ABD’de bugün yapılacak ara seçimler, Kongre’deki dağılımı belirleyecek. 435 üyeli Temsilciler Meclisi’nin tamamı ve 100 üyeli Senato’nun da 35 üyesi için seçim yapılacak. Ara seçimlerde rekor sayıda siyahi Cumhuriyetçi kanattan aday olurken, Kongre adaylarının yüzde 20’sinin asker kökenli olması dikkat çekiyor.
Halen Temsilciler Meclisi’nde Demokratların 222, Cumhuriyetçilerin 212 sandalyesi var. Cumhuriyetçi üyelerden Don Young ise Mart ayında ölmüştü.
Senato’da ise Demokratların 48, Cumhuriyetçilerin 50 sandalyesi var ancak bağımsız 2 üye de oylamalarda Demokratları destekliyor ve eşitlik durumunda Başkan Yardımcısı Kamala Harris’in oyu belirleyici olduğundan Demokratlar Senato’da da çoğunluğa sahip.
Salı günkü seçimler ABD siyaseti ve Joe Biden’ın başkanlığının kalan dönemi üzerinde önemli bir etkiye sahip olacak.
Ekonominin zorlandığı ve seçmenin suç ile düzensiz göçten ötürü endişe duyduğu bu dönemde ara seçim sonuçları eski başkan Donald Trump’ın tekrar başkanlık yarışına girip girmemesinde de belirleyici olacak.
Adaylarda asker ve erkek ağırlığı
Kongre üyeliği için aday olan her 5 kişiden 1’ini asker kökenliler oluşturuyor.
Pew Araştırma Merkezi’nin yaklaşık 1000 adayın kampanya sitesi, resmi biyografisi, kamu açıklamaları ve medyada çıkan haberler üzerinden yaptığı araştırmaya göre, Kongre koltuğuna talip ara seçim adaylarının yaklaşık yüzde 20’si ABD ordusunda görev yapmış asker kökenli.
Kongrenin Temsilciler Meclisi kanadı adaylarının yüzde 22’sini “belli düzeyde ABD ordusu deneyimine sahip” gaziler oluştururken, Senato adaylarında ise bu oran yüzde 16 civarında bulunuyor.
Ülke genelinde çoğu Kongre veya eyalet valiliklerine talip asker kökenli adayların yaklaşık üçte ikisi Cumhuriyetçi Parti saflarından yarışa katılıyor ve adayların çoğunu erkekler oluşturuyor.
Toplam 191 Kongre adayı gaziden sadece 16’sını “askeri deneyimi” olan kadınlar oluştururken, Illinois’ten Demokrat Tammy Duckworth Senatoya aday olan tek kadın gazi olarak öne çıkıyor.
Siyahi aday sayısında rekor
Ulusal Cumhuriyetçi Komite, ara seçimlerde bugüne kadar siyahi aday sayısında rekor kırıldığını ve seçimlerde farklı koltuklar için 28 aday olduğunu duyurdu.
Ülkedeki seçimlerde, Mehmet Öz Senato için yarışan tek Müslüman aday olarak öne çıkıyor. Öz seçilirse ABD Senatosuna giren ilk Müslüman ve Türk kökenli isim olacak.
Ayrıca ABD Temsilciler Meclisinin ilk Müslüman kadın üyeleri Rashida Tlaib ve Ilhan Omar da koltuklarını korumak için yarışacak.
Komite soruşturmalarının geleceği belli olacak
Kongre’nin kontrolünü ele geçirmek aynı zamanda komite soruşturmalarını da açabilmek anlamına geliyor.
Bu kapsamda Demokratlar 6 Ocak 2021’de düzenlenen Kongre saldırısı hakkında bir soruşturma yürütüyor ve bu soruşturmaya paralel olarak yüzlerce kişi sorgulandı.
O gün gerçekte nelerin olduğu, Trump’ın baskını önceden bilip bilmediği hakkında yürütülen soruşturma hakkında rapor bu yılın sonunda açıklanacak.
Ancak Cumhuriyetçilerin Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu elde etmesi halinde bütün bunlar değişebilir.
Cumhuriyetçiler soruşturmayı kapatmayı planlıyor, aynı zamanda Başkan Joe Biden’ın oğlu Hunter Biden’ın Çin ile ilişkilerini soruşturmayı düşünüyorlar.
Diğer yandan Biden yönetiminin fgöç politikaları, ABD’nin Afganistan’dan çekilmesi ve Çin’de başlayan koronavirüs pandemisine ilişkin de soruşturmalar başlatılabilir.
Başkan Biden’ın geleceği
Ara seçimler genel olarak başkanın ilk iki yılının bir değerlendirmesi niteliğinde oluyor.
Biden’ın ise bir yıldır destek oranı oldukça düşük.
Enflasyon ve ekonomiyle ilgili kaygıların bunda payı yüksek.
Kongre’deki az farklı üstünlüklerine rağmen Biden ilk iki yılında iklim değişikliği, silah kontrolü, altyapı yatırımı ve çocuk yoksulluğuna ilişkin yasaları devreye sokmaya çalıştı.
Eğer Kongre’nin iki kanadından biri Cumhuriyetçilere geçerse bu taslakların yasalaşmasında bir tıkanıklık yaşanabilir.
Demokratların seçimlerin ardından kötü bir gece yaşaması, Biden’ın 2024 seçimlerinde aday olmamasına yol açabilir.
Trump’ın adaylığı
Daha önceki seçimleri kaybetmiş başkanların aksine Trump siyaseti sessizce bırakmadı.
2024’de tekrar aday olmayı planlayan Trump’ın destekçilerinin bu seçimde Kongre’de yerlerini edinmesi Trump’ın adaylığını koyması ihtimalini güçlendirebilir.
Trump destekçisi adayların seçilmesi takdirinde halen Trump’ın çekici bir siyasetçi olduğu ve muhafazakar politikalarının desteklendiği kanıtlanabilir.
Ancak Cumhuriyetçilerin Kongre’deki üstünlüğü ele geçiremediği senaryoda ise Trump suçlanabilir.
Seçim sonuçlarına dair tartışmalar
Bu, Trump’ın destekçilerinin Biden’ın başkan olmasını engellemeye çalıştığı Kongre baskınından sonra düzenlenen ilk ara seçimler.
Biden’ın seçilmesini sorgulayan isimlerin siyasette bir etkisinin olup olmadığı sonuçlar ile beraber görülecek.
Trump’ın zaferinin çalındığını iddia eden Mark Finchem Arizona’dan, Jim Marchant Nevada’dan, Doug Mastriano da Pennsylvania’dan farklı roller için aday.
Bu adaylar seçim sonuçlarının yakın olması takdirinde seçim güvenliğini ve sonuçları sorgulayabilir.
Aynı zamanda seçimlerde hile yapıldığına dair yeni davalar da açılabilir.