Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, bugün Ankara’da Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’la, beşinci Suriye zirvesi için bir araya geliyor.

En önemli gündem maddesi, son bir yıldır düzenlenen tüm zirvelerde olduğu gibi, muhaliflerin elinde kalan son şehir olan İdlib.

Suriye ordusu, Türkiye sınırındaki İdlib’de, El Kaide bağlantılı Hayat Tahrir el Şam (HTŞ) örgütü ve onunla bağlantılı gruplarla savaştığını söyleyerek son dönemde saldırılarını artırdı.

İdlib’de yaklaşık 3 milyon kişi yaşıyor. Ankara, halihazırda başlayan göçmen akınını engellemek için hem Rusya’ya operasyonları durdurması yönünde, hem de Avrupa’ya güvenli bölge kurma konusunda destek vermesi yönünde çağrı yapıyor.

Zirve için Pazar günü Ankara’ya gelen Ruhani, yola çıkmadan önce Tahran Mehrabad Havalimanı’nda düzenlediği basın toplantısında “İdlib bölgesinde hâlâ teröristler var. Onlara karşı savaşın sürdürülmesi gerekiyor” diyerek zirve öncesi Ankara’nın taleplerinin dışında bir mesaj verdi.

Ağustos ayında İdlib’in güneyinde yer alan Han Şeyhun kasabasından Türkiye destekli muhalifler geri çekilince, Türkiye’nin bölgedeki Morek gözlem noktası Suriye ordusu tarafından çevrelenmiş oldu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, 27 Ağustos’ta Rusya’ya giderek Putin’le İdlib konusunu görüşmüş ancak bu görüşmeden somut bir sonuç alınamamıştı.

Morek gözlem noktasının kuzeyindeki Türkiye’nin kurduğu diğer üç gözlem noktası da, rejimin son günlerde hava bombardımanını sıklaştırdığı bölgelerin sınırında.

Ankara’dan yapılan açıklamalara göre, operasyonlar ve çatışmalar sürse de Türkiye’nin gözlem noktaları taşınmayacak.

ANAYASA KOMİTESİ’NİN KURULMASI İÇİN ÇALIŞILIYOR

BBC Türkçe’ye zirve öncesinde bilgi veren üst düzey bir Türk dışişleri yetkilisi, Anayasa Komitesi oluşturulana kadar İdlib’deki mevcut durumun korunmaya çalıştığını, böylece siyasi çözüm için masaya oturulduğunda muhaliflerin elinin daha güçlü olmasının amaçlandığını söyledi.

Anayasa Komitesi için muhaliferin ve Suriye rejiminin verdiği isimler tüm taraflarca onaylandı.

Bağımsız isimlerden oluşan listedeki üç isimle ilgili anlaşmazlığın çözülmesi için ise, Ankara’da yapılacak zirveye kadar çalışmalar sürdü.

Anayasa Komitesi’nin oluşmasıyla birlikte, Türkiye ve diğer bölge ülkelerindeki Suriyeli sığınmacıların ülkelerine geri dönebilmesi için uygun şartların da oluşturulması hedefleniyor.

Bu şartların başında, genel af çıkarılması geliyor.

GÜVENLİ BÖLGE DE ZİRVENİN GÜNDEMİNDE

Ankara, Temmuz ayından bu yana ABD’den gelen askeri ve diplomatik yetkililerle, “Fırat’ın doğusu” olarak adlandırılan Suriye’nin kuzeydoğusunda bir güvenli bölge oluşturmak için görüşmeler yapıyor.

Zirve için Pazar günü Ankara’ya gelen Ruhani, “ABD’nin ve diğer güçlerin Fırat’ın doğusundaki yasa dışı varlığının, Suriye’nin bu bölgesinin huzura kavuşmasını engellediğini” söyledi.

ABD’li ve Türk yetkililerin görüşmelerinin sonucunda, 7 Ağustos’ta, Şanlıurfa’da Müşterek Harekât Merkezi oluşturulmasına karar verilmişti. Ardından sınırın Suriye tarafında ortak hava ve kara devriyeleri yapıldı.

Rusya ve İran, ABD’nin bölgede kalıcı olmasına yol açacak herhangi bir anlaşmaya sıcak bakmıyor.

Ankara da, PKK’nın Suriye’deki kolu olduğu gerekçesiyle sınırlarında YPG’nin varlığına karşı çıkıyor.