Termojenik yağ yakıcı ürünler; kişinin yağ yakmasına destek olması için tasarlanmış, içeriğinde bazal metabolizma hızını ve vücut ısısını artırıcı bileşenler bulunduran gıda takviyeleridir. Bu ürünlerin içeriğinde yer alan başlıca bileşenler kafein (çeşitli şekillerde), sinefrin, yohimbin, efedra ve feniletilamin gibi uyarıcılardır. Kafein, bu tür takviyelerde bulunan en yaygın içeriktir ve genellikle ürünün sahip olduğu diğer bileşenlere göre daha yüksek miktarlarda yer almaktadır.
Termojenik ürünler bir tür reçetesiz diyet takviyeleridir, ancak kullanımlarının kişiye fayda sağlaması bakımından çok güçlü kanıtlar bulunmamaktadır. Ayrıca, içeriğinde yer alan uyarıcı bileşenlerden ötürü termojenik yağ yakıcıların kullanan kişi üzerinde bazı potansiyel yan etkileri olabilir. Bu nedenle, sizin için güvenli olduklarından emin olmak için bu takviyeleri tüketmeden önce doktorunuzla konuşun.
Termojenik Yağ Yakıcılar Hakkında Her Şey
Termojenik Yağ Yakıcı Nedir?
Termojenik yağ yakıcı ürünler; kişinin yağ yakmasına destek olması için tasarlanmış, içeriğinde bazal metabolizma hızını ve vücut ısısını artırıcı bileşenler bulunduran gıda takviyeleridir. Bu ürünlerin içeriğinde yer alan başlıca bileşenler kafein (çeşitli şekillerde), sinefrin, yohimbin, efedra ve feniletilamin gibi uyarıcılardır. Kafein, bu tür takviyelerde bulunan en yaygın içeriktir ve genellikle ürünün sahip olduğu diğer bileşenlere göre daha yüksek miktarlarda yer almaktadır.
Termojenik ürünler bir tür reçetesiz diyet takviyeleridir, ancak kullanımlarının kişiye fayda sağlaması bakımından çok güçlü kanıtlar bulunmamaktadır. Ayrıca, içeriğinde yer alan uyarıcı bileşenlerden ötürü termojenik yağ yakıcıların kullanan kişi üzerinde bazı potansiyel yan etkileri olabilir. Bu nedenle, sizin için güvenli olduklarından emin olmak için bu takviyeleri tüketmeden önce doktorunuzla konuşun.
Termojenik Yağ Yakıcıların Temel Öğeleri
Termojenik takviyeler; kullanımı sonrası birkaç saat boyunca metabolizma hızınızı hafifçe artırmaya yardımcı olabilen ürünlerdir. Bu özelliği sayesinde vücudunuz dinlenirken bile normale göre daha fazla kalori yakmanıza destek olabilir.
Yağ yakıcı olarak geçen tüm takviyelerin termojenik olma zorunluluğu yoktur. Etiketlerinde yağ yakıcı ibaresine sahip bazı takviyeler; yağ metabolizmasını, yağların daha çabuk yanmasına neden olma özelliği ile etkilemek yerine emilen yağ miktarını sınırlayarak etkilemektedir.
Termojenik takviyeler, zayıflama takviyeleri arasında en yaygın türlerden biridir. Günümüzde yasaklı diyet takviyeleri arasında yer alan “efedra” bir termojenik takviyedir. Bunun dışındaki takviyeler, “ma huang” ve “acı portakal özü” bileşenlerinden en az birini içermektedir. Yağ yakıcı olarak kullanılan takviyeler arasında; krom, karnitin, kafein, konjuge linoleik asit (CLA), yeşil çay, kelp, forskolin, fukoksantin ve kapsaisin bulunmaktadır.
En İyi Termojenik Yağ Yakıcı Bileşenleri
2011 yılında Obezite İncelemelerinde yayınlanan bir makaleye göre; kafein ve yeşil çay en destekleyici kanıtlara sahip olan termojenik yağ yakıcı takviyeleri olarak karşımıza çıkmaktadır. Kafein hem metabolizma hızınızı artırma hem de daha az yemek yemeniz için iştah kesici olma gibi ikili faydaya sahip gibi görünmektedir. Ancak kafeinin bu etkileri, geçici bir süreliğine gerçekleşmektedir. (1)
2007 yılında Amerikan Fizyoloji-Düzenleyici, Bütünleştirici ve Karşılaştırmalı Fizyoloji Dergisi’nde yayınlanan bir gözden geçirme makalesine göre; kişi zamanla kafeine karşı duyarsız/hissiz hale gelebilmektedir. Aynı makalede; yeşil çayın yararlarının büyük olasılıkla, kafein ve kateşin denilen faydalı maddelerin birleşiminden kaynaklandığının ve kateşinlerin vücutta, kalori alımını azaltarak, metabolizmayı hızlandırarak kafeine benzer etkiler oluşturduğunun görüldüğü belirtilmiştir.
(2)
2011 yılında The Journal of Nutritional Biochemistry dergisinde yayınlanan bir makaleye göre; kateşinler ve kafein, birlikte tüketildiğinde sinerjik etkilere sahiptir. Dolayısıyla bu iki maddenin birlikte tüketimi, ayrı ayrı tüketimine nazaran kilo verme üzerinde daha fazla fayda sağlamaktadır.
Forskolin, yağ yakıcı denildiğinde son dönemlerde bahsi geçen bir bileşen olmasına rağmen neredeyse hiçbir termojenik üründe bu bileşeni göremezsiniz. Çünkü yapılmış olan klinik çalışmalar forskolin kapsül ya da tablet ürünlerinin metabolizmayı arttırmada ya da iştah azaltmada bir etkisi görülmemiştir.
Potansiyel Termojenik Yağ Yakıcı Faydaları
2004 yılında Amerikan Journal of Clinical Nutrition dergisinde yayınlanan bir gözden geçirme makalesine göre; çoğu diyet takviyesi hakkında, zayıflamak için önerebilecek düzeyde yeterli kanıt bulunamamaktadır. Bu tür takviyeler için faydaları bildiren çalışmalar sadece belirli bir miktarda kilo kaybını göstermektedir. Örneğin, AJCN inceleme makalesinde; krom pikolinatın, 6 ila 14 hafta boyunca kişilerde sadece 1 veya 1,4 kg kadar fazladan kilo kaybının yaşanmasına sebep olduğu belirtilmiştir. Dolayısıyla bu takviyeleri tek başına kullanmanız, kilo vermeniz için tek başına yeterli olmayacaktır. Vaat edilen etkileri elde edebilmek için bu ürünleri kullanırken, size uygun bir beslenme ve spor rutinini mutlaka uygulamasınız.
Termojenik yağ yakıcı besinler hakkında bazı araştırmalar mevcuttur. Termojenik faydaları bilimsel çalışmalarla kanıtlanan yeşil çay, kilo verme üzerine yapılan bu tür araştırmalarda önemli bir unsur olmuştur. 2010 yılında Amerikan Beslenme Koleji Dergisi’nde yayınlanan bir araştırmaya göre; 8 hafta boyunca günde dört fincan kafeinli yeşil çay içmek, yaklaşık 2,5 kg kilo kaybına neden olmuştur. Aynı süre boyunca yeşil çay takviyeleri almak ise sadece 1,8 kg kilo kaybına neden olmuştur. (3) Yeşil çay içmeye ek olarak egzersizi de günlük rutininize eklerseniz bu çaydan, daha fazla fayda sağlamanız mümkün olacaktır.
2009 yılında The Journal of Nutrition’da yayınlanan bir çalışmada; yeşil çayın, egzersizde kaybedilen karın yağı miktarını artırdığı görülmüştür. (4)
2011’de Besinlerde yayınlanan bir çalışma; yeşil çaya süt eklenmemesi ya da herhangi bir süt ürünü yediğinizde yeşil çay içilmemesi gerektiğini belirtmektedir. Bunun sebebi olarak ise; “sütte bulunan proteinlerin, yeşil çayın termojenik faydalarını sınırlama” etkisine sahip olabileceği belirtilmiştir.
Diğer Termojenik Yağ Yakıcılar İçin Mevcut Kanıtlar
Kapsaisin metabolizmayı ve yağ yakımını arttırmak için yararlı olabilir, ancak uzun süreli çalışmalarda; insanlar, kapsaisin takviyeleri yardımıyla kaybolan kiloları plasebo kullananlar kadar çabuk geri kazanma eğiliminde olmuşlardır. 2007 Amerikan Fizyoloji Dergisi-Düzenleyici, Bütünleştirici ve Karşılaştırmalı Fizyoloji gözden geçirme makalesi; çalışmaya katılanların, güçlü tadı nedeniyle tam dozu tüketmeyi bıraktığını not etmiştir.
Diyet Takviyeleri Ofisi; forskolinin yağ bozulmasını artırdığı ve iştahı azalttığı düşünülmesine rağmen, çoğu araştırma bulguları sonucunda bu bileşenin, vücut ağırlığı üzerinde hiçbir etki göstermediğinin bulunduğunu belirtmiştir. (5)
Yağ metabolizmasını ve enerji tüketimini arttırması beklenen fukoksantinin etkinliği hakkında, herhangi bir sonuç çıkarabilmek için yeterince araştırılma yapılmamıştır. Hayvanlar yerine insanların kullanıldığı fukoksantin ile ilgili az sayıda çalışma; fukoksantinin başka bir bileşenle (örneğin; nar çekirdeği yağı veya meyan kökü özütü ile) birlikte kombine edilmesinin bu bileşenin, tüm potansiyel yararlı etkilerini belirlemeyi zorlaştırdığını göstermiştir.
2012 yılındaki Beslenme Eylemi Sağlık Mektubunda yayınlanan kilo kaybı takviyelerinin gözden geçirilmesi kısmında; 2007-2012 yılları arasında konjuge linoleik asit (CLA) ve vücutta yağ yakımı ile ilgili iyi tasarlanmış çalışmaların yarısından daha azında CLA’nın, kilo kaybı üzerinde gözle görülür yararlı bir etki sağladığının görülmediği not edilmiştir. CLA takviyelerinin, niçin tutarsız etkileri olduğu konusunda var olan bilgiler anlaşılır değildir. Bu makale ayrıca; krom pikolinatın, iştah üzerinde potansiyel yararlı etkiler sağladığını gösterse de uzun süreli çalışmalar kromun, kilo kaybı üzerinde önemli yararlı etkiler göstermediğinin belirtildiği küçük bir denemeyi içermektedir.