Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), Cuma günü Çin ve Pakistan’ın talebiyle, Hindistan’ın Cammu Keşmir’in özel statüsünü kaldırmasını görüşmek üzere kapalı kapılar ardında toplanacak.
İngiltere merkezli i-gazetesi, “Geleneksek olarak ABD’nin Hindistan’ı, Çin’in Pakistan’ı desteklemesi nedeniyle 15 üyeli konseyden bir kararın çıkması pek mümkün görünmüyor” yorumunda bulundu.
Keşmir bölgesi, iki nükleer güç olan Hindistan ve Pakistan arasında on yıllardır gerilim kaynağı.
Hindistan’ın, nüfusunun çoğunu Müslümanların oluşturduğu tek eyalet olan Cammu Keşmir’in 70 yıldır sahip olduğu özel statüyü 5 Ağustos’ta kaldırmasıyla son günlerde gerilim tırmandı.
Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, tarafları Cammu Keşmir’in özel statüsü değiştirecek adımlar atmaktan kaçınmaya çağırmıştı.
Perşembe günü Hindistan Başbakanı Narendra Modi Cammu Keşmir’in özel statüsünün kaldırılmasını savunurken, Pakistan ordusu sınırda Hint askerlerini herhangi bir kışkırtma olmadan kendi askerlerine ateş açmakla suçlamıştı.
15 Ağustos bağımsızlık günü kapsamında bir konuşma yapan Modi, Cammu Keşmir’in anayasal statüsü nedeniyle bölgede yolsuzluk ve adam kayırmacılığın yaygın olduğunu, bu durumun da kadınlar, çocuklar ve azınlıklar için adil olmayan bir durum yarattığını savundu.
Modi, başkent Yeni Delhi’deki tarihi Kızıl Kale’deki konuşmasında, “Bugün bütün Hintler gururla ‘Tek millet, tek anayasa’ diyebilirler” ifadelerini kullandı.
Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Cammu Keşmir’in özel statüsünün kaldırıldığı günden beri, bölgede internet ve telefon hatları kesik, yollarda yoğun güvenlik önlemleri var. 500 kadar yerel lider ve aktivist de gözaltına alınmış durumda.
Reuters, başkent Srinagar’da Hindistan bağımsızlık gününün kutlandığı Sher-i-Keşmir kriket stadyumunun önündeki caddelerin boş olduğunu, 2 bin kişilik stadyumun içerisinde yaklaşık 500 kişi olduğunu bildirdi.
Pakistan’da Hindistan ve Modi karşıtı protesto gösterileri düzenlendi. Pakistan ordusu ise, Hint askerlerinin sınırdaki Kontrol Hattı’nda ateş açması sonucu 3 Pakistan askerinin hayatını kaybettiğini duyurdu.
Ordu Sözcüsü General Asif Ghafoor, Leepa kasabasında meydana gelen olayı Hindistan’ın başlattığını ve 5 Hint askerinin de öldüğünü açıkladı.
Hindistan ordu sözcüsü ise olayda hayatını kaybedenin olmadığını ve ateşkesi ihlal edenin Pakistan olduğunu savundu.
Pakistan, Hindistan’ın tek taraflı adımının ardından ülkeyle ticari ilişkileri askıya almış, Hindistan büyükelçisini de ülkeden sınır dışı etmişti.Şubat ayında Pakistan merkezli İslamcı Ceyş-i Muhammed örgütü intihar saldırısıyla 40’tan fazla Hint güvenlik görevlisinin ölümüne yol açmıştı.
Hindistan, Keşmir Kontrol Hattı’nın Pakistan tarafındaki örgüte ait kampa hava saldırısı düzenleyerek karşılık vermişti.Hindistan saldırganların Pakistan tarafından desteklendiğini iddia etmiş, İslamabat bu iddiayı yalanlamıştı.
Hem Hindistan hem de Pakistan, Keşmir bölgesinin tamamı üzerinde hak iddia ediyor ve her iki ülke de bölgenin bir bölümünü denetimi altında tutuyor.Yerel liderler, özerklik statüsünün kaybının, bölgede kargaşaya neden olabileceği uyarısında bulunuyor.
CAMMU KEŞMİR’İN TARİHÇESİ
Cammu Keşmir eyaletinin, İngiliz yönetiminin sona erdiği ve ülkenin Hindu Hindistan ile Müslüman Pakistan arasında ikiye bölündüğü 1947 yılında diğer nüfusunun çoğunluğunu Müslümanların oluşturduğu yerler gibi Pakistan’a kalması bekleniyordu.
Ancak o dönem Keşmir’in Maharajası (Hükümdarı) bölgenin Hindistan’a mı yoksa Pakistan’a mı katılacağı konusunda tereddüt etti. En nihayetinde Hindistan’a katılmayı tercih edince, iki ülke Keşmir uğruna iki yıl savaştı.
Birleşmiş Milletler devreye girdi ve 1 Ocak 1949’da Keşmir’de referandum şartıyla ateşkes sağlandı. Aynı yıl Hindistan yönetimi altında kalan Cammu Keşmir’e anayasanın 370’nci maddesiyle özerk statü verildi.
Söz konusu madde, Cammu Keşmir eyaletine, kendi anayasasına, bayrağına sahip olma ve yasa yapma hakkı veriyor, ancak dış ilişkiler, savunma ve iletişim merkezi Hindistan yönetiminin kontrolünde kalıyordu.
Ancak ilan edilen ateşkesin ardından, Pakistan bölgedeki askerlerini çekmeyi reddedince, Keşmir de ikiye bölündü. 1950’lerin sonunda Çin’in Doğu Keşmir’i aşama aşama işgal etmesiyle Keşmir de üçe bölünmüş oldu.