Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanlığı yeni “T izinleri” dağıtmaya hazırlanıyor. Buna ilişkin listeler basına da düştü; böyle bir izne sahip olmak istedikleri halde listelerde isimlerini göremeyenler telaşlandı ve feveran etmeye başladı.

Sosyal medyada dolaşan bilgilere göre, bazı noktalarda T izni bedelleri on binlerce sterlin değerindedir. Buna göre devletimizin, bazı insanları partizanlıkla zengin ettiği bile söylenebilir…

Ortada bedava bir şey varsa herkesin üşüşmesi; bal tutanların parmağını yalaması doğaldır. Belki de devletin asıl yapması gereken şey; bedavacılığa son vermek amacıyla aradan çekilmek, taşınmak isteyen ile taşımak isteyeni baş başa bırakmaktır.

Yakın geçmişte birkaç gün için Bakü’de bulundum. Yabancı bir yerde taksi kullanmak hem kolaylıktır hem de risklidir. Gideceğiniz yeri bilmiyorsunuz; seyahat süresi ve ücreti hakkında da bilginiz yoktur. Bu durumda otel resepsiyonu başta olmak üzere yakınınızdaki kişilerden bilgi almak zorundasınız. Bakü’de size söylenecek şey bellidir: Uber ve Bolt’tan araç çağırabilirsiniz. 3-4 gün içinde 4-5 deneyimimiz oldu tabii… Taksiler bulunduğunuz yere en fazla bir dakika içinde gelebiliyor. Elektronik gelişmeler sayesinde bulunduğunuz noktaya en yakın taksi size yönlendiriliyor. Bugünkü teknoloji sayesinde güzergahınızı siz kendiniz de takip edebiliyorsunuz. Ücret de ona göre belirleniyor.

KKTC’de böyle bir uygulamayı devreye sokmaya kalkışsanız, binlerce sterlin ödeyerek taksi izni devralanlar hemen isyan edecekler! “Biz para verdik izin aldık; yolcuları biz taşıyacağız” haykırışları ayyuka çıkacaktır. Elbette bedavacılar da yaygara koparacak!

Bu konu o kadar garipleşti ki, zaman zaman insanların yakın arkadaşlarını veya akrabalarını havaalanından kendi araçları ile almalarına engel olunmaya bile çalışıldı. Turizm ülkesinde otellerin arabalarına nasıl engel olunduğuna da sıklıkla tanık oluyoruz. Tam bir rezalet!

T iznini sınırlı tutarsanız olacağı elbette budur. Bu durumda ilk adımda T iznini serbest bırakmak; tam tersine araçları ile yolcu taşımak isteyenlere tüketici refahını artıracak yükümlülükler getirmek düşünülmelidir. Yolcu taşıyacak araçların beş yaşından büyük olmaması; şoförlerinin diğer kullanıcılara göre daha becerikli olması ve az-çok yabancı dil bilmeleri; kılık kıyafetlerine dikkat etmeleri ve bütün mal ve hizmetlerde olduğu gibi taşıma ücretlerinin görünebilecek şekilde sergilenmesi gibi…

Herkesin yapmak istediği bir işi, kurallar koyarak rekabete açmak en iyi sonucu almamızı sağlayacaktır.

Bu durumda adamızda turist, öğrenci veya ‘devamlı kalan’ olarak bulunan misafirlerimiz, bizim Azerbaycan’da veya başka bir ülkede aldığımız ulaşım hizmetinden daha kalitesini bile alabilecek ve rekabet gücümüz artacaktır. Bu durumda, yurttaşlarımız yurtiçi seyahatlerinde taksi kullanmayı daha fazla tercih edecek; araç sayımız düşerken akaryakıt kullanımı da azalacaktır.

Ulaşım sorunları konusunda uzman değilim… Aklıma gelebilenler bunlardır. Bunların olabilmesi için devletin gerekirse tazminat ödeyerek bütün T izinlerini iptal etmesi ve isteyen herkesin ulaşım hizmeti vermesini sağlayacak düzenlemeleri yapması yeterli olacaktır. Ne demişler; bir sektörden en iyi verimi almak isterseniz, o sektöre giriş ve çıkışların serbest olması gerekir. “Saçmaladığımı” ileri sürenler olacağını biliyorum… Nedenini de açıklarlarsa çok iyi olur doğrusu. Neden saçmaladığımı öğrenebilirsem çok mutlu olacağım!