Dünyada 235 milyona yakın vaka, 4 milyon 800 bini aşkın can kaybıyla hükmünü sürdüren hastalığı aşı sayesinde kontrol altına almada başarılı olan bazı ülkeler önlemleri gevşetip normalleşmeye adım atarken KKTC’nin de bu noktaya gelebilmesi için aşılama çalışmaları devam ediyor.
“Eski hayatlarımıza dönmemizi istiyorsanız aşı olun” çağrısı yapan hekimler, halihazırda hastalığın tedavisi için üretilen özel bir ilaç bulunmadığına işaret ederek Covid-19 aşılarına, insan vücuduna, hasta olmadan, bu hastalıkla nasıl mücadele edeceğini öğretmesi nedeniyle kritik önem atfediyor.
Domuz gribi olarak da bilinen H1N1 virüsünün yüzde 0,02 olarak saptanan öldürücülüğünün Covid-19’da yüzde 2,2 olduğuna işaret eden doktorlar, salgına karşı kapanma dahil, maske, mesafe, hijyen önlemlerine aşılamanın başlamasıyla yapılan katkı olmasaydı, hastalığa yakalananların yüzde 2,2’sinin hayatını kaybetmesi sonucunun doğacağına dikkat çekiyor.
Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Doç. Dr. Deren Oygar, Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Emre Vudalı ve AdaPass Koordinatörü Birdal Cihangir, TAK muhabirinin sorularını yanıtladı.
OYGAR: “KEŞKE HER HASTALIĞIN BİR AŞISI OLSA”
Aşı karşıtlarının argümanlarıyla ilgili sorulara yanıtında “Aşı hakkında kaygı duymamızı gerektiren hiçbir şey yok. Yüzyıllardır dünyada aşı var. Koronavirüs aşısının oluşturulmasıyla ilgili de aynı adımlar takip edildi” diyen Müsteşar Deren Oygar, aşıların yüzyıllardır insanları koruyan, ölümleri azaltan, hastalık semptomlarını da hafifleten, hatta çiçek hastalığı gibi bazılarını eradike eden (ortadan kaldıran) bir önlem tedavisi olduğunu söyledi.
Oygar, “Covid19’da da bunun olması kaçınılmazdır. Keşke her hastalığın bir aşısı olsa…” diye konuştu.
“KKTC’DE YAPILAN AŞILARDA CİDDİ YAN ETKİ TESPİT EDİLMEDİ”
Tüm ilaçlar gibi aşıların da yan etkilerinin olduğunu kaydeden Oygar, “Biz aşıyı yaparken yan etkilerini de biliriz. Yan etkilerini gözlemleriz. Ülkemizde yapılan aşılarla ilgili çok ciddi yan etki tespit etmedik. Yüksek ateş, kızarıklık, aşı yeri ağrısı gibi yan etkilerle karşılaştık” diye konuştu.
Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Deren Oygar, aşı sonrası şikayetlerle hastanelere başvuran kişiler için “Aşı yan etkisi bildirim formu” doldurulduğunu belirterek KKTC’de, dünyada görülenden farklı bir durum olmadığını söyledi.
Oygar, ani ölümlerle ilgili istatistiki çalışma yapıldığını ve geçen yılın aynı dönemiyle kıyaslandığında bir artış olmadığının görüldüğünü kaydetti.
“TEMMUZ-AĞUSTOS DÖNEMİ YOĞUN BAKIM HASTALARININ YÜZDE 69’U AŞISIZ”
Müsteşar Deren Oygar, Pandemi Hastanesi yoğun bakım servisindeki hastalarla ilgili temmuz-ağustos verilerine göre, hastaların yüzde 69’unun aşısız, yüzde 31’inin aşılı olduğunu; hayatını kaybedenlerin ise yüzde 92’sinin aşısız oldukları sonucunun görüldüğünü bildirdi.
HAYATINI KAYBEDENLERİN YÜZDE 85’İ AŞISIZ
Bakanlık verilerine göre, Temmuz – Ağustos aylarında hayatını kaybeden toplam 27 kişiden sadece 4’ünün tam aşılı, 23’ünün ise aşısız yani yüzde 15’inin aşılı yüzde 85’inin aşısız olduğunu açıklayan Deren Oygar, ayrıca şubat-mart ayındaki dalgada aktif yoğun bakım oranı yüzde 3.2 iken, aşılamanın arttığı temmuz-ağustos ve eylüldeki sürede bu oranın yüzde 0.6’ya düşerek 5 buçuk kat azaldığını bildirdi.
