşının dağıtımının nasıl olacağını henüz belirsizliğini koruyor. Çinli şirketlerin, ülke içinde dağıtımın yanı sıra aşıyı diğer ülkelere de göndermesi öngörülüyor.
GELENEKSEL YÖNTEMLER KULLANILDI
Çin’deki şirketler aşı geliştirmede, Batı ülkelerindeki şirketlere kıyasla daha geleneksel teknik kullanıyorlar. Biontech ve Pfizer tarafından geliştirilen aşının eksi 70 derecede saklanması gerekirken, Çinli şirketlerin ürettiği aşının depolanmasında 2 ile 8 derece arasındaki sıcaklık yeterli geliyor. Ancak, Çinli şirketlerin, aşının ne kadar etkili olduğunu ve muhtemel yan etkilerini de açıkça ortaya koyması gerektiği belirtiliyor.
Sinovac ve Sinopharm tarafından üretilen aşılara acil kullanım için Temmuz ayında izin verilmiş, bunun ardından her iki şirket de dar kapsamlı aşılama çalışmaları yürütmüştü.
Buna göre, Sinopharm tarafından üretilen aşı acil onay alarak, yaklaşık 1 milyon kişi aşılandı. Bunun ilgili açıklama Kasım ayında Komünist Parti Sekreteri tarafından yapıldı.
Sinopharm, aralarında Birleşik Arap Emirlikleri, Mısır, Ürdün, Peru ve Arjantin’in bulunduğu 10 ülkede yaklaşık 60 bin gönüllü denek üzerinde aşının klinik çalışmalarını yaptı. Şirketin, Çin’de yılda yaklaşık 200 milyon doz aşı üretecek iki tesisi bulunuyor.
TÜRKİYE’DE DE AŞI DENEME ÇALIŞMALARI
Çin’de aşı geliştiren ve Türkiye’ye de aşı göndereceği açıklanan Sinovac tarafından Eylül ayında yapılan açıklamada ise 3 bin çalışanın aşılandığını duyurdu. Sinovac, Pekin belediyesi için çalışan binlerce kişiye de aşı tedarik edildiğini açıkladı.
Üçüncü faz çalışmaları yürüten Sinovac Türkiye, Brezilya ve Endonezya’da gönüllü denekler üzerinde corona virüse karşı geliştirdiği aşıyı denedi. Sinovac’ın geliştirdiği aşıya ilişkin çalışmaların sonuçları bundan kısa bir süre önce Bilimsel çalışmaların yayımlandığı The Lancet dergisinde yayımlandı. Buna göre, Sinovac’ın geliştirdiği aşı bağışıklık kazandırmasına rağmen, Covid-19 geçirdikten sonra iyileşenlerin vücudunda üretilen antikorlara kıyasla daha az antikor üretilmesini sağlıyor. Sinovac, gelecek Şubat veya Mart ayına kadar yüzlerce milyon doz aşı üretme kapasitesine sahip olduğunu belirtiyor. Türkiye de Sinovac’tan 50 milyon doz aşı ısmarlamıştı.
Çin’de CanSino tarafından üretilen aşı ise Rusya, Pakistan, Meksika ve bazı Güney Amerika ülkelerinde denendi. Çin’de acil durum olarak askerlere yapılan aşı, insan hücrelerinin bağışıklık kazanması için zarar vermeyecek ölçüde adenovirüs kullanılarak geliştirildi.
Çin’de aşı geliştiren bir diğer şirket olan Anhui Zhifei Longcom Biyolojik Farmakoloji ise aşıya ilişkin son testleri yürütüyor.