Elif ŞEN ÇATAL
Avukat Boysan Boyra, KKTC’nin başkanlık sistemine geçmesini desteklediğini söyledi.
Denetim mekanizmalarının doğru oluşturulması ve ülke koşullarına göre belirlenmiş bir Başkanlık Sistemi’nin fayda getirebileceğini dile getiren Boyra, yargının yürütmeden ayrılacağı bir sistemin herkes tarafından kabul göreceğine inanç belirtti.
Ülkenin başarılı avukatlarından Boysan Boyra, KKTC için başkanlık sisteminin doğru bir seçenek olabileceğini dile getirdi. Geçmiş dönemlerde, ülkenin başkanlık sistemine geçişi konusunda muhalefet ve birçok kişinin endişe duyduğunu ifade eden Boyra bunun en büyük nedenlerinden birinin başkanlık sisteminin diktatöryel bir uygulamaya dönüşebileceği noktasında yaşandığını kaydetti.
“DOĞRU SEÇENEK OLABİLİR”
Boyra, geçmiş dönemleri demokrasinin tam olarak oturtulmadığı, zor zamanlar olarak değerlendirerek, o zaman geçerli olanın parlamenter sistem olduğunu ifade etti. Boyra, günümüz koşullarında da tam bir demokrasiden bahsetmenin mümkün olmadığını ancak elde edilen deneyimler doğrultusunda başkanlık sistemine geçişin ülke adına daha doğru bir seçenek olabileceğini söyledi.
KIBRIS’IN GÜNEYİNE BENZER BİR SİSTEM OLABİLİR
Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş’ın görev yaptığı yıllarda muhalefetin en büyük kaygısının diktatöryel bir sistemin kapılarının aralanması noktasında yaşandığını anlatan Boyra, bu endişelerden dolayı başkanlık sistemine geçişin hep ret edildiğini dile getirdi. Boyra, günümüz koşullarına bakıldığında ise Kıbrıs’ın Güneyindeki sisteme benzeyen bir başkanlık siteminin bizim için de daha ekonomik ve geçerli olacağını belirtti. Boyra, doğru bir başkanlık sisteminin oluşturulabilmesi için altının doldurulması gerektiğine vurgu yaparak, “Parlamentonun yetkileri, başkanın yetkileri ve yargının bağımsızlığı net bir şekilde belirtilmelidir. Denetim mekanizmalarının tam olduğu bir alt yapıyla başkanlık sistemi uygulanmalıdır” şeklinde konuştu.
“DİKTATÖRLÜK KAPISI DA ARALANABİLİR”
Yargı ve yasamayı denetim altına alacak bir sistemin diktatör rejimin kapılarını da aralayacağını dile getiren Boyra, bu noktada dikkat edilmesi gereken önemli detaylar olduğunu söyledi. Boyra, “Yargıyı, aynı zamanda yasamayı denetim altına alacak bir başkanlık sistemi bizi tamamen diktatörlüğe götüren, hak ve özgürlüklerin ortadan kaldırıldığı bir yapıya dönüşür. Böyle bir uygulamaya gönlüm razı gelmez. Yasama ve yargının denetim olanaklarının sağlam olduğu bir başkanlık sistemine ise evet diyebilirim. Ve öyle inanıyorum ki böyle bir sisteme ret cevabı verecek kimse de yoktur” dedi.
“DENKTAŞ DÖNEMİNDE ENDİŞELER VARDI”
Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş’ın görevde olduğu dönemlerde de zaman zaman sistem tartışmalarının yaşandığını hatırlatan Boyra, o günlerde sistem tartışmalarıyla ilgili endişelerin yaşandığını anlattı. Boyra, “Sayın Denktaş’ın gücünün oldukça fazla olması ve birçok kurum üzerinde denetim, kontrol yetisinin bulunması nedeniyle başkanlık sisteminin iyi bir uygulama olmayacağı düşünülmekteydi” ifadelerine yer verdi.
“GELİNEN NOKTA İÇ AÇICI DEĞİL”
KKTC’nin kuruluşundan günümüze kadar geçen sürede elde edilen siyasi deneyimlerin pek de iç açıcı olmadığına vurgu yapan Boyra, uzun soluklu bir parlamenter sistem deneyimi yaşanmamasına rağmen gelinen noktada başarısızlıklara imza atıldığını kaydetti. Boyra, siyasi tarihimizin parlamenter sistem olarak yola çıkmasını günün koşullarına göre değerlendirmek gerektiğini ifade ederek “Devlet deneyimi içerisinde yaşadıklarımız, gördüklerimiz, karşımıza çıkanlar üzerimizde derin kuşkular yarattı. Eğer ilk olarak başkanlık sistemi yönetimi kabul edilmiş olsaydı bu kuşkular daha da fazla olacaktı. O dönem için doğru olan parlamenter sistemdi. Ancak şimdi geldiğimiz noktada sistem değişikliğine gidilmesini destekliyorum” ifadelerine yer verdi.
“TAŞLAR YERİNE OTURDU”
Geçen zaman diliminde taşların yerine oturduğunu belirten Boyra, geçmiş dönemlerde ihtiyaç duyulanın parlamenter sistem olduğunu şimdi ise doğru olanın başkanlık sistemine geçilmesi olduğunu savundu. Tüm bu fikirlerin gelişen ve değişen yaşam şekillerine göre belirlendiğinin altını çizen Boyra, denetim mekanizmalarının doğru uygulanmasının önemine dikkat çekti. Başkanlık sisteminin ülke adına doğru bir seçenek olabileceğini dile getiren Boyra, “Yasama ve yargının yürütmeden ayrılacağı, prensiplerin çok iyi belirlendiği bir başkanlık sisteminin doğru olacağına inanıyorum”dedi. Yasama ve yargıyı denetim altına almış bir yürütmenin demokrasi, insan hakları ve özgürlüklere zarar vereceğini söyleyen Boyra, “Böyle bir sistem olacaksa hiç olmasın daha iyi…” şeklinde konuştu.