Hamilelerin de aşı olması gerektiğini belirten Oygar, aşısız hamilelerde de hastalık riskinin yüksek olduğunu ifade etti.
“50 BİN DOZ ASTRAZENECA’NIN KULLANIM SÜRESİ UZUN OLANLARLA DEĞİŞTİRİLMESİNİ İSTEDİK, CEVAP BEKLİYORUZ”
Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Deren Oygar, ay sonu kullanım süresi dolacak 50 bin doz AstraZeneca aşıyı, kullanım süresi daha uzun olanlarla değiştirilmesini istediklerini ve İki Toplumlu Sağlık Komitesi aracılığıyla bu talebi güneye ilettiklerini belirtti.
Astrazeneca’nın iyi bir aşı olduğunu ve yoğun bakım hastalarıyla ilgili istatistikler değerlendirildiğinde bu aşıdan olanların yoğun bakımda tedavi görme rakamlarının çok az olduğunu ifade eden Deren Oygar, bu aşıların, şimdi kullanılması halinde ikinci dozu yapılamayacağı için kullanamadıklarını anlattı.
Oygar, İstatistik Kurumu’ndan aldıkları veri uyarınca ülke nüfusunu 382 bin civarında baz aldıklarını ve planlamaları buna göre yaptıklarını kaydetti.
Sağlık Bakanlığı Müsteşarı Deren Oygar, okulları yakından takip ettiklerini, günlük verilerin, genel popülasyondaki vakalarla paralel gittiğinin görüldüğünü belirterek “Pandemi döneminde en dibi görmek mümkün değil ama şartların en iyisini sağlayarak ve zorlayarak yüz yüze eğitimi zorlamamız lazım” diye konuştu.
Oygar, testleri de artırdıklarını ancak okullarda maske ve mesafe önlemlerinin de hayati olduğunu vurguladı.
Deren Oygar, 2-18 yaş grubunda Biontech aşılarının yapımının devam ettiğini, ilk iki doz Sinovac olanlara da üçüncü doz aşılar yapıldığını hatırlattı.
DR. EMRE VUDALI: “KORONAVİRÜS İNSANLIĞIN KARŞISINA İLK KEZ ÇIKMADI”
Dr. Emre Vudalı, Covid-19’un görülmeye başlandığı Aralık 2019’da ve sonrasındaki aylarda dünyada aşırı panik ve heyecan olduğunu ve bilinmezlerin de çok olduğunu ancak zamanla bilimsel çalışmalarla bilgiler edinildiğini söyledi.
Vudalı, koronavirüsün insanlığın karşısına ilk kez çıkmadığını, ilk salgının 2002’de Çin’de ortaya çıktığını ve farklı da olsa yine SarsCov virüsü olduğunu, 2012’de Suudi Arabistan’da SarsCov1 görüldüğünü, son olarak da halen devam eden Aralık 2019’da Çin’de SarsCov2 virüsü görüldüğünü anlattı.
İlk iki koronavirüsün pandemi haline gelmediğini ve hızlı müdahalelerle yayılımının durdurulduğunu, ancak üçüncüde o kadar şanslı olunmadığını kaydeden Vudalı “İlk ikisinde virüsü sadece semptomatik kişiler yayıyordu ama şimdikinde asemptomatikler de hastalığı bulaştırdığı için kontrol etmek daha zor oldu” dedi.
ÖLÜM ORANI DÜNYADA 2.3, KKTC’DE 0.43
SarsCov2’nin mevsimsel gripten, ölüm oranlarıyla çok farklı olduğunu, dünyada ölüm oranı yüzde 2.3, KKTC’de ise 0.43 olduğunu açıklayan Dr. Emre Vudalı, 2002’de yarasalardan ortaya çıkan Çin’deki ilk koronavirüste ölüm oranının yüzde 10-15, 2012’de Suudi Arabistan’da develerden ortaya çıkan koronavirüsteki ölüm oranının ise yüzde 30-40’a kadar çıktığını ifade etti.
AŞILAR
Aşılarla ilgili de bilgi veren Vudalı, “Aşıda temel amaç, hasta olmadan bağışıklık sistemine virüse veya bakteriye karşı nasıl savaşacağını öğretmektir” dedi.
Bağışıklık için hastalığı geçirmeyi neden istemediklerini de açıklayan Vudalı, “Çünkü hastalığı geçiren insanda sakatlık veya ölüm gelişebilir ve bunu kontrol edemezsiniz” diye konuştu.
Farklı tekniklerle üretilen aşılar bulunduğunu kaydeden Dr. Emre Vudalı, “Cansız, zayıflatılmış, MRNA aşılar vardır. Hepsinin çalışma şekli farklıdır ama günün sonunda hepsinin de amacı bağışıklık sistemine bu hastalığı zarar vermeden tanıtmaktır” bilgisini paylaştı.
“KORONAVİRÜS HASTALARINA YAPILAN DESTEK TEDAVİSİ”
Koronavirüs hastalarının nasıl tedavi edildiği konusundaki soruları da yanıtlayan Vudalı, özetle şunları söyledi:
“Hastalığın tedavisinde ilk başlarda kullanılan bazı ilaçlar vardı, ancak faydası olmadığı görüldü ve kesildi. Şu anda yaptığımız destek tedavisidir. Eğer bu enfeksiyonların üzerine ikincil enfeksiyonlar binerse antibiyotik tedavisi de ekleyebiliyoruz. Ama genel olarak yaptığımız destek tedavisidir. Hasta yoğun bakıma alınırsa solunum desteği, yüksek basınçlı oksijen desteği veriliyor. Böbrek yetmezliği gibi farklı komplikasyonlar oluşursa, onların tedavisi yapılıyor.
Hastalara şu anda primer olarak verip ölüm oranlarını azaltabileceğimiz bir ilaç dünyada yok. Bizde de yok. Bu yönde araştırmalar sürüyor.”
Vudalı, hem Türkiye’nin hem de Dünya Sağlık Örgütü’nün hastalıkla ilgili rehberlerini takip ettiklerini, önceleri rehberlerin haftada iki kez değiştiğini anımsadığını belirterek, ancak hastalık daha iyi tanındığı için şu anda rehberlere yeni bilgi girişinin çok yavaşladığını kaydetti.
Vudalı, aşının önemini vurgularken “Bizim en güçlü ve aslında tek silahımız aşıdır. İnsanı hasta olmadan onu korumak, hasta olduğunda korumaktan ve tedavi etmekten çok kolaydır” ifadelerini kullandı.
Aşı sonrası yan etkilerin fazlalığının, o kişinin hastalığı daha ağır geçireceği ya da daha çok antikor üreteceğine dair bilimsel bir veri olmadığını kaydeden Dr. Emre Vudalı, şöyle devam etti:
“Günün sonunda aşıdaki amaç vücudun o aşıya bir tepki göstermesidir, bunu istiyoruz. Kolda ağır, ateş, baş ağrısı beklediğimiz yan etkilerdir. Bu, aşının bir tepki oluşturduğunu ve bir bağışıklık yaratacağını düşündürür bize. Biz buna olumsuz bakmıyoruz. Aşılarda aradığımız kriter, yan etki oluşup oluşmaması değil, istediğimiz etkinliği yüksek, bizi uzun süre koruyacak, hastaneye yatışı gerektirmeyecek aşılar istiyoruz.
Bu kriterlere sahip onaylı aşılar ülkemizde var. Ancak insanlar bilgi azlığı ya da korkudan dolayı insanlar aşı olmaktan vazgeçiyor ve başka ülkelerin bulamadığı aşıları biz geri gönderiyoruz.”
ABD’DEKİ ARAŞTIRMAYA GÖRE AŞISIZLAR AŞILILARA GÖRE 17 KAT DAHA ÇOK HASTANEYE YATIYOR
ABD’de 24 Ocak-24 Temmuz 2021 arasındaki verilere göre, aşısız kişilerin Covid-19’a bağlı hastaneye yatış oranının aşılı kişilere göre 17 kat fazla olduğunun ortaya çıktığını kaydeden Vudalı, hamile Covid-19 hastalarının da risk grubu olduğu ve hamile olmayan aynı yaştaki bir kadına göre ölüm riskinin yüksek seyrettiği bilgisini paylaştı.
İlk Covid-19 aşısı olan Pfizer&Biontech’in 11 Aralık 2020’de FDA’dan acil kullanım onayı, 23 Ağustos 2021’de de tam onay aldığını hatırlatan Dr. Vudalı, “Günümüzün onay alan tüm aşıları güvenlidir ancak etkinlik düzeyleri kendi içinde kullanılan teknolojiye göre farklılık gösterebilir” dedi.
“AŞIYLA İLGİLİ KARAR BİREYSEL DEĞİL TOPLUMSAL”
Vudalı, toplumun hızla aşılarla ilgili bilgilendirilmesinin önemini vurgulayarak “Aşıların ölüm veya ciddi hastalık oranlarını ciddi oranda azalttığını ve güvenli olduklarını tekrar tekrar anlatmalıyız. Bizim sustuğumuz yerde yanlış bilgiler sosyal medyada ve etrafımızda artıyor. İnsanların aşı olmaması, bireysel bir karar değil toplumsal bir karardır. Toplumsal aşı oranımızın düşük olması demek, eski hayat şeklimize dönmek için zaman kaybı demektir. Bu ise, sağlık açısından olduğu kadar ekonomik olarak da bizi daha da geriye götürecektir” diye konuştu.
YANLIŞ İDDİALARA TIBBİ CEVAPLAR
Dr. Emre Vudalı, kamuoyunda dolaşan ve yanlış olduklarını belirlediği bazı iddialara da tıbbi cevaplar verdi. “Bir salgın ortaya çıktığında hastalananların çoğunun aşılılar olduğu” iddiasının yalan olduğunu vurgulayan Vudalı, çocukluk çağı hastalıklarında aşılanan çocukların da hasta olabildiğini ancak bunun aşılı çocukların yüzde 90’ı korunurken, aşısızların yüzde 100’ünün hastalandığı gerçeğini değiştirmediğini söyledi.
“AŞILANMAK YERİNE HASTALANMANIN BEDELİ AĞIR”
“Aşı olmak yerine hasta olmayı seçmenin daha koruyucu olduğu” iddiasına yanıtında, hastalığı geçirmenin de aşılanmak kadar hatta bazı durumlarda daha fazla bağışıklık oluşturduğunu ancak bunun ağır bedelleri olabildiğini anlatan Vudalı, kızamığa bağlı ensefalit, körlük ve ölüm; kızamıkçığa bağlı doğum kusurları; bakteriyel menenjit sonrası zeka geriliği ve sinir hasarı; çocuk felci enfeksiyonu sonrasında kalıcı felçler, Hepatit B virüsüne bağlı karaciğer kanseri veya ölüm gibi ağır bedelleri örnek gösterdi.
Vudalı, aşıların dünyadaki sağlık otoritesi kuruluşlarca izlendiğini ve en ufak bir şüphede bağımsız bilim insanları kurullarınca araştırıldığını, bilimsel ve şeffaf şekilde sonuçların paylaşıldığını anlattı.
“AŞILANMAMAK ÇOK DAHA TEHLİKELİ VE ZARARLI”
Dr. Emre Vudalı, aşıların güvenli olmadığı ve yan etkileriyle ilgili eleştiriler konusunda ise özetle şunları söyledi:
“Aşılar çok güvenlidir. Lisanslı bir aşı, kullanım onayı almadan önce çok sayıda deneme aşamasında titizlikle test edilir, piyasaya çıktıktan sonra da düzenli olarak değerlendirilir. Bilim insanları olası yan etkileri de takip ederler. Çoğu reaksiyonlar geçici olan lokal ağrı ve hafif ateştir. Nadiren ciddi yan etki bildirilmesi durumunda bilimsel kurullar tarafından hemen ciddiyetle araştırılır. Ancak şu da bilinmelidir ki tıpta bir yöntemin güvenli olup olmadığına karar verirken, o yöntem uygulanmadığında neler olacağına da bakılır. Elbette aşılanma çok nadir –kabaca 200 binde 1 ile 1 milyonda 1 arasında bir olasılıkla- ciddi yan etkiye neden olabilir ancak aşılanmama çok daha tehlikeli ve zararlıdır.
ABD’DE HER YIL 350 KİŞİ DUŞ KAZASINDA ÖLÜYOR
Aşılar her açıdan güvenlidir. Hatta duş almaktan, yemek yemekten veya dışarda dolaşmaktan daha güvenlidirler çünkü sadece ABD’de her yıl 350 kişi duş veya banyo kazası nedeniyle, 200 kişi yemek yerken nefes borusuna kaçırarak, 40 kişi de yıldırım çarpması sonucu hayatını kaybetmektedir.”
“AŞILAR SAĞLIK ALANINDA EN DEĞERLİ BULUŞ”
“Aşılar insanoğlunun sağlık alanındaki şüphesiz en değerli buluşudur” diyen Dr. Emre Vudalı, hiçbir bilimsel ortamda aşıların gerekli olup olmadığının tartışıldığının görülemeyeceğini vurguladı.
Vudalı, aşıların çağımız üretim ilişkileri içinde kapitalist sistemin işleyişine tabi olarak büyük şirketlerce üretilmesi, satılması ve kullanılmasının da aşılara karşıt olmak için bir gerekçe olamayacağını kaydederek “Yapılması gereken, insanların aşı olmaması için değil, tam tersine aşıların gelişmiş-gelişmemiş tüm ülkelere aynı miktarda ve kolaylıkla temin edilmesi; zengin-fakir herekse ücretsiz yapılması için mücadele etmektir. Aşılar, bütün insanlık içindir” ifadelerini kullandı.
“TEST DEĞİL MASKE KORUR”
Dr. Emre Vudalı, “test değil maske korur” vurgusu yaparak KKTC’de fazlasıyla test yapıldığını, oysa Avrupa’da ve Amerika’da vaka çıkarsa yakın temaslıları taramak için test yapıldığını anlattı.
Bütün okulların taranması diye bir şey olamayacağını, maske takmak gibi bulaşı mimimize edecek önlemler gerektiğini belirten Vudalı, Avrupa ve Amerika’da kararların “sağlık olarak bize ne getirir, ekonomik olarak ne götürür” diye bakılarak verildiğini, Avrupa’da tarama yapılmadığını, Covid-19 şikayeti olanlara, yaşlı bakım merkezlerindekilere, hastaneye nefes darlığıyla başvuranlara PCR yapıldığını kaydetti.
H1N1’DE 0.02 OLAN ÖLÜM ORANI COVID-19’DA 2.2
Dr. Emre Vudalı, 2009’da görülen ve domuz gribi olarak da bilinen H1N1’de ölüm oranı yüzde 0.02 iken, Covid-19’un ölüm oranının yüzde 2.2 olduğuna işaret ederek ancak KKTC’de yüzde 0,43 ölüm oranıyla Güney Kıbrıs dahil birçok ülkeden daha iyi konumda olunduğunu anlattı; “Önlem alınmasaydı, eğer kapanmasaydık ölüm oranı çok daha yüksek olacaktı” diye de ekledi.
Vudalı, Bulaşıcı Hastalıklar Yasası’na pandemilerin ekonomik boyutunu da eklemek gerektiğini söyledi.
Panadol ve asprin almanın koruyuculuğu veya hastalığı geçirme özelliği olmadığını da ifade eden Vudalı, ancak D vitamini eksikliği olanların Covid-19’u daha ağır geçirebileceğine dair bir çalışma bulunduğunu, o yüzden D vitaminin normal aralıkta tutulması gerektiğini, ancak fazla alınca daha iyi olacak diye bir şeyin de söz konusu olmadığını vurguladı.
Vudalı, hastalığa karşı ne gibi önlemler alınabileceği sorusunu yanıtlarken, “İyi beslenmek, bol sıvı almak, iyi istirahat etmek, stresten uzak durmak, bağışıklığı güçlü tutmak için gerekenlerdir… Ama en önemlisi aşıdır. Aşı, hasta olmadan vücudun hatalığa karşı nasıl savaşacağını öğretir. Hastaneye ve yoğun bakıma yatış oranları ciddi şekilde azalır. Aşı dışında çok da güçlü bir silahımız yok diyebilirim…” ifadelerini kullandı.
Dr. Emre Vudalı, grip olan bir hasta geldiğine ona hastalığın ciddiyetini azaltmak için bir tedavi verebildiklerini ama Covid-19’da öyle bir ilacın henüz geliştirilmediğini kaydederek “Biz şu anda destek sağlıyoruz ve sekonder problemler çıktığı zaman müdahale edebiliyoruz” dedi.
Vudalı, kış mevsiminde grip hastalığını ağır geçirebilecek kişiler için üçüncü doz aşının onaylandığını, özellikle 65 yaş üstü gruba ve kronik hastalığı olanlara üçüncü doz aşı yapıldığını anlattı.
KİM HANGİ MASKEYİ KULLANMALI?
Dr. Emre Vudalı, Covid-19’a karşı önlemler arasında önemli yeri bulunan maskeler hakkında da bilgi vererek “Hasta olmayanlar kumaş maske, hastaya bakacak kişiler ve hastalar cerrahi maske, yoğun bakımda çalışan sağlık çalışanları N95 türü maske kullanmalıdır” dedi.
Vudalı, maskelerin yarattığı çevre kirliliğine ve maliyete de işaret ederek, sağlıklı kişilerin yıkanabilen kumaş maskeleri tercih etmesi gerektiğini söyledi.
ADAPASS… “ERCAN’DAKİ SIKINTI ADAPASS’TAN DEĞİL, ADAPASS’IN KULLANILMAMASINDAN KAYNAKLANIYOR”
John Hopkins Üniversitesi’nde Covid-19 temas takibi ve Covid-19 temas takibi etkilerini ölçme ve değerlendirme kursları alan veteriner hekim, AdaPass Koordintörü Birdal Cihangir ise AdasPass uygulamasıyla ilgili bilgi verdi, soruları yanıtladı.
Cihangir, AdaPass’ın aşı ve hastalık verilerini tutmak için oluşturulan bir sistem olduğunu söyledi.
AdaPass’ı, “devletin ilgili veri kaynaklarından veriyi çekerek yansıtan bir sistem” olarak tanımlayan Cihangir, kişinin adını ve soyadını sisteme yazdığı zaman, Nüfus Kayıt Dairesi’nden teyit edilerek yeşil kart oluştuğunu, ardından sistemin o bilgiyi devletin aş bilgi sistemine sorarak QR kodu oluşturduğunu anlattı.
Birdal Cihangir, AdaPass’a kayıtta yaşanan sıkıntının, devletin ilgili birimlerindeki veri eksikliğinden kaynaklandığını belirtti.
Geçtiğimiz cumartesi öğle saatleri itibarıyla 229 bin 116 kişinin AdaPass aldığını açıklayan Cihangir, bu sayede devletin datalarının da düzeldiğini kaydetti.
Ercan Havalimanı’ndaki yolcu girişlerinde yaşanan gecikmelerle ilgili eleştirilerin hatırlatılması üzerine Cihangir, “Ercan’da yolcu girişlerindeki gecikmeler, AdaPass doldurulmadığı için yaşanıyor. AdaPass kullanıldığı için değil…” diye konuştu.
https://adapass.gov.ct.tr/ adresinden yolcu giriş formunu doldurmak gerektiğini, benzer uygulamanın bütün ülkelerde olduğunu anlatan Birdal Cihangir, şunları söyledi:
“Bizde sadece artı bir işlem var: O formun içine PCR ve aşı geçerlilik sürelerini de koyduk. Eğer yolcunun aşı kartı uluslararası geçerliliğe sahipse veya AdaPass’sa, GreenPass’sa, HealthPass’sa, o aşı onaylama yerine tıkladığınızda cep telefonu kameranızı açınca o QR kodunu okutursanız sistem otomatikman sizi algılar ve okeyler. Dolayısıyla yolcu Ercan’a geldiğinde ekstra işleme gerek kalmaz. Ona çift yeşil deriz. Yani hem QR kodu hem aşı kodu var. Yolcu daha uçağa binmeden işlemleri yapılmış olur.
Yolcular bunu yapmadığı için sıkıntı var. Şimdilerde Ercan’a uçuşlar arttığı için ve AdaPass formu düzgün kullanılmadığı için gecikmeler oluyor.
Ancak son verilerimize göre Ercan’a gelen yolcuların yüzde 80-90’ı AdaPass’ı kullanıyor. AdaPass formuna PCR ve aşı bilgilerini eklemezse Ercan’da manuel kontrole gitmesi gerekir. Gecikmeler bundan kaynaklanıyor.
Charter uçuşlarda da AdaPass’ı kullandırıyoruz ve geçenlerde 180 yolculu bir uçağın tüm işlemleri 15 dakikada tamamlanabildi.”