Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü (TAE) ile Çukuorva Üniversitesi işbirliğinde, mantar envanterinin belirlenmesi amacıyla 2016’da ülkede başlatılan en geniş çaplı macrofungus (gözle görülebilir mantarlar) araştırması tamamlandı.
TAE Müdürü Cem Karaca, çalışma kapsamında Karpaz’dan Koruçam’a (Kormacit) kadar gezildiğini, Kıbrıs’ta ürediği bilinmeyen pek çok tür keşfedildiğini kaydetti.
Cem Karaca, keşfedilen türlerin resimlerinin çekildiğini, isimlerinin bulunduğunu şimdi de mantarların renkli fotoğraflarının ve bilgilerinin yer alacağı kitap basılması için çalışmalarını sürdürdüklerini, kitabın basılmasıyla birlikte çalışmanın internette de yayınlanacağını ifade etti
Pek çok mantarın yenilecek türden olmadığını veya zehirli olduğuna işaret eden Karaca, türünden emin olunmayan mantarlarla ilgili olarak tüketilmeden önce mutlaka bir uzmana danışması uyarısında bulundu.
Üç yıl süren ve 219 farklı tür mantar tespit edilen çalışma, Çukurova Ünüversitesinden Doç. Dr. Hatıra Taşkın, Konya Selçuk Üniversitesinden Prof. Dr. Hasan Hüseyin Doğan, Osmaniye Korkut Ata Üniversitesinden Dr. Fuat Bozok ve TAE’den Ziraat Mühendisi Adnan Hacı Küçük tarafından yürütüldü.
“KAYDI YAPILMAYAN 159 TÜR”
Konya Selçuk Üniversitesinden Prof. Dr. Hasan Hüseyin Doğan, çalışma hakkında TAK’a yaptığı açıklamada, yapılan çalışmada 219 mantar türü tespit edildiğini vurguladı.
Bunun dışında 2005 yılında yayınlanan bir İngiliz araştırmacının uzun zaman önce yaptığı bir çalışmanın bulunduğunu kaydeden Doğan, “Daha önce Kıbrıs’ın Kuzeyinde bulunduğu yönde kaydı yapılmayan 159 tür bulundu” dedi.
“MANTAR VARLIĞI İYİ, ANCAK CİDDİ ORMAN TAHRİBATI VAR”
Mantar varlığı konusunda uyarıda da bulunan Doğan, “Mantar varlığı gayet iyi ancak ormanlar bakımsız. Mantarlar toplanması gerektiği toplanmadığından mantar sayısı günden güne geriliyor. Orman tahribatı ve çevre kirliliği ciddi oranda. Orman tahribatı mantar varlığı karşısında en büyük tehlike” dedi.
“MANTAR TOPLANAN YERLERE DİKKAT EDİLMELİ”
Ciddi zehirlenmeye sebep olacak çok fazla mantar türünün bulunmadığını kaydeden Doğan, pişince zehiri kaybolan türlerin de bulunduğunu, mantarların ağır metal toplama özelliğinin bulunmasından dolayı toplandığı yerlere de dikkat edilmesi gerektiği uyarısında bulundu.
“219 TÜRDEN 62’Sİ YENİYOR, 135’İ YENMİYOR, 22’Sİ İSE ZEHİRLİ”
Hasan Hüseyin Doğan, bulunan 219 türden 62’sinin yenen, 135’inin yenmeyen, 22’sinin de zehirli türden olduğunu kaydetti.
TURF MANTARI DA BULUNDU
Keşfedilen mantarlar arasında kilo fiyatı bin Euro’yu bulan turf mantarının da bulunduğunu kaydeden Doğan, Kuzey Kıbrıs’ın mantar çeşidi açısından zengin bir coğrafya olduğunu kaydetti.
MANTAR KESİMİNE DİKKAT
Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi’nden Doç. Dr. Hatıra Taşkın, Gavcar mantarı alanlarının küçülmekte olduğunu bu nedenle Gavcar bitkisi ile birlikte koruma altına alınmaları gerektiğini belirtti.
“MANTAR BIÇAKLA KESİLMELİ VE HER ZAMAN SPORLAR İÇİN MANTAR BIRAKILMALI”
Mantarların sürekliliği açısından, mantarın bıçakla kesilmesi, kökünün toprakta bırakılması gerektiğini, ikinci bir hususun ise küçük bir bölgede bulunan mantarlardan olgun bir tanesinin bırakılması (kesilmemesi) gerektiğini anlatan Taşkın, olgun bir mantarın ömrünün 1-2 gün olduğunu, bırakılan olgun mantarın, yeni mantarların çıkması için gerekli olan “sporları” bırakacak olması açısından önemli olduğunu söyledi.
Hatıra Taşkın, Kuzey Kıbrıs’ta bulunan kuzu göbeği mantarı ve turf mantarının ekonomik olarak da değerlendirilebileceğini kaydetti.