Cumhurbaşkanı Tatar’la Bakış Açısı için söyleşi yaptık. Anladığım kadarıyla Tatar, bizimle söyleşiye başlamadan önce de TAK Ajansı’na bir demeç vermiş… Tatar, yeni formülasyonu 3D’yi bu söyleşi aracılığı ile kamuoyuna aktarmış oldu ama Cem ve ben, bu formülü ilk kez bizim söyleşiyi yaparken duyduk; sürpriz oldu!

İlk duyduğumda Cumhurbaşkanı Tatar’ın çocukluk hatıralarımı süsleyen gongadaki “diridi”den bahsettiğini zannettim. “Diridi” üçlü demekti. Oyunu kazanmak için diridi yapmaya çalışırdık. Kulak kabartınca Tatar’ın “diridi” değil “tridi” dediğini anladım. 3D!

Dünden itibaren hayatımıza biraz daha gireceğini düşündüğüm bu ifade ile Cumhurbaşkanı, üç talebimizi masaya koyduğundan söz ediyordu: Doğrudan uçuş; doğrudan ticaret ve doğrudan temas… Bu tanımların İngilizce karşılıkları da “D” harfi ile başlıyor. İster Türkçe konuşun ister İngilizce, “tridi” 3D’dir sonuçta…

Cumhurbaşkanı, bu üç konuda kazanımlar elde etmemiz halinde müzakere masasına yeniden oturabileceğinden söz ediyor. Bu üç konuda kazanımlar elde etmek için değil; bu konularda kazanımlar elde ettikten sonra… Bir tür ön koşul gibi… Ama bu ön koşul, daha önce ileri sürülen “egemen eşitliğimizi tanıyın” koşulunun sulandırıldığı anlamına da gidiyor herhalde… Bugün basında buna dair yorumlar veya başlıklar görmek bana hiç de şaşırtıcı gelmedi doğrusu.

Cumhurbaşkanı’na neden önkoşul ileri sürdüğünü sorduğumuzda iki nokta üzerinde durdu: Birincisi, bunlar bizim doğal haklarımızdır ve bunları elde etmek için müzakere etmeyi kabullenmek istemiyor. İkinci neden olarak ise, şimdiye kadar koşulsuz girilen müzakere süreçlerinden Türk tarafının zararlı çıktığını ileri sürüyor.

Müzakere süreçlerinden zararlı çıktığımız yaklaşımı fazla iddialı olsa bile bu süreçlerden kazançlı çıkmadığımız veya sonuç alamadığımız bir gerçektir… Anlaşılan odur ki Türk tarafı bu kez, yeni kazanımlar elde etmeden masaya oturmama gibi bir strateji benimsemiştir.

Önkoşulları sulandırma sorununa gelince… Bugüne kadar dillendirilen “egemen eşitliğimiz tanınmadan masaya oturmayız” söylemi, dünden itibaren “3D konusunda adım atılmadan masaya oturmayız” halini almıştır.  Cumhurbaşkanı TAK Ajansı ile yaptığı söyleşide de “3D konusunda bir açılım yapabilseydi belki masaya oturulabilirdi” dedi. “Egemen eşitliğimizi tanıyın” söyleminden vazgeçtiğimiz gibi, 3D kapsamına aldığımız bütün konularda isteyebileceklerimizin tümünün kabul etmelerinden de söz edilmiyor; bazı açılımlar yapılmasından bahsediliyor. Tatar, bu açılımların yapılmasını “egemen eşitliğin kabul edilmesi” şeklinde yorumlayacaklarını ima ediyor.

3D uluslararası alanda nasıl bir yankı bulacak bilmiyorum. Hristodulidis’in buna yanaşmayacağını tahmin etmek zor değil ama diğer ilgililer, “tamam ama bu isteklerinizi müzakerelere başlama şartı olarak değilse bile müzakerelerin belirlenen süre sonunda sonuç vermemesi halinde karşılamayı düşünebiliriz” derlerse ne olacak? Böyle bir tutumla karşılaşırsa Türk tarafı müzakerelere başlamaya razı olacak mı? Diğer ilgililer, sahneye böyle çıkarlarsa Hristodulidis buna ne diyecek?

Merak uyandıran bir diğer nokta ise, Kıbrıs Türk muhalefetinin bunu nasıl yorumlayacağıdır. CTP sözcüleri de yeni müzakere sürecinin başlaması için bazı koşullar ileri sürüyordu; 3D ile anlatılmak istenenleri makul bulacaklar mı acaba? Tatar, ilgili sorumuza karşılık bu konuyu muhalefet ile görüşmeye başlayacağını söylemekle yetindi ama yorumların kamuoyuna yansımaya başlaması ile birlikte bizim de yeni değerlendirmeler yapma şansımız doğacaktır sanırım.

Dedik ya; artık hayatımızda “diridi” değil, “tridi” var!

Tridi’nin Kıbrıs sorunu denen bu oyunda ne kadar yer tutacağını hep birlikte göreceğiz.