Beklenen gelişmeler olmadı. Yaz geldi geçiyor ama salgın sona ermedi. Vaka sayıları arttı; hastane dolmak üzere…
Bazı otellerimizin iç turizmden elde ettikleri gelirler sizi yanıltmasın. Dıştan gelişler yeterli olmayınca ekonominin diğer sektörlerinde beklenen “turizm etkisi” gerçekleşmedi.
Yükseköğretim kendi yolunda ilerliyor. Üniversiteler yüz yüze eğitim için baskı altına alındı ama öğrencilerin buna nasıl bir tepki vereceği bilinmiyor. Ciddi bir tepki göstermeleri halinde eğitimi çevrim içi veya karma olarak devam ettirmek zorunda kalacağız.
PARA YOK; ÖNLEM YOK!
Kara tablo çizmeye değil; salgının ekonomiye olan etkilerinin bir süre daha devam edeceğini anlatmaya çalışıyorum. Özellikle salgın ile ilgili uzmanlar zaten bunu söylüyor ve salgının etkisini en erken 2022 yazında kaybedeceği konusunda uyarıyorlardı. Şimdi 2023 diyenler bile var…
Bu durumda yurttaşların dayanma gücünü artıracak önlemlere yönelmek gerekiyordu. Aradan 1,5 yıl geçti ama biz salgının ekonomik etkilerini sadece konuşmakla yetindik. Hiçbir ciddi önlem almadık.
“Para yok”! Bu konu gündeme geldiği zaman yetkililerin ağzından sadece bu iki kelime çıkıyor: Para yok!
Para yaratamayan, dolayısıyle de batmış olan KKTC devleti, yurttaşlarını salgının ekonomik etkilerinden kısmen de olsa korumak ve salgına dayanma güçlerini biraz olsun artırmak için ne yapmalıdır?
DAYANMA GÜCÜ VE DAYANIŞMA!
KKTC devletinin durumu bu olduğuna göre, yurttaşlarını bu felekaten biraz olsun koruyabilmek için dayanışmacı bir düzen örgütlemek zorundaydı. Belki 1964’teki gibi… Belki bir depremden sonra halkın çıplak elleriyle yıkıntılara saldırarak enkazdan bir kişiyi bile olsa canlı kurtarmaya çalışması gibi…
Aylarca, özel sektör çalışanlarının korunabilmesi için 1000 TL’lik maaş desteği konuşuldu. Para yoktu; ödenmedi!
Şimdi, istihdamı korumak için “sosyal güvenlik primlerinin ödenmesine katkı” konuşuluyor. Yanıt bellidir: Para yok!
Yurtdışından yolcu gelişlerini artırmak için Ercan’a daha fazla sağlık görevlisi gerekiyor: Para yok!
Öğrencilerin gelmesini kolaylaştırmak için de “para yok”!
Oysa Temmuz ayında, 500 milyon TL’ye yakın “maaş nitelikli harcama” yapılmıştır. Maliye Bakanlığı Temmuz ayı maaşları için 500 milyon TL bulmuş ama Sağlık Bakanlığı Ercan’a görevlendirecek personel bulamamış… 500 milyon TL’lik maaş harcaması yapılmış ama Sağlık Bakanı kanser hastalarına ilaç almak için 15 milyon TL bulamamış…
Temmuz ayında toplam 727 milyon TL harcanmış ama en azından bazı çalışanların işsiz kalmasını önlemek için sosyal güvenlik primi desteğini sürdürecek 10-15 milyon TL bulunamamış…
Evet para yok! Herkese her istediğini vermenizi sağlayacak kadar para yoktur tabii… Ama adil dağıtılması halinde bu halkın salgına karşı direnme gücünü diri tutacak kadar para var. Ne kadarsa, o kadar! Bu kaynak bizi salgın sonrasına taşımaya yeter mi, yetmez mi? Siz esas olarak bunun hesabını yapmak ve bu ekmeği adil bölüştürmek zorundasınız.
Herkesi hayatta tutmaya yetecek kadar paranız olduğunu belki o zaman siz fark edebileceksiniz